آمریکا, طالبان و فضل الرحمن

به نوشته روزنامه اردو زبان “ اُمت” چاپ کراچی, وابسته به سازمان اطلاعاتی پاکستان ISI , آمریکا در جهت جبران اشتباهات گذشته خود در سیاست هایش جهت رویارویی با طالبان, تلاش های خود را برای آغاز و سرعت بخشیدن به مذاکره با آنان به نحوی جدّی پیگیر شده است

منطقه غرب جنوب آسیا در انتظار تحولات چشمگیری است. ‌

به نوشته روزنامه اردو زبان “‌اُمت” چاپ کراچی، وابسته به سازمان اطلاعاتی پاکستان )ISI(، آمریکا در جهت جبران اشتباهات گذشته خود در سیاست‌هایش جهت رویارویی با طالبان، تلاش‌های خود را برای آغاز و سرعت بخشیدن به مذاکره با آنان به نحوی جدّی پیگیر شده است. خانم پیترسُن، سفیر آمریکا در اسلام‌آباد، طی یک گفت‌وگوی غیررسمی اعلام کرد: آمریکا آماده است از افغانستان خارج شود و در این ارتباط، طرحی را نیز تهیه کرده تا آن را در مذاکره با طالبان که به وسیله مولانا فضل الرحمن،‌

رهبر حزب مجلس متحد عمل، انجام خواهد شد، ارایه دهد. کاخ سفید اکنون به جای بی‌نظیر بوتو و نواز شریف در حال سرمایه‌گذاری بر روی مولانا فضل‌الرحمن است. این مسأله از زمانی شدت گرفت که مرکز مطالعات استراتژیک برون مرزی آمریکا در واشنگتن، ضمن بررسی اوضاع افغانستان، سیاست جدیدی را به بوش ارایه داد که به جای سرمایه‌گذاری بر روی یک شخص خاص چون مشرف و بوتو، باید بر روی احزاب مخالف دولت مشرف نیز سرمایه‌گذاری کند و به این وسیله است که می‌تواند منافع آینده خود را تضمین و تأمین کند. خانم بوتو، چون خود بنیان‌گذار طالبان بوده نمی‌تواند منافع آمریکا را تأمین کند و تغییر موضع و سیاست سریع وی نیز مزید علت شده است. گفتنی است، در آخرین دیدار مولانا فضل‌الرحمن و خانم رایس در اسلام‌آباد، بر سر این موضوع توافق حاصل شده و مولانا از هم‌اکنون با تشکیل گروه‌های کوچک جرگه (کمیته بزرگان و ریش‌سفیدان محلی) در افغانستان و پاکستان، به دنبال ایجاد یک “لویی جرگه” مشترک و بزرگ در دو کشور است. آمریکا انتظار دارد در نهایت، با نشست آنان بتوان به راه‌حل نظامی در افغانستان پایان داد.

نشست مشترک اصلی به تاریخ خروج نظامیان آمریکا از افغانستان منجر خواهد شد. در این ارتباط، مولانا فضل‌الرحمن، رایزنی‌های سیاسی خود را با یک تشکل اسلامی قدرتمند افغانستان به رهبری گلبدین حکمتیار، رهبر جهادی حزب اسلامی در افغانستان، آغاز کرده است. در آغاز، تشکیل جرگه‌های کوچک سیاسی تا ماه نوامبر یا نهایتاً دسامبر برگزار خواهد شد. از شخصیت‌های اصلی در نشست نهایی لویی جرگه از سوی افغانستان، مقام ارشد افغان، فاروق دادسا انتخاب شده است که تا چند روز آینده به پاکستان خواهد آمد تا با وزیر کشور پاکستان، آفتاب احمدخان شیرپائو، دیدار و گفت‌وگو کند.

وقتی شش ماه قبل از ریچارد بوچر، معاون وزارت خارجه آمریکا، که مخفیانه به پاکستان آمده بود سؤال شد، آیا وی با مولانا فضل‌الرحمن نیز ملاقات کرده است، وی با لحن سردی جواب منفی داد و گفت:” با هرکس در پاکستان نمی‌شود ملاقات کرد.” ولی این مقام آمریکایی به نقش مهم مولانا فضل‌الرحمن واقف است. نشانه‌ها و شواهد حاکی از آن است که مولانا فضل‌الرحمن، به دلیل این فعالیت‌ها در دولت آینده پاکستان جایگاه مهمی خواهد داشت. برخی صاحبنظران بین‌المللی و داخلی پاکستان از نخست‌وزیری وی در آینده خبر می‌دهند.‌

قابل ذکر است، در حال حاضر مولانا فضل‌الرحمن گفت‌وگوهایش را با فرماندگان ارشد طالبان آغاز کرده است. مولانا از آنان خواسته تا با اعلام آتش بس از سوی طالبان زمینه را برای خروج نظامیان آمریکایی فراهم سازد.

اکنون آمریکا دریافته است که کلید خروج از بحران افغانستان (و پاکستان)، همانا راهکار سیاسی می‌باشد. لذا به کمک مهره‌هایی نظیر مولانا فضل‌الرحمن در پی رسیدن به آن است. مولانا علاوه بر رایزنی با مقامات ارشد قبایل در مناطق قبایلی پاکستان و افغانستان، گفت‌وگوهایی را با مرد شماره یک طالبان، سراج‌الدین حقانی، فرزند مولانا جلال‌الدین حقانی، شروع کرده است. سراج‌الدین حقانی کسی است که علاوه بر نفوذ کلام بر طالبان پاکستان و افغانستان، شبه نظامیان خارجی در منطقه و القاعده نیز از وی حرف شنوی دارند.

یارگیری‌ها در پاکستان و افغانستان نشانگر آن هستند که منطقه غرب جنوب آسیا در سوق و سوی تحولات جدیدی سیر می‌کند.