استخوان رکابی

اصطلاح اتواسکلروزیس مشتق از دو لغت یونانی اتو (به معنی گوش) و اسکلرو (به معنی سفت و سخت) است. این بیماری در اثر رشد بیجای استخوان‌های واقع در گوش میانی است که در نهایت منجر به چسبندگی …

اصطلاح اتواسکلروزیس مشتق از دو لغت یونانی اتو (به معنی گوش) و اسکلرو (به معنی سفت و سخت) است. این بیماری در اثر رشد بیجای استخوان‌های واقع در گوش میانی است که در نهایت منجر به چسبندگی استخوان رکابی به اطرافش می‌شود. برای این‌که قادر باشیم خوب بشنویم باید استخوان رکابی بتواند به راحتی در جای خود بلغزد و حرکت کند.

شنوایی پدیده پیچیده‌ای است، در یک گوش طبیعی، ارتعاشات صوتی از طریق کانال گوش خارجی به سمت پرده صماخ هدایت شده و به آن برخورد می‌کند. پرده صماخ به نوبه خود این ارتعاش را به استخوان چکشی و آن هم به سندانی و سندانی به نوبه خود به استخوان رکابی منتقل می‌کند. ارتعاش رکابی باعث به حرکت درآمدن مایع گوش داخلی می‌شود و این امر منجر به تحریک عصب شنوایی می‌شود. سپس عصب شنوایی تحریکات وارده را به مغز منتقل می‌کند و مغز آن را به عنوان «صدا» تعبیر می‌کند. هرگاه یکی از اجزای این روند دچار اختلال شود، شنوایی فرد هم دچار مشکل خواهد شد.

چه کسی مبتلا می‌شود؟

علامت اصلی اتواسکلروزیس کاهش شنوایی بتدریج پیشرونده است. این بیماری بین ۱۵ تا ۴۵ سالگی و معمولا در حدود ۲۰ سالگی شروع می‌شود. این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است و در حاملگی ممکن است سیر آن پیشرفت زیادی داشته باشد.حدود ۶۰ درصد موارد اتواسکلروزیس زمینه ژنتیکی دارد. به طور معمول فرزندی که یکی از والدینش مبتلا به اتواسکلروزیس باشد ۲۵ درصد احتمال گرفتاری به اتواسکلروزیس دارد.

علائم اتواسکلروزیس

کاهش شنوایی تدریجی و پیشرونده، شایع‌ترین علامت اتواسکلروزیس است. غالبا مبتلایان به اتواسکلروزیس اولین بار وقتی متوجه مشکل خود می‌شوند که احساس می‌کنند صداهایی با فرکانس کم مثل صدای نجوای دیگران را خوب متوجه نمی‌شوند. سایر علائم می‌تواند اختلال در تعادل، صدای وزوز گوش یا احساس صدای اضافی در سر باشد.

تشخیص

متخصص گوش و حلق و بینی پس از استماع شکایات بیمار و معاینه گوش، تست‌های اودیومتری درخواست می‌کند و بر‌مبنای آنها می‌تواند بین اتواسکلروزیس و سایر بیماری‌هایی که می‌توانند علائم مشابهی داشته باشند، افتراق قائل شود.

درمان

اگر میزان کاهش شنوایی کم باشد، متخصص گوش حلق و بینی ممکن است بیمار را تحت نظر بگیرد و جهت تقویت صوت برای وی سمعک تجویز نماید. مشخص شده است که قرص سدیم فلوراید سیر بیماری را کند می‌کند، بنابراین ممکن است تجویز شود. در اغلب مبتلایان به اتواسکلروزیس روش جراحی استاپدکتومی مفیدترین روش برگرداندن شنوایی از دست رفته است.

دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی