مراقب copycatها باشید!

اولین‌بار که سریال‌های پلیسی آلمانی مثل کارآگاه کاستر و بعد کارگاه درک به‌طور منظم از تلویزیون پخش شد و هر هفته چهارشنبه‌ها، بیننده‌های ایرانی شاهد یک مورد قتل و جنایت بودند …

اولین‌بار که سریال‌های پلیسی آلمانی مثل کارآگاه کاستر و بعد کارگاه درک به‌طور منظم از تلویزیون پخش شد و هر هفته چهارشنبه‌ها، بیننده‌های ایرانی شاهد یک مورد قتل و جنایت بودند شاید حتی برای کارشناسان رسانه‌ای هم این مساله که خشونت این سریال‌های خارجی ممکن است تاثیرات بیرونی داشته باشد، چیزی دور از ذهن بود. اگرچه در همان روزها هفته‌نامه حوادث که جزییات جنایات و جرم‌های مختلف اتفاق افتاده در کشور را منتشر می‌کرد به خاطر بدآموزی و الگوبرداری مجرمان از آن تعطیل شد اما کسی به فکر تلویزیون نبود...

الگوبرداری از جنایات تلویزیونی در غرب یک پدیده آشناست. کاپی‌کت (copycat)ها، قاتلان یا مجرمانی هستند که از روش‌های قتل فیلم‌ها الگوبرداری می‌کنند و مثال‌های مختلفی در مورد این افراد و فیلم‌های موردنظرشان وجود دارد. (نمونه‌اش جنایت سال گذشته دانشگاه ویرجینیاتک که دانشجویی کره‌ای با الهام از یک فیلم چند نفر را کشت). اما از آنجایی که هر کس از الگوهای نزدیک به فرهنگ خود بیشتر تاثیر می‌گیرد، با رواج فیلم‌ها و سریال‌های خشن ایرانی، این الگوبرداری‌ها در ایران هم بیشتر شد.

سریال خواب و بیدار ساخته مهدی‌ فخیم‌زاده معروف‌ترین مثال در این زمینه است. باند تبهکاری در فیلم که در هر قسمت و هر بار با یک نقشه خاص از بانک‌ها سرقت می‌کردند بعد از چند هفته یک نمونه مشابه در دنیای واقعی پیدا کردند و گروهی نیز با الگوبرداری از روش‌های آنان به سراغ بانک‌ها می‌رفتند تا جایی که با هشدار پلیس، پخش این سریال با تغییراتی مواجه شد.

سریال تب سرد هم با موضوع آدم‌ربایی با کمک یکی از اعضای خانواده، الگویی برای انجام جنایات مشابهی شد و چند مورد سرقت فرزند و اعضای خانواده به منظور اخاذی گزارش شد.

پخش این سریال‌ها باعث شد تا صدا و سیما سیاست جدیدی را در مورد ساخت سریال‌های ایرانی خشن و یا اکشن مدنظر قرار دهد. به هر حال آنها به غیر از این سریال‌ها، تجربه سریال خط قرمز را هم داشتند که اگرچه مایه اصلی آن خشونت نبود اما الگویی برای فرار نوجوانان از خانه شده بود.