آیا قصد خریدن كفش نو دارید

اگر كمی در بیماری هایمان اندیشه كنیم متوجه خواهیم شد كه سرچشمه بسیاری از آنها پاهایمان می باشند پس از آنها بخوبی مراقبت كنیم

قلب دوم ما در كفش های جور واجوری می تپد كه از خروس خوان صبح تا بوق شب آنها را در پا داریم. پاها بیشتر از سایر قسمت های بدن در معرض خطر آسیب و حادثه هستند. از اینرو باید آنها را خوب بشناسیم؛ زیرا همه چیز به اینجا وصل می شود. اگر كمی در بیماری هایمان اندیشه كنیم متوجه خواهیم شد كه سرچشمه بسیاری از آنها پاهایمان می باشند. پس از آنها بخوبی مراقبت كنیم.

همانطور كه متوجه شدید موضوع مورد بحث امروز ما كفش و نحوه نگهداری از پاهایمان است. از اینرو به سراغ یكی از دوزندگان با تجربه كفش های طبی می رویم و از تجربیات ایشان در زمینه انتخاب یك كفش مناسب استفاده می كنیم.

عادل اعزازی طراح و دوزنده كفش های طبی است. او ۲۰ سال پیش در هلال احمر كار خود را به عنوان تكنسین كفش های طبی شروع كرد. علت تمایل اعزازی به این كار صاف بودن كف پا و زانوهای ایكس مانندش بوده است كه مشكلاتی را در هنگام راه رفتن برای او ایجاد می كرد. بعداز دوسال فعالیت تصمیم گرفت تا از تجربیات كشورهای صاحب نام در امر تهیه كفش های طبی برای بالا بردن توانایی اش استفاده كند.

او می گوید: احساس می كردم از این رشته اطلاعات زیادی ندارم. باید تجربیات بیشتری بدست می آوردم. از اینرو با هزینه خودم به كشورهای مختلفی مانند سن پترزبورگ، آلمان، بلغارستان، تركیه و هند سفر كردم تا از توانایی های اساتید این رشته استفاده كنم. وقتی با كوهی از تجربیات و ایده های جدید به كشور بازگشتم كارم را بطور مستقل به صورت طراحی و تهیه كفش های طبی آغاز كردم. حرف آخر اینكه خداوند این توانایی را به من داده است تا با مشاهده پاهای بیمار افراد كفش مناسب را برایشان بدوزم.

● از چه سنی باید برای تهیه كفش های طبی اقدام كرد؟

▪ به نظر من از سنین خردسالی باید پای كودك را با كفشی مناسب آشنا كرد تا او اولین گام هایش را درست بردارد. پای كودك گوشتی است. او نیاز به كفشی دارد كه پاشنه اش سفت و ساق دار باشد تا مچ پایش را دربگیرد.

بدین طریق كودك موقع راه رفتن محكم قدم برمی دارد. از نظر پزشكان متخصص استفاده از كفی طبی در افرادی كه تغییر شكل آنها هنوز به صورت ثابت درنیامده است، مفید است. یعنی در كودكان با استفاده از كفی طبی می توان صافی كف پا، پای طاقدیسی، انحراف پاشنه و انحراف زانوها به طرفین را اصلاح كرد.

در سنین بالاتر نیز كفی اثر نگهداری دارد. برهمین اساس، افراد نیازمند به استفاده از كفیهای طبی شامل موارد زیر می شوند:

۱) افراد دارای ناهنجاری های متحرك، برای اصلاح (صافی كف پا در كودكان).

۲) افراد دارای ناهنجاری های ثابت برای كاهش درد و توزیع فشار.

۳) افراد دارای پاهای دردناك برای كاهش درد (خار پاشنه و التهاب كیسه زلالی زیرپاشنه).

۴) برای جلوگیری از تغییر شكل.

مسعود قرقی نیز تاكید كرد: اگر این كفیها برای كودكان در سنین ۷ تا ۱۲ سال كه كف پای آنها درحال شكل گیری است، مورد استفاده قرار گیرد حاصل آن برخورداری از كف پایی استاندارد تا آخر عمر است. بعلاوه این كفیها درباره زنان باردار كه در یك دوره ۶ ماهه با اضافه وزن تحمیلی روبه رو هستند، توصیه می شود.

● درباره ویژگی های یك كفش مناسب توضیحاتی بدهید.

▪ وزن بدن انسان درون كفش باید سه قسمت شود. ۵۰ تای آن در پاشنه و ۵۰ تای دیگر در «متاتارسال» چپ و راست (استخوان های بندهای كف پا) بطور مساوی تقسیم شود. برای چنین تقسیمی كفی هایی وجود دارد كه دارای گودی و پاشنه است و به راحتی در كفش تعبیه می شود.

باید اشاره كنم كه در انتهای پاشنه های هریك از ما كپسول های چربی وجود دارد كه كاسته و خرده شدن آنها باعث ابتلای پا به خارپاشنه می شود.

ما با تهیه كفی های مناسب بار اضافی وزن را از اینجاها برداشته و بین كناره های پا تقسیم می كنیم. امروزه ما كفی ها را كوتاه تر كرده ایم تا راحت تر درون كفش ها جاسازی شود. دراین كفی ها قسمتی كه فشار بدن را تحمل می كند بسیار نرم است. بخشی كه خستگی پا را در می كند نیز مشخص شده و باعث لذت بردن فرد هنگام راه رفتن می شود. بخشی از این كفی نیز به تقسیم وزن بدن اختصاص دارد.

● درباره كفی های طبی بیشتر توضیح دهید.

▪ وظیفه هركفی كفش باید این باشد كه انواع ناهنجاری های بدن و یا الگوهای غلط راه رفتن را اصلاح كند. این كفیها تنها به منظور تصحیح صافی كف پا به كار گرفته نمی شوند؛ بلكه هدف اصلی آنها راحت تر كردن ایستادن، راه رفتن و دویدن است.

به این ترتیب كه به مقدار بسیار كمی، زاویه هایی را كه در آنها به پا ضربه می خورد، تغییر می دهند. هر شخصی با مقدار مشخصی از یك لایه نرم در كف پای خود متولد می شود. این لایه بالشتكی به صورت طبیعی امواج ضربه ای را كه به كف پا وارد می شوند، ملایم تر كرده و به شیوه ای مناسب به كل پا اعمال می كند. متاسفانه با افزایش سن افراد این لایه طبیعی در طول زمان اثر خود را از دست داده و تحلیل می رود.

كفیها از نظر جنس به ۳ دسته كفیهای نرم، كفیهای نیمه سخت و كفیهای سخت تقسیم می شوند. كفیها از نظر شكل و ساختار نیز به انواع مختلف مثل كفی با حمایت كننده قوسی طولی، كفی با پد متاتارسال (برای صافی قوس عرضی و درد انتهایی استخوان كف پایی)، كفی با بالابر پاشنه (برای كسانی كه قد كوتاهی دارند) تقسیم می شوند.

وی ادامه داد: كفیهای مواج بیشتر برای رفع خستگی و جلوگیری از اعمال فشار به پاها استفاده می شوند و موارد استفاده درمانی آنها محدود است و كفیهای دیگر نیز بسته به نوع عارضه به صورت خاص مورد استفاده قرار می گیرند.

گفتنی است، كفیهای طبی غیرمواج در رفع خستگی مفید نیستند یا جذب شوك و امثال آنها را انجام نمی دهند و درعین حال كفیهای مواج برای اصلاح تغییر شكل مثل صافی كف پا، نمی توانند كاربرد داشته باشند.

كفیهای مواج خود به دو دسته عمومی و طبی برای پاهای خاص تقسیم می شوند. در نوع عمومی، این كفیها كار پمپاژ خون، تقسیم وزن بدن در سطح كف پا و جذب شوكها را انجام می دهند و نوع پاهای خاص این كفیها نیز برای ۳ دسته از افراد، یعنی كسانی كه دارای خار پاشنه (زایده ای درقسمت جلوی استخوان پاشنه) هستند و هنگام راه رفتن، احساس درد در پاشنه می كنند یا افت قوس طولی پا دارند و همچنین برای استفاده، در بخش علمی تكمیلی در ارتوپدی و توانبخشی توصیه می شود. بعلاوه كفیهای مواج به واسطه جریان مواد سیال بر نقاط واكنش كف پا تاثیر می گذارند و با ماهیچه، رگها و تاندون ها سروكار دارند.

در كفش های تیز كوچكترین ضربه كه به كفش وارد شود مستقیماً به كمر منتقل می گردد. درحالی كه در كفش های نوك گرد این ضربه ها گرفته می شود.

در یك كفش مناسب پاشنه و پنجه كفش باید گرد و خورده شود تا فشار را كم كند و انرژی زیادی از فرد هنگام راه رفتن گرفته نشود. نصب یك قالب مناسب در كفشی با این مشخصات باعث می شود فرد احساس كند كه در منزل نشسته و با غلتاندن پاهایش بر روی وردنه وریدهای پایش را استراحت می دهد.

خوشبختانه در كشور ما چرم های مرغوبی برای ساخت كفی وجود دارد كه عرق پا را می گیرد. نوع دیگری از چرم ها به محض خروج كفی از كفش و در معرض هوا قرار گرفتن آن باكتری های موجود در كفی كشته می شوند.

وقتی راحت تر راه می رویم، چون بستر نرمی برای پاهای خود ایجاد كرده ایم، طبیعتاً دیرتر خسته می شویم. پس اگر به علت شغل یا حرفه خود باید ایستاده باشیم تسریع در گردش خون، انرژی و روح كافی را در كالبدمان می دمد.

هنگام شب با خواب شیرین و راحتی روبه رو شده كه خود در آرامش جسمی و روحی نقش بسزایی دارد. بدین ترتیب، كارگران دركار محوله به علت سرحالی، كارشان را دقیق تر تحویل كارفرما می دهند، معلمان انتقال دانش بهتری داشته و پلیس ها نیز دیرتر خسته خواهند شد و به این علت است كه كفیهای طبی (بخصوص نوع مواج آن) برای برخورداری از انرژی بیشتر و افزایش كارایی روزانه توصیه می شوند.

● كفش مناسب

برای انتخاب كفش مناسب باید نكاتی را درنظر بگیریم: طول كفش باید با طول پای فرد همخوانی داشته باشد و چند میلی متر بزرگتر از پای فرد باشد.

پهنای كفش در قسمت جلو به اندازه پهنای قوس عرض باشد تا پا بتواند براحتی در داخل آن قرار گیرد.

كفش بچه ها فاقد پاشنه باشد و كفش بزرگ ترها حتماً پاشنه داشته باشد و در نهایت ارتفاع پاشنه از ۳ سانتی متر برای آقایان و ۴ سانتی متر برای خانمها بلندتر نباشد.

محققان با تاكید براین كه اندازه مناسب كفش موجب سلامت پا می شود، توصیه می كنند، هنگام خرید كفش فقط به مد توجه نكنید. با افزایش سن، پاها پهن تر و درازتر شده و از ضخامت بافت های كف پا نیز كاسته می شود. همچنین استفاده مداوم از كفش نامناسب به تدریج قوس كف پا را از بین می برد و موجب سفت شدن پاها می شود. متخصصان معتقدند، اگر طول كفش كافی نباشد، شكل پا عوض می شود و ممكن است اعصاب پا تحت فشار قرار گیرد یا در آن میخچه یا سایر ضایعات پوستی ایجاد شود. همیشه باید جلوی كفش حدود یك سانتی متر از انتهای آخرین انگشت خالی باشد و انگشتان پا را بتوان در كفش كمی حركت داد.

● عوارض استفاده از كفش های غیراستاندارد

▪ مراقب باشید هنگام خرید كفش قبل از اینكه به رنگ، مدل و مد روز بودن آن توجه كنیم بهتر است استاندارد بودن آن را مدنظر قرار دهیم. در كفش استاندارد رویه آن سبك، نرم و كوتاه است و پاشنه آنها بین یك تا سه سانتیمتر ارتفاع دارد.

جنس كفش های استاندارد چرم و یا نخ كتان است و قوس كفی آن متناسب با قوس كف پاست.

افرادی كه از كفشهای پاشنه بلند و غیراستاندارد استفاده می كنند به مرور زمان به عوارضی چون قوس زانو، كمردرد و ناراحتی های پوستی چون میخچه مبتلا می شوند.

توصیه می شود پس از راه رفتن طولانی و قرار گرفتن پا برای ساعتهای متمادی در كفش، پاها را با آب ولرم و صابون، بشوییم و كاملا خشك كنیم و كف پا را روی یك وردنه تا چند دقیقه حركت دهیم تا خون در آن گردش یابد.

● آیا در هر نوع كفشی می توان از كفی های طبی استفاده كرد؟

▪ خیر. كفش خریداری شده باید ویژگی های خاصی داشته باشد. امروزه تولید كننده ها دنبال مد و جنس ارزان قیمت هستند. كفش تولید شده فضای مناسبی برای نصب كفی های طبی ندارند و از كفش بیرون می زنند. كفش باید با رعایت اصول پزشكی ساخته شود و قالب طبی آن نیز توسط یك صنعت كار تهیه و در كفش تعبیه گردد. البته كفش های طبی حتماً نباید دارای رویه چرمی باشند. ما می توانیم از رویه های پارچه ای همگام با مد برای تهیه كفش مناسب استفاده كنیم. حتی متقاضی می تواند از روی ژورنال مدل موردنظرش را انتخاب نماید.

اكثر مدل های كفش های طبی یكنواخت و شبیه بهم است. خوشبختانه ما در كشور این توانایی را داریم كه با استفاده از صنعت كاران متخصص مدل هایی مناسب با خواسته مشتریان تهیه و در اختیارشان قرار دهیم. فقط با حمایت از سوی دولت و تعیین جایی مناسب برای گرد آمدن این صنعت كاران می توانیم جلوی رشد بسیاری از بیماری های ناشی از پارا بگیریم و راه رفتن را برای همگان دلپذیر سازیم.

● برای توسعه این رشته و تشویق مردم به پوشیدن كفش مناسب چه پیشنهادی دارید؟

▪ خوشبختانه كشور ما دارای اساتید با تجربه و زبردستی است كه در زمینه دوزندگی كفش مناسب و طبی در جهان حرف اول را می زنند. ما استادی داریم كه كفشهایش فاقد چسب و دوخت است و كسی همپای او در جهان وجود ندارد.

متاسفانه جوانان با این هنر غریبه هستند و از آن استقبال نمی كنند اگر بیمارستانها یا دولت فضای مناسبی را در اختیارمان قرار دهند ما خواهیم توانست با آموزش هنرجویان جوان این صنعت را در كشور همه گیر سازیم و با تولید كفش های مناسب كه در آن اصول آناتومی پا رعایت شده باشد جلوی بسیاری از بیماری ها را بگیریم.

فتانه راحمی پور