رایانه آلوده نخرید

پرونده ای برای بحران زیست محیطی ناشی از فن آوری اطلاعات

با پیشرفت و توسعه علم و دانش روز به روز ابعاد جدید ی از آلودگی‌ها وارد زندگی مردمان این کره خاکی می‌شود و بحران‌های زیست محیطی جدیدی زندگی انسان‌ها را به خطر می‌اندازد.به عقیده بشر امروزی دانش بیشتر برابر است با تولید ابزار بهتر برای زندگی راحت تر و آسوده تر.اما این آسوده طلبی انسان در بسیاری موارد به زیان او تمام شده است.یکی از این کجروی‌های خطرناک آلودگی محیط زیست است که به نوعی حیات اولیه بشر را مورد تهدید قرار داده است.

یکی از شاخه‌های نوپدید آلودگی زیست محیطی شاخه مربوط به محصولات فن‌آوری اطلاعات است که دارای جوانب و عواقب بسیار زیاد است.رفع آلودگی رایانه‌ای نه یک موضوع حاشیه‌ای بلکه یک اصل مهم و انکار ناپذیر است و برای همین تقریبا تمام جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های معتبر بین‌المللی در حوزه برق و الکترونیک با شعار و محصولات سازگار با محیط زیست تشکیل می‌شوند.

اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست که بیشتر با نام اختصاری (iucn) شناخته می‌شود، در بیانیه سال ۲۰۰۷ خود زباله‌های رایانه‌ای را جزو دسته اول آلاینده‌های زمین دانست و این یعنی به صدا در آمدن زنگ خطر برای تمام کشورها تا به فکر زندگی سالم تر باشند.

▪ یک قانون جدید: قانون تولید بر اساس استانداردهای زیست محیطی شامل سیستم‌های رایانه‌ای نیز می‌شود که برخی از آنها در حال حاضر اجباری و برخی اختیاری است.

رایانه‌ها در سه‌محور اصلی دارای آلودگی هستند: منابع تغذیه، قطعات و نرم افزارهای آنها.

۱) منابع تغذیه بهینه: در بسیاری از سیستم‌های خانگی و رایانه‌های صنعتی که برای ساعات طولانی روشن هستند این روشن ماندن طولانی‌مدت دستگاه‌ها باعث می‌شود مقدار هدر رفت انرژی در این سیستم‌ها افزایش یابد اما سیستم‌های هوشمند سعی می‌کنند با مدیریت انرژی منابع آنها را در کم مصرف ترین حالت قرار دهند.برای نمونه سیستم عامل مکینتاش با پایین آوردن سرعت چرخش دیسک سخت و فعال کردن حالت سکون و همچنین با استفاده از نمایشگرهای led باعث صرفه جویی در انرژی شده است.به گفته این شرکت در سایت رسمی خود، نسل جدید رایانه‌های اپل حتی در فاصله زمانی میان فشردن دو کلید، در حال انجام مدیریت منابعی مانند پردازنده است تا مقدار کمتری از میلی وات انرژی استفاده کند.شاید از دید یک کاربر این کار بیهوده باشد اما کم شدن ۴۰درصدی مصرف در طول هفته رقم خوبی برای یک رایانه زیست مدار است.شرکت دل نیز با ساخت انواع جدیدی از لپ تاپ‌های سازگار با محیط زیست به این دسته پیوسته است.نوکیا، اچ پی و‌ای بی‌ام نیز در زمره شرکت‌های رقیب این حوزه هستند.

۲) قطعات کم مصرف: در این مرحله که تقریبا تمام قطعات الکترونیکی رایانه را شامل می‌شود، باید در نظر داشت که این قطعات از سویی کمترین مقدار مصرف را داشته باشند و از سوی دیگر قابل بازیافت و عاری از مواد سمی باشند.

رایانه‌های قدیمی که افزایش حرارت زیادی به همراه داشتند، جای خود را به قطعاتی با رسانایی بیشتر داده‌اند که مقدار انرژی کمتری مصرف می‌کنند و قطعات اصلی و محافظ آنها هم دارای پوشش‌های سالم تری هستند.وجود موادی مانند ارسنیک، جیوه، پی وی سی و امثال آن در محصولات رایانه‌ای مشکل اصلی قطعات است.شرکت‌های سازنده نمایشگر و پردازنده برای از بین بردن bfr و پی وی سی از بردها، کابل‌های داخلی و خارجی، متصل کننده ها، عایق‌ها و دیگر بخش‌های داخلی با هم به رقابت پرداخته‌اند و شرکت‌هایی مانند اپل و دل ادعا می‌کنند در محصول نهایی خود ارسنیک و جیوه را حذف کرده اند.

▪ نرم افزارها: این که فکر کنیم نرم افزار فقط یک کار انجام می‌دهد، درست نیست؛ چراکه باید مواردی مانند مدیریت منابع و بهینه سازی انرژی را نیز انجام دهد.تصور کنید حدود دومیلیون رایانه مجهز به سیستم عامل ویندوز بتوانند در نرم افزاری مانند ورد با بهینه سازی مصرف، فقط یک واحد از مصرف انرژی خود بکاهند، این باعث می‌شود در سطح جهانی، مقادیر زیادی واحد انرژی کمتر تولید شود و به همین میزان نیروگاه‌ها کمتر کار کنند و محیط زیست کمتر آلوده شود.

مشکل نرم افزارهای امروزی عدم بهینه سازی کامپیوتر برای مدیریت مصرف برق است.مثلا در مواردی که می‌خواهید از رایانه خود تنها به عنوان یک پخش کننده صوتی یا تصویری استفاده کنید یا می‌خواهید فقط یک برنامه معمولی در رایانه تان فعال باشد نسبت به استفاده‌های مهم تر، مصرف برق باید متفاوت باشد.روشن بودن رایانه فقط برای زمانی که از اینترنت دانلود می‌کنید، می‌تواند به تولید دی اکسیدکربن منجر شود.به گفته یکی از کارشناسان میزان co۲ ناشی از فعالیت ۱۵‌رایانه معادل یک خودروی سواری است.

به عقیده این کارشناس مرکز بهینه سازی تولیدات الکترونیکی اروپا، هر رایانه اگر بهینه سازی نشود به‌طور متوسط هر سه ماه معادل یک بشکه نفت خام انرژی مصرف می‌کند.

ٓ

● چاره چیست؟

سیستم عامل‌های هوشمند، امروزه حداکثر تلاش را برای بهینه سازی مصرف انجام می‌دهند، اما عدم رعایت یا رعایت کم این موضوع در سیستم عاملی مانند ویندوز باعث شده نرم افزارهایی برای این کار تولید شوند که در جای خود قابل بررسی هستند.این نرم افزارها می‌توانند مصرف سیستم شما را نمایش داده و مدیریت آن را به شما بسپارند.یک نمونه رایگان آن را می‌توانید با نام local cooling دریافت و استفاده کنید.

▪ محور جدید: آلودگی خدمات

شاید برای مصرف کننده معمولی چیزی قابل لمس و درک نباشد اما به عقیده کارشناسان، هر جست‌وجو در اینترنت تولید co۲ می‌کند.نتایج تحقیقات نشان می‌دهد انجام دو جست‌وجو در موتور جست‌وجوی گوگل از یک رایانه خانگی می‌تواند برابر یک کتری برقی برای جوشاندن یک لیتر آب دی اکسید کربن تولید کند و به گفته یکی از فیزیکدانان دانشگاه هاروارد یک جست‌وجوی معمولی در موتور جست‌وجوی گوگل ۷ گرم co۲ تولید خواهد کرد و به همین دلیل جست‌وجوی گوگل تاثیرات نامطلوب زیست محیطی در پی دارد.

روزنامه ساندی تایمز در توضیح این مطالعات در مقاله‌ای اعلام کرد گوگل درباره مصرف انرژی و تولید کربن خود بسیار پنهان‌کار بوده و از افشای موقعیت مراکز داده‌های خود سرباز می‌زند.این در حالی است که چند صد میلیون جست‌وجوی اینترنتی روزانه، مصرف بالای انرژی الکتریکی و انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط رایانه‌ها و اینترنت به تازگی نگرانی‌هایی را برانگیخته است.

در مقابل این صحبت‌ها اریک اسمیت مدیرگوگل اعلام کرده، اقدامات جدیدی در حوزه انرژی انجام خوهد داد.اسمیت و جفری آر.ایملت مدیرعامل شرکت جنرال الکتریک خاطرنشان کردند، سرمایه گذاری‌های مشترکی روی فن‌آوری‌های جدید برای توسعه سیستم‌های تولید انرژی انجام خواهند داد.این تلاش منجر به تولید ابزارهایی خواهد شد که در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌گیرد.مهندسان شرکت گوگل امیدوارند بزودی ابزاری تولید کنند که به مردم کمک می‌کند در مورد نحوه استفاده از انرژی بهتر تصمیم بگیرند.در حالی که گوگل سرمایه‌گذاری‌های خود را برای تولید روش‌های جدید تولید انرژی افزایش داده است، مرکز google.org با سرمایه‌گذاری فراوان می‌کوشد روش‌های تولید انرژی را با محیط زیست سازگار کرده و از منابع تجدید‌شدنی استفاده کند.این پایگاه اطلاع رسانی مرجع خوبی برای تحقیقات فن‌آوری و زیستی است.

نرگس محمدی