خواص درمانی و غذایی گوجه فرنگی

مصرف گوجه فرنگی به عنوان نوعی سبزی از قرن نوزدهم میلادی به بعد شروع شد و بعد از جنگ جهانی اول به تدریج به مصرف آن اضافه شد, طوری که امروزه به صورت خام و پخته یا به صورت سس و رب موارد استعمال زیادی دارد

گوجه‌فرنگی ابتدا به‌عنوان گیاه زینتی در باغچه‌ها مورد استفاده قرار گرفت و به نام سیب طلایی یا سیب عشق معروف شد.

مصرف گوجه‌فرنگی به‌عنوان نوعی سبزی از قرن نوزدهم میلادی به بعد شروع شد و بعد از جنگ جهانی اول به‌تدریج به مصرف آن اضافه شد، طوری که امروزه به‌صورت خام و پخته یا به‌صورت سس و رب موارد استعمال زیادی دارد.

● ترکیبات شیمیایی

بررسی ترکیبات و مواد موجود در گوجه‌فرنگی نشان می‌دهد که در میوه گوجه‌فرنگی رسیده؛ گلوکز، فروکتوز، ساکاروز و تقریبا تمام آمینواسیدهای اصلی به استثنای ترپتوفان وجود دارد.اسید آلی اصلی و عمده موجود در گوجه‌فرنگی، اسید سیتریک است. اسیدیته میوه به‌تدریج از مرحله سبزی به طرف قرمز‌شدن افزایش می‌یابد و حداکثر آن، موقعی است که قرمزشدن و رنگ عوض‌کردن آن آغاز می‌گردد و پس از آن رو به کاهش می‌گذارد. ماده رنگی اصلی و عمده گوجه‌فرنگی کاروتنوئید، بتاکاروتن و لیکوپن می‌باشد. حداکثر مقدار کاروتنوئیدها در حالتی است که گوجه‌فرنگی زیر تابش مستقیم نور رشد می‌کند.

● خواص و کاربردها

میوه نارس گوجه‌فرنگی سمی است و باید از خوردن آن پرهیز کرد. به‌علاوه خوردن برگ آن که به‌عنوان دارو در مواردی تجویز می‌شود، باید در حد اعتدال و به‌مقدار مجاز و محدود، در حدی که پزشک تعیین کرده مصرف شود، زیرا برگ آن هم سمی است.

▪ در چین از جوشانده ریشه، شاخه‌ها و برگ‌های مسن گوجه‌فرنگی برای رفع دندان‌درد استفاده می‌کنند و خود گیاه نیز خاصیت حشره‌کش دارد.

ـ توجه:

ماده‌ای سمی به نام سولانین در گوجه‌فرنگی سبز و نارس وجود دارد که خوردن آن موجب مسمومیت می‌شود ودل‌پیچه، اسهال و باز‌شدن مردمک چشم را ایجاد می‌کند.

▪ در هند و چین از میوه گوجه‌فرنگی به‌عنوان ملین استفاده می‌شود و برای تقویت مسلولین (مبتلایان به بیماری سل) تب‌های حصبه‌ای، رفع ورم ملتحمه چشم، آماس گوش (اوتیت) و دفع سنگ کلیه تجویز می‌شود.

▪ در اندونزی از گرد برگ‌های خشک کوبیده گوجه‌فرنگی، برای رفع

آفتاب سوختگی پوست و صورت استفاده می‌شود.

▪ مصرف گوجه‌فرنگی برای مبتلایان به درد مفاصل تجویز شده است و برای مبتلایان به نقرس و روماتیسم مفید است.

▪ گوجه‌فرنگی، خنک و اشتهاآور است و آب آن برای رشد و نمو بهتر طفل موثر است.

▪ گوجه‌فرنگی به‌علت دارابودن ویتامین‌های A، B، C، K و مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و آهن در تامین انرژی و تقویت بدن نقش موثری ایفا می‌کند.

▪ گوجه‌فرنگی یکی از مهم‌ترین منابع ویتامین A می‌باشد، لذا در تقویت بینایی، تقویت و سلامت پوست و مخاط‌ها (دهان و بینی) و رشد و نمو استخوان‌ها ضروری است.

▪ گوجه‌فرنگی سرشار از ویتامین‌های B۱ و B۲ است،‌ از این جهت در تسکین دردهای عصبی، رفع بی‌اشتهایی و درمان یبوست، نقصان ترشح شیر مادر و تورم دهان تجویز می‌شود.

▪ گوجه‌فرنگی، بدن را در برابر امراض و بیماری‌های عفونی حفظ می‌کند.

▪ مصرف گوجه‌فرنگی نیرو و نشاط می‌بخشد و پوست و دانه‌های آن به هضم غذا کمک می‌کند و روده‌ها را پاک می‌کند.

▪ آب گوجه‌فرنگی، ادرارآور است.

▪ برای تمیز‌کردن خون باید از آب گوجه‌فرنگی و کرفس به نسبت مساوی و به‌مقدار ۳ فنجان در روز، قبل از غذا و به مدت ۳ هفته استفاده کرد.

▪ گوجه‌فرنگی هضم مواد نشاسته‌ای را آسان می‌کند و به همین جهت از آن سس درست کرده و با حبوبات پخته مصرف می‌کنند.

▪ مصرف گوجه‌فرنگی برای اشخاصی که مبتلا به سنگ کلیه، مثانه و کبد هستند، تجویز شده است.

▪ گوجه‌فرنگی بعد از لیموترش، بیش از سایر میوه‌ها ویتامین C و مقدار زیادی فسفر، آهن، سیلیس و کلسیم دارد.

▪ گوجه‌فرنگی گرچه دارای اسید سیتریک است اما بدن را قلیایی می‌کند.

بوی برگ‌های گوجه‌فرنگی، زنبورهای خرمایی را ناراحت می‌کند، لذا می‌توان بوته گوجه‌فرنگی را در باغ‌ها و بوستان‌ها کاشت تا از گزند زنبورها در امان باشند.

▪ اگر پوست شما کک و مک دارد، هر روز آن را با آب گوجه‌فرنگی تمیز کنید. کم‌کم کک و مک‌ها را از بین می‌برد.

▪ برای جلوگیری از مزاحمت حشرات می‌توانید برگ‌های گوجه‌فرنگی را به بند بکشید و آن را در اتاق خود بیاویزید، با این کار حشرات فرار می‌کنند.

▪ سالاد کاهو و گوجه‌فرنگی درمان‌کننده امراض عصبی هستند.

شیما کاشانی