نسیم «چپ نو» در آمریكای لاتین

بسیاری از كارشناسان مسائل آمریكای لاتین و مركزی را به این باور رسانده كه این منطقه اكنون شاهد ظهور جنبش نوینی است كه از آن با عنوان «چپ نو» یاد می شود

طرح دیدگاهها و اظهارات ضدامپریالیستی «هوگو چاوز» رئیس جمهوری ونزوئلا در سالهای اخیر، پیروزی «اوومورالس» در انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته بولیوی كه با حمایت و پشتیبانی همه جانبه كشاورزان سرخپوست و فقیر این كشور به دست آمد و اكنون برتری «الانتا هومالا» در دور اول انتخابات ریاست جمهوری پرو كه با طرح شعارهای ناسیونالیستی و بعضاً چپ گرایانه زمینه ساز جلب آرای مردم به وی گردید، بسیاری از كارشناسان مسائل آمریكای لاتین و مركزی را به این باور رسانده كه این منطقه اكنون شاهد ظهور جنبش نوینی است كه از آن با عنوان «چپ نو» یاد می شود. گرچه از دیرباز فقر فزاینده و بحران های اقتصادی در بسیاری از كشورهای آمریكای لاتین بستر مناسبی برای ظهور جنبش های چپ گرایانه و عدالتخواه در آمریكای لاتین بوده اما هنوز بسیار زود است كه درباره عملكرد سیاسی و ساختار تئوریك جنبش های نوظهور در این منطقه به اظهارنظر پرداخت. روزنامه اتریشی استاندارد با الانتاهومالا رئیس جمهور احتمالی پرو مصاحبه ای انجام داده است كه در زیر می خوانید:

از هم اكنون شما را به عنوان رهبر جدید چپ گرای آمریكای لاتین محسوب می كنند. چه احساسی دارید از اینكه در كنار «هوگو چاوز» رئیس جمهور ونزوئلا و «اوو مورالس» رئیس دولت بولیوی به این نام خوانده شوید؟

- من فقط كاندیدای ساده ای هستم و احساس مباهات می كنم كه با این رهبران محبوب و بسیار قابل احترام در میان مردم كشورشان مقایسه شوم. من خودم را جزیی از خانواده آمریكای لاتین می بینم.

مشخصاً ارتباط شما با دولت چاوز به چه صورت خواهد بود؟

- از پرو شعبه دیگری برای سیاستهای چاوز درست نخواهم كرد. ما جنبشی ناسیونالیستی هستیم و به هیچ شخصی هم وابستگی نداریم. الگوی من رئیس جمهور پیشین پرو ژنرال ولاسكو است.(۱) من نظامی و نیز ناسیونالیست هستم. سیاست من برخلاف رژیم های مرسوم در آمریكای لاتین است كه دست به فریب توده مردم می زنند.

آیا جنبش چپ گرای جدیدی در آمریكای لاتین ظهور كرده است؟

- می توان از چپ جدیدی كه از گرایشهای بومی و یا چیزی شبیه آنچه در پرو تحت عنوان ناسیونالیسم به وجود آمده صحبت كرد. درباره نامها می توانیم بحث كنیم. این جنبشی است علیه نئولیبرالیسم كه به دنبال گزینه ای دیگر برای حل مسائل و مشكلات اكثریت جامعه می گردد.

چه برداشتی از ناسیونالیسم دارید؟

- ناسیونالیسم دفاع از ملت است و پاسخی به روند جهانی سازی. ناسیونالیسم برای ما تأیید مردم سالاری است كه به تقویت شهروندان منجر شود.

آیا می خواهید شركتهای خارجی را ملی كنید؟

- نه، ما به مالكیت خصوصی احترام می گذاریم و با سرمایه گذاری خارجی موافقیم. اما در حوزه استخراج زغال سنگ وگاز باید دولت بتواند در تصمیم گیری ها شركت كند و تأثیر بگذارد. ما قصد نداریم شركتهای خارجی را بیرون كنیم اما می خواهیم دولت هم شریك و سهامدار این شركتها باشد.

مناسبات با آمریكا را چگونه شكل می دهید؟

- قصد ما این است كه با آمریكاییها همكاری كنیم. ضدآمریكایی نیستیم.

چه انتظاری از كنفرانس سران اتحادیه اروپا و آمریكای لاتین كه ماه مه سال جاری در وین برگزار می شود ، دارید؟

- از بسیاری از این كنفرانس ها معمولاً نتایج ملموس و مشخصی به دست نمی آید. چیزی كه من از اروپا انتظار دارم درك این نكته اساسی است كه دنیا نمی تواند با وجود قاره ها و انسانهایی كه از روند و جریان اقتصاد محروم و كنار گذاشته می شوند كماكان به پیشرفت و توسعه خود ادامه دهد؛ انسانهایی كه به ویژه در آفریقا، آسیا و آمریكای لاتین زندگی می كنند. این مسؤولیت جهان توسعه یافته است كه سیاستی را طرح ریزی كنند كه به كشورهای فقیر جهان كمك كند.

ترجمه: ایرج جودت

۱- ژنرال خوان ولاسكو از ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۵ یك رژیم نظامی متمایل به چپ را در پرو رهبری می كرد.