بهداشت روانی

۱ - منظور از بهداشت روانی عبارت از رشته ای تخصصی از بهداشت عمومی است که در زمینه کاستن بیماریهای روانی در یک اجتماع فعالیت می نماید و بررسی انواع مختلف اختلالات روانی وعوامل …

۱ - منظور از بهداشت روانی عبارت از رشته ای تخصصی از بهداشت عمومی است که در زمینه کاستن بیماریهای روانی در یک اجتماع فعالیت می نماید و بررسی انواع مختلف اختلالات روانی وعوامل مؤثری که در بروز آنها نقش دارند ، در قلمروی کار این علم است . بدیهی است شناخت علتهای به وجود آورنده اختلالات روانی برای از بین بردن علتهای مزبور و یا غلبه بر آنها بسیار مهم ضروری است .

۲ - در این تعریف « بهداشت روانی » به معنای سلامت می اندیشد و منظور نشان دادن وضع مثبت و سلامت روانی است که خود می تواند نسبت به ایجاد سیستم با ارزشی در مورد ایجاد تحرک و پیشرفت و تکامل در حد فردی ، ملی و بین المللی کمک نماید . وقتی سلامت روانی شناخته شد ، برای دستیابی به آن اقدام می شود و مسیر جهت تکامل فردی و اجتماعی باز می گردد .

نقش فرهنگ بر شخصیت و رفتار انسان

به طور کلی نقش فرهنگ را بر رفتار انسان ، به هیچ وجه نمی توان نادیده گرفت ، روانشناسان اجتماعی ، فرهنگ را به صورت زیر تعریف می کنند :

فرهنگ عبارت از توانائیها و عادتهائی است که آدمی به عنوان عضو جامعه کسب کرده است . ارتباط بین فرهنگ و شخصیت افراد به حدی است که بعضی از روانشناسان اعتقاد دارند که جدا کردن آن دو ، تقسیم و تفکیکی نادرست است زیرا رفتار و وضع نفسانی اشخاص آئینه ای فرهنگ نما است و فرهنگ جدا از افرادی که آن را دارا هستند ، وجود ندارد . از سوی دیگر می توان گفت که شخصیت بر اثر جریان فرهنگی شدن به وجود می آید و مفهوم شخصیت لااقل تا حدی نماینده جذب و عناصر فرهنگ موجود در محیط است . مطالعات روانشناسی فردی و اجتماعی نشان می دهند که سبک و روش زندگی فرد در ایجاد سلامت فکر و بروز اختلالهای روانی واکنشی نهایت اهمیت را دارند .

مهارتهای زندگی:

امروزه علی رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی در شیوه های زندگی ، بسیاری از افراد در رویارویی با مسائل زندگی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و همین امر آنان را در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره و مقتضیات آن آسیب پذیر نموده است .

مهارتهای زندگی ، توانائی های روانی اجتماعی برای رفتار انطباقی و مؤثر هستند که افراد را قادر می سازد تا به طور مؤثری با مقتضیات و چالش های زندگی روزمره مقابله کند .

مهارتهای زندگی شامل ده مهارت اصلی و اساسی هستند که غالباً بصورت جفت جفت طبقه بندی می شوند ، ‌زیرا بین هر جفت ارتباط طبیعی وجود داشته و در حقیقت به منزله دو روی سکه هستند . این مهارتها عبارتند از :

خودآگاهی / همدلی

ارتباط / روابط بین فردی

تصمیم گیری / حل مسأله

تفکر خلاق / تفکر انتقادی

مقابله با هیجانات / مقابله با استرس

هر یک از مهارت ها خود دارای اجزاء یا مؤلفه های مختلفی است که در زیر بطور مختصر به آنها اشاره شده است :

خودآگاهی:

آگاهی از نقاط قوت

آگاهی از نقاط ضعف

تصویر خودواقع بینانه

آگاهی از حقوق و مسئولیت ها

توضیح ارزشها

انگیزش برای شناخت

مهارتهای ارتباطی:

ارتباط کلامی وغیرکلامی مؤثر

ابراز وجود

مذاکره

امتناع

غلبه بر خجالت

گوش دادن

همدلی:

علاقه داشتن به دیگران

تحمل افراد مختلف

رفتار بین فردی همراه با پرخاشگری کمتر

دوست داشتنی تر شدن ( دوستیابی )

احترام قائل شدن برای دیگران

مهارتهای بین فردی:

همکاری و مشارکت

اعتماد به گروه

تشخیص مرزهای بین فردی مناسب

دوستیابی

شروع و خاتمه ارتباطات

مهارتهای حل مسأله :

تشخیص مشکلات ، علل و ارزیابی دقیق

درخواست کمک

مصالحه ( برای حل تعارض )

آشنایی با مراکزی که به حل مشکلات

تشخیص راه حل های مشترک برای جامعه

مهارتهای تفکر خلاق:

تفکر مثبت

یادگیری فعال ( جستجوی اطلاعات جدید )

ابراز خود

تشخیص حق انتخاب های دیگر ( برای تصمیم گیری )

تشخیص راه حل های جدید برای مشکلات

مهارتهای مقابله با هیجانات :

شناخت هیجان های خود و دیگران

ارتباط هیجان ها با احساسات ، تفکر و رفتار

مقابله با ناکامی ، خشم ، بی حوصلگی ، غمگینی ، ترس و اضطراب

مقابله با هیجان های شدید دیگران

مهارتهای تصمیم گیری :

تصمیم گیری فعالانه بر مبنای آگاهی از حقایق کارهایی که می توان انجام داد که انتخاب ها را تحت تأثیر قرار می دهد .

تصمیم گیری بر مبنای ارزیابی دقیق موقعیت ها

تعیین اهداف واقع بینانه

برنامه ریزی و پذیرش مسئولیت اعمال خود

آمادگی برای تغییر دادن تصمیم ها برای انطباق با موقعیت های جدید

مهارتهای تفکر انتقادی:

ادراک تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بر ارزشها ، نگرشها و رفتار

آگاهی از نابرابری ها ،‌ پیشداوری ها و بیعدالتی ها

واقف شدن به این مسئله که دیگران همیشه درست نمی گویند

آگاهی از نقش یک شهروند مسئول

مهارتهای مقابله با استرس :

مقابله با موقعیت هایی که قابل تغییر نیستند .

استراتژی های مقابله ای برای موقعیت های دشوار ( فقدان ، طرد ، انتقاد )

مقابله با مشکلات بدون توسل به سوء مصرف مواد

آرام ماندن در شرایط فشار

تنظیم وقت