۲۹ اوت سال ۱۸۴۲ میلادی ـ پایان جنگ تریاک در چین

۱۶۸ سال پیش در روز ۲۹ اوت سال ۱۸۴۲ میلادی ، با امضای پیمان نانکن «جنگ تریاک» در چین پایان یافت .چند دهه پیش از آغاز این جنگ ، در سال ۱۷۹۸ میلادی ویلیام پیت ، نخست وزیر بریتانیا یک …

۱۶۸ سال پیش در روز ۲۹ اوت سال ۱۸۴۲ میلادی ، با امضای پیمان نانکن «جنگ تریاک» در چین پایان یافت .چند دهه پیش از آغاز این جنگ ، در سال ۱۷۹۸ میلادی ویلیام پیت ، نخست وزیر بریتانیا یک هیات را به ریاست مک کارتنی به پکن اعزام کرد. هدف از سفر این هیات به چین کسب امتیازات و تسهیلات تجاری بود اما امپراتور چین از روی احتیاط ترجیح می داد مرزهای کشورش را به روی بازرگانان و میسیونرهای مذهبی اروپایی ببندد.

بریتانیایی ها که در مستعمره خود هند کشت خشخاش را گسترش داده بودند و چینی ها را به کشیدن تریاک تشویق می کردند ، از این تصمیم امپراتور چین بسیار ناخرسند شدند.

آنها به خرید چای از چین که در بریتانیا مردم علاقه زیادی به آن داشتند ادامه داده و به زودی موازنه تجاری با چین به سود چین و به زیان آنها شد.

کمپانی هندشرقی بریتانیا تمام توان خود برای فروش غیرقانونی تریاک در چین و رواج اعتیاد در این کشور را به خرج داده بود.

فروش غیرقانونی تریاک در چین که در سال ۱۸۰۰ میلادی فقط ۱۰۰ تن بود در سال ۱۸۳۸ میلادی به میزان ۲۶۰۰ تن رسیده بود.

در سال ۱۸۳۹ میلادی ، لین تسوسیو ، حاکم کانتون ۲۰۰۰۰ صندوق تریاک غیرقانونی را ضبط کرده و در ملاءعام صندوق های حاوی تریاک را معدوم کرد.

این بهانه ای بود که لندن انتظار آن را می کشید تا گشودن مرزهای چین به روی بازرگانان بریتانیایی را به این کشور تحمیل کند.

بنابراین ، تحت نام مقدس تجارت آزاد ، لرد ملبورن نخست وزیر ملکه ویکتوریا جوان و پالمرستون وزیر خارجه اش مجلس وست مینستر را متقاعد کردند تا دستور اعزام یک نیروی نظامی به چین و تنبیه حاکم کانتون را صادر کند.

یک ناو جنگی بریتانیا بندر کانتون را بمباران کرد و نظامیان بریتانیایی مجمع الجزایر شوسان در نزدیکی بندر کانتون را تصرف کردند.

سپس چند کشتی جنگی بریتانیا رودخانه یانگ تسه کیانگ را پیمودند و شهر نانکن (نانجینگ امروزی) پایتخت جنوبی چین را مورد تهدید قرار دادند و حکومت امپراتور تائوکوئانگ را ناگزیر به تسلیم شدن در مورد خواسته هایشان کردند.

این اقدام که بعدها «سیاست توپخانه» نامیده شد به پیمان ننگین نانکن منجر گردید که براساس آن بریتانیایی ها حق تجارت آزاد در ۵ بندر چین از جمله کانتون و شانگهای را به دست آوردند.

علاوه بر این ، آنها قیمومت هنگ کنگ که دروازه ورودی به کانتون و چین جنوبی بود را کسب کردند.

اما تحقیرها ادامه یافتند ، امپراتور ناگزیر گردید حق تردد آزادانه در خاک چین را به اتباع بریتانیا بدهد و خسارتی به مبلغ ۲۱ میلیون دلار نقره را به دولت بریتانیا بپردازد.

با امضای پیمان نانکن «امپراتوری مرکز» لقب چین دوره فاجعه باری مملو از جنگ های داخلی و تحقیر شدن های مداوم در مقابل «شیاطین موقرمز» که از غرب می آمدند را آغاز کرد.

به این ترتیب در روز ۲۹ اوت سال ۱۸۴۲ میلادی با امضای پیمان ننگین نانکن «جنگ تریاک» در چین پایان یافت.

امضای پیمان نانکن موجب گردید تا سایر کشورهای اروپایی و ایالات متحده خواستار امتیازات مشابهی مانند بریتانیا شوند و با زور و تهدید این امتیازات ارضی و تجاری را کسب کرده و دوران سیاهی را در تاریخ این کشور پهناور باستانی ثبت کنند.

بهرام افتخاری