نمک , دوست یا دشمن

شک نداشته باشید که مصرف نمک برای سلامت انسان کاملآ ضروری است اما امروزه مصرف متوسط نمک توسط اغلب مردم بیش از ۲ ۵ برابر میزانی است که باید نمک مصرف کنند

بررسی های آماری در سال ۲۰۰۴ نشان می دهد که در انگلستات غریب به ۱۸ میلیون نفر درگیر فشارخون بالا می باشند. فشار خون باعث می شود تا این افراد سه برابر بیشتر از مردم عادی دچار بیماری های قلبی یا صدمات مغزی شوند.

همین آمار نشان می دهد که سالانه ۵۰ هزار نفر بر اثر سکته مغزی و ۲۳۸ هزار نفر بر اثر حمله قلبی جان خود را از دست می دهند. نمک از جمله موادی است که در وعده های غذایی روزمره ما بسیار استفاده می شود و از جمله عوامل مهمی است که با فشار خون ارتباط مستقیم دارد.

● چه مقدار نمک بخوریم

شک نداشته باشید که مصرف نمک برای سلامت انسان کاملآ ضروری است اما امروزه مصرف متوسط نمک توسط اغلب مردم بیش از ۲.۵ برابر میزانی است که باید نمک مصرف کنند. حد اکثر مصرف نمک برای یک فرد بالغ و سالم نباید بیش از ۵-۶ گرم در روز باشد، این مقدار نمک تقریبآ معادل یک قاشوق چایخوری می باشد.

اما محاسبه مقدار مصرف آن بسیار دشوار است چرا که حدود ۷۰-۸۰ درصد از نمک مصرفی روزانه ما از طریق غذاهایی که میخوریم به بدن وارد می شود. نان، بیسکوییت، انواع غذاهای آماده و ... دارای مقادیر قابل توجه نمک هستند و انواع چیپس، سسها، پنیر، زیتون و ... دارای مقادیر بیشتری نمک هستند که مصرف زیاد آنها می تواند خطرناک باشد.

● چگونه مصرف نمک را کنترل کنیم؟

جداول ارزش غذایی که اغلب در بسته بندی مواد غذایی موجود است و یا در کتابها و اینترنت می توان به آنها رجوع کرد می تواند اطلاعات خوبی در باره میزان نمک موجود در ماده غذایی در اختیار ما قرار دهد. در این جداول معمولآ نمک را با اصطلاح سدیم یا کلرید سدیم (soduum chloride) مشخص می شود.

برای بدست آوردن ایده کلی، باید بدانید که اگر در ۱۰۰ گرم از یک ماده غذایی زیر ۰.۵ گرم کلرید سدیم وجود داشته باشد میزان نمک این ماده غذایی مناسب است اما اگر بیش از ۰.۵ گرم باشد باید گفت که نمک این ماده غذایی بیش از حد لازم می باشد.

یک حساب ساده آن است که میزان کلرید سدیم موجود در ماده غذایی را در ۲.۵ ضرب کنید خواهید فهمید که چه مقدار نمک در غذایی که می خواهید مصرف کنید وجود دارد.

● آیا مصرف نمک برای همه افراد مضر است؟

عده ای از دانشمندان معتقد هستند که مصرف نمک در افراد سالم اثر خاصی بر روی فشار خون نمی گذارد، در مقابل این دیدگاه بطور مشخص می توان گفت که مصرف زیاد نمک برای افرادی که بیماری قلبی دارند می تواند بسیار خطر ناک باشد و باید کنترل شده مصرف شود.

اما در هر دو نظریه میزان تاثیر گذاری منفی نمک به میزان حساسیت بدن افراد به مصرف نمک بستگی دارد.

باید اضافه کرد شواهد بسیاری نیز در دست است که مصرف نمک زیاد علاوه بر فشار خون با بیماری های استخوانی، سرطان معده و ... بی ارتباط نیست لذا از آنجایی که اندازه گیری این حساسیت کار ساده ای نمی باشد، توصیه تمام پزشکان آن است که کمتر نمک مصرف کنیم تا بیشتر زندگی کنیم.

این موضوع به حدی مهم است که بزرگترین شرکتهای تولیدی غذا در انگلستان تصمیم دارند که بتدریج میزان نمک موجود در انواغ فراورده های غذایی خود را کاهش دهند تا به این ترتیب به سلامت جامعه کمک کنند.

نصیحت پزشکان برای تمامی افراد چه مشکل فشار خون داشته باشند چه نه آن است که حتی المقدور از مواد تازه مانند میوه ها، سبزیجات و ... استفاده کنند و آنها را در پروسه های طولانی پخت و پز قرار ندهند.

به عقیده آنها هر چه میزان نمک در غذا بیشتر باشد بتدریج احساس وجود نمک درغذا کمتر می شود و برای آنکه احساس مزه نمک بوجود آید نمک بیشتری مصرف خواهیم کرد، لذا نمک کمتر مزه بیشتر شوری می دهد. همچنین پیشنهاد پزشکان افزودن مقداری لیمو ترش به نمک است که می تواند مزه نمک در غذا را نمایان تر نماید.