تماشای طلوع و غروب خورشید بر بی کرانه دریا

چابهار معجونی از سیاحت, تجارت و طبیعت است

باز هم موسم سفر است و دل‌کندن از دیاری و دل سپردن به دیاری دیگر، حتی اگر فقط چند روز باشد.

زمستان که می‌آید، قصد جنوب کنید. سرزمین رویاهای آبی، غوطه‌ خوردن در آب، بازی با موج خورشید، تجربه شن‌های نرم در زیر پا. وقتی زمستان می‌رسد، وقتی می‌توانی در ماکو و کلاردشت و چهارمحال و یاسوج، در میان تلی از سکوت برف غرق شوی یا به یاد روزهای کودکی آدم‌برفی بسازی، درست همان وقت شاید دلت بهار بطلبد یا دلت برای پس‌کوچه‌های پرشکوفه، برای آفتاب فروردین، برای روزهای سرشار از سبزی و طراوات اردیبهشت و برای نیمه‌گرمای خردادماه تنگ شود.

آن‌وقت به خودت بگو که من به استقبال بهار می‌روم. نقشه خوش‌نقش ایران را باز کن و کرانه‌های جنوب و ساحل خلیج همیشه فارس یا دریای عمان را جستجو کن؛ دریای عمانی که می‌تواند تو را تا بی‌نهایت‌ها، آب‌های گرم دنیا و اقیانوس‌های بیکران دنیا پیوند دهد.

● سیستان و بلوچستان سرزمین رازها و رمزها

خیلی دورتر از پایتخت، سرزمینی است که ادیبان و پهلوانان آن را به نام سرزمین رستم‌دستان می‌شناسند، سرزمینی که از یک‌سو پیوسته با کویر است و از سوی دیگر آرمیده بر بستر دریای بیکران عمان قرار دارد، سرزمین سوزن‌دوزی، سرزمین نخل‌های سر به فلک‌ کشیده، سرزمین کوه سرافراز تفتان و سرافراز همیشه بهار چابهار.

شاید باور نکنید که بگوییم پس از تقسیم استان خراسان که تا همین چند سال پیش بزرگ‌ترین استان کشور به شمار می‌رفت، دیگر مشکل است که بگوییم بزرگ‌ترین استان کشور کدام استان است، استان کرمان یا استان سیستان و بلوچستان؟ به سبب این‌که وسعت این دو استان بسیار نزدیک به هم است، اما آنچه مسلم است سیستان و بلوچستان با تنوع فرهنگی، قومی و مذهبی‌اش یکی از گسترده‌ترین استان‌های کشور محسوب می‌شود، استان نخست یا استان دوم.

به سبب گستردگی و وسعت سیستان و بلوچستان، به همان نسبت تنوع طبیعی نیز در این استان مشاهده می‌شود، از ریگزارهایی که نماد مناطق کویری ایران است تا ساحل متنوع و غروب‌های زیبا، کشتزارهای موز، نخلستان‌های خرما، دریاچه هامون و....

از این همه تنوع بگذارید به شهر بندر و بهار، چابهار سفر کنیم!

● یک غروب دل‌انگیز کنار دریای عمان

چابهار، شهری متفاوت است؛ شهری که تمایز از نامش هویداست. چابهار یعنی شهر همیشه بهار، شهری با چهارفصل بهار. نیمه دوم سال آب و هوا کاملا بهاری است و در نیمه نخست سال و در سال‌های گرم نیز تابستان‌هایش به نسبت سایر شهرهای بندری جنوب متعادل‌تر و دلنشین‌تر است و به سبب رطوبت بالا و شرایط آب و هوایی گرما به نسبت کمتر است.

شاید در هیچ کتابی نوشته نشده باشد، اما نظاره نشستن طلوع و غروب خورشید بر بیکرانه دریا، بی‌تردید یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعت است که می‌تواند ساعت‌ها وقت گردشگران علاقه‌مند را به خود اختصاص دهد و ساحل چابهار در کنار دریای عمان با بامدادهای آرام و غروب‌های آتشین یکی از زیباترین ساحل‌ها برای همین منظور است.

ساحل دریای چابهار از جهات دیگر نیز ارزشمند است. با توجه به گونه‌های متنوع سواحل چابهار، بویژه در شش ماهه دوم سال از این سواحل می‌توان به عنوان یکی از پایگاه‌های اصلی ورزش‌های آبی بهره جست و چنان‌چه شرایط مناسب سفر به این منطقه فراهم شود تا حد زیادی سواحل این دریا در دو فصل پاییز و زمستان می‌تواند جایگزین سواحل شمالی کشور شود.

● پاییز، فصل تخم‌ریزی لاک‌پشت‌های سبز

لاک‌پشت سبز یکی از پنج گونه لاک‌پشت بومی منطقه خلیج‌فارس و دریای عمان است که زیست آن بیش از هر منطقه دیگری در چابهار مشاهده شده است و سواحل شنی و آرام این منطقه همه ساله در فصل پاییز میزبان این لاک‌پشت‌هاست. همان‌طور که تخمگذاری لاک‌پشت‌ها در سایر سواحل مانند قشم یا شهرهای دیگر اهمیت دارد و از جمله جاذبه‌های جهانگردی محسوب می‌شود، این مساله در چابهار نیز از جمله جاذبه‌های منطقه محسوب می‌شود. هر چند در مناطق مختلف چابهار، تخمگذاری لاک‌پشت‌ها مشاهده شده است، اما سواحل ماسه‌ای روستای ساحلی کچو از جمله مناطقی است که به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق تخمگذاری لاک‌پشت‌ها ثبت شده است.

تا پیش از این به دلیل عدم گستردگی مناطق شهری، لاک‌پشت‌ها برای تخمگذاری نیاز به مناطق حفاظت‌شده نداشتند؛ اما هم‌اکنون باتوجه به گستردگی مناطق شهری و همچنین وجود سایر آلاینده‌ها و موانع در مناطق مختلف، جهت حفظ این گونه بومی دریای عمان به نظر می‌رسد مسوولان باید تدابیر لازم را برای ایجاد مناطق حفاظت‌شده تخمگذاری لاک‌پشت‌های سبز بیندیشند.

● جنگل‌های حرا

برخلاف آن‌که همه ما جنگل‌های حرا را در قشم می‌شناسیم، در مناطق مختلف سواحل خلیج فارس و دریای عمان، جنگل‌های حرا پراکندگی دارند، از جمله این‌که در فاصله ۱۵۰کیلومتری شرق چابهارکه به دلیل تقسیم‌بندی سیاسی از جمله مناطق شهرستان چابهار محسوب می‌شود، در خلیج گواتر جنگل‌های حرا به وسعت ۲۰۰ هکتار وجود دارند. همچنین خور باهو در این منطقه به عنوان بیستمین تالاب بین‌المللی کشورکه در فهرست کنوانسیون رامسر نیز به ثبت رسیده، واجد اهمیت است.

نکته: برخلاف آن‌که همه ما جنگل‌های حرا را در قشم می‌شناسیم، در مناطق مختلف سواحل خلیج فارس و دریای عمان، جنگل‌های حرا پراکندگی دارند، از جمله این‌که در فاصله ۱۵۰کیلومتری شرق چابهار وجود دارد

جنگل‌های حرا برای ساکنان مناطق بومی از چند جهت با اهمیتند، نخست این‌که به عنوان یک آب‌شیرین‌کن طبیعی عمل می‌کنند و همچنین از فرسایش سواحل در مقابل امواج سنگین دریا محافظت می‌کنند و علاوه بر این در بسیاری از مناطق از برگ‌های مانگرو برای تغذیه چارپایان استفاده می‌شود. مزیت دیگر جنگل‌های حرا این است که فضای مناسبی را نیز برای حضور انواع پرندگان بویژه پرندگان دریایی و سایر آبزیان فراهم می‌آورند.

● تالاب لیپار

در ۱۵ کیلومتری شهر چابهار بعد ا‌‏‏‎ز روستای رمین در مسیر جاده‌ای ساحلی گواتر و در تنگه‌ای صخره‌های مشرف به دره‌ای سبز و زیبا قرار دارند که از بالای آن روستای لیپار در میان سبزه‌زارها پیداست. در میان دو کوه که فاصله چندانی با هم ندارند آب‌بندی ایجاد شده که آب‌های سـرگردان اطراف را در خود جمع کرده و به آبگیری به طول ۱۴ کیلومتر تبدیل شده است.

در این آبگیر چشم‌نواز انواع بوته‌ها و درختچه‌ها از نوع گز و کلیر و چش با چشم‌اندازی زیبا، منطقه‌ای بکر با اکوسیستم خاصی را به وجود آورده است. پرندگانی چون چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووس کن، باقرقره، تیهو، عقاب دشتی، خوتکا، منظره زایدالوصفی را به وجود آورده‌اند.

● گل فشان‌های چابهار

تپه‌های گل‌فشان، یکی از نوادر دنیاست که تنها در ۳ جای دنیا مشاهده شده و حال این دره نادر در دل چابهار جای گرفته است. در۲۰ کیلومتری روستای کهیر در مسیر جاده تنگ ـ گالک به فاصله چند کیلومتری ۳ تپه کوچک گل فشان به ارتفاع ۲۰ ـ ۱۰ متر وجود دارد که ۲ تای آنها همانند تپه بوده و از چندین سال پیش غیرفعال شده و سومین آن که هنوز فعال است، گلی سرد و طوسی رنگ از دهانه آن تراوش می‌کند.

● هم سیاحت، هم تجارت

چابهار، معجونی از سیاحت و تجارت و طبیعت است. اگر به آثار تاریخی علاقمندید، قلعه تاریخی تیس، ساختمان قدیمی تلگراف‌خانه چابهار و قدمگاه خضر از جمله آثاری هستند که می‌توانند توجه شما را جلب کنند و علاوه بر طبیعت و سیاحت آثار تاریخی، چابهار محلی برای تجارت نیز محسوب می‌شود و باتوجه به این‌که این منطقه به عنوان منطقه آزاد به ثبت رسیده است، بخش مهمی از مسافران علاقه‌مندند در کنار سیاحت و استراحت از تجارت و خرید نیز بهره‌مند شوند و حتی بخش مهمی از گردشگران که جذب این منطقه می‌شود به دلیل جذابیت‌های تجارتی این منطقه نیز است.

● چابهار، سرزمین دوردست‌ها

چابهار سرزمین دوردست‌هاست. یکی از موانعی که تاکنون مانع گسترش همه‌جانبه گردشگری در چابهار بوده، همین موانع دسترسی به آن است.

مهم‌ترین راه مواصلاتی که مسافران را از اقصا ‌نقاط کشور به چابهار می‌رساند، هواپیماست و حتی به دلیل دوری چابهار از مرکز استان، زاهدان، بسیاری از اهالی استان بویژه ساکنان مناطق شمالی استان برای سفر به مقصد چابهار از هواپیما استفاده می‌کنند و همین موضوع به مساله‌ای چالشی برای ترویج گردشگری در چابهار تبدیل شده است؛ البته در برنامه‌های عملیاتی موجود بناست از مسیر کرمان تا چابهار امکان سفر ریلی فراهم شود که بی‌تردید تحقق چنین برنامه‌ای به سبب این‌که دسترسی به شهر را تسهیل می‌کند نقش مهمی در توسعه گردشگری این منطقه می‌تواند ایفا کند.

● چابهار، حسی که باید تجربه کرد

آری، چابهار سرزمین دوردست‌هاست، سرزمینی که شاید سفر کردن به آن خیلی آسان نباشد؛ اما در کنار این سختی، چابهار سرزمین فرصت‌ها نیز محسوب می‌شود. سرزمین فرصتی برای دوستی و آشنایی با طبیعت، غروب‌های دل‌انگیز، سرزمین تخمگذاری لاک‌پشت‌ها و شاید باور نکنید سرزمین کروکدیل‌ها و تمساح‌ها، سرزمینی در آستانه عمان، سرزمین انجیز معابد و فلامینگو و البته در کنار همه اینها سرزمین سوزن‌دوزی که هنوز لباس‌های سنتی زنان بلوچ آن از جمله زیبایی‌های آن به‌شمار می‌رود و شاید با سفر به این شهر فرصتی پیدا کنید که با صنایع دستی این شهر نیز بیشتر آشنا شوید.

خلاصه چابهار حسی است که باید آن را تجربه کرد و چه فرصتی بهتر از زمستان برای رفتن به این سرزمین بهاری.

مریم چهاربالش