بسته بندی ابداع شد یا کشف شد

محصولاتی که ساخته دست بشر بوده و با استفاده از منابع طبیعی تولید می شوند نیازمند بسته بندی اند این نیاز را می توان از جنبه های گوناگون مورد بحث و بررسی قرار داد هویت بخشی, امنیت, ایمنی و سلامت و در نهایت حمل و نقل, همگی نیاز مبرمی به بسته بندی برای تحقق دارند

محصولاتی که ساخته دست بشر بوده و با استفاده از منابع طبیعی تولید می شوند نیازمند بسته بندی اند. این نیاز را می توان از جنبه های گوناگون مورد بحث و بررسی قرار داد. هویت بخشی، امنیت، ایمنی و سلامت و در نهایت حمل و نقل، همگی نیاز مبرمی به بسته بندی برای تحقق دارند.

حضور بسته بندی در دنیای مدرن، محصور به زمان و مکان خاصی نیست و به معنای واقعی کلمه، همه جا حاضر است. خود شما، آیا می توانید چیزی را مثال بزنید که در بسته بندی عرضه نشود؟ شاید بتوان چند نمونه ذکر کرد ولی این محصولات شاید تعدادشان از انگشتان دو دست تجاوز نکند. هم اکنون حتی محصولات زراعی و باغی نیز حداقل دارای یک لیبل می باشند و لیبل نیز خود شکلی از بسته بندی است.

اگر قصد خرید پوشاک دارید، در فروشگاه لباس کمی بیشتر دقت کنید، حتی شلواری که می خرید دارای نواری است که به آن یک مارک، به صورت چرمی یا فلزی، آویخته است. شاید ادعای بی جایی نباشد اگر بگوییم بسته بندی از بدو حضور بشر بر روی کره خاکی، با او همراه بوده ولی این یار دیرین تازه در حال شناساندن خود به اشغال کنندگان سیاره سبز می باشد.

با نگاهی به فرآیند تولید بسته بندی و اثراتی که این محصول بر زندگی ما دارد، و با شناختی که از آن به دست آورده ایم، سوالات گوناگونی به ذهن خطور می کند و شاید اولین آنها، تیتر این مقاله باشد. به راستی بسته بندی را کشف کردیم یا آن را پدید آوردیم؟

با توجه به رو به اتمام بودن بسیاری از منابع طبیعی، برخی مردم پس از دیدن بسته بندی های شکیل و حجیم که البته زحمت وسلیقه زیادی صرف طراحی و تولید آنها شده، از خود می پرسند چرا اصلا بسته بندی؟ مگر نمی شود محصولات را همان گونهکه هستند به بازار عرضه کرد؟ شاید جواب این سوال را در سطرهای ابتدایی مطلب خوانده باشید. بسته بندی ابتدایی ترین نیاز هر محصول پیش از عرضه به بازار می باشد چرا که تولید کنندگان برای شناساندن خود و محصولاتشان و البته محافظت از محصول در حین حمل و نقل و نگهداری پیش از فروش به آن نیاز مبرمی دارند.

اما این و در بسیاری جزیی ترین مشوق تولید کننده در استفاده از بسته بندی است و در بسیاری از موارد، بازاریابی و افزایش فروش محصول و یا حتی کنار زدن یک رقیب نوپا و سرسخت، نقش پررنگ تری در به کارگیری آن دارند. در مورد مواد غذایی، نقش بسته بندی بیشتر جنبه اطلاع رسانی و بیشتر از آن محافظت کننده به خود می گیرد.

تا به حال هیچ به این موضوع فکر کرده اید که اگر بسته بندی نبود، بشر به طور حتم با بحران غذا مواجه می شد؟ تا چند دهه پیش از این تمامی محصولات لبنی و خود شیر به عنوان منبع این محصولات، ماندگاری بسیار کوتاهی داشتند و همان ماندگاری کوتاه نیز به لطف یخچال های اولیه حاصل می شد اما پس از انقلاب بسته بندی های اسپتیک و حتی بدون نیاز به یخچال و سردخانه، این ماندگاری به یکسال رسیده است و می توان این محصولات را به اقصی نقاط جهان ارسال نمود.

حال اگر از شما در مورد اهمیت بسته بندی بپرسند چه نظری خواهید داشت؟ آیا براستی می توان بسته بندی را اسراف در منابع اولیه قلمداد و علیه آن فعالیت نمود؟

اما نقش بسته بندی در توفیق محصولات را تا چه میزان می توان ارزیابی کرد.

این موضوع را می توان از دو جنبه مختلف مورد بررسی قرار داد، اول اهمیتی که محصول مورد بسته بندی به صورت عام دارد و دیگری بهایی است که تولید کننده و مخاطب محصول بر ظاهر آن می دهند. شاید برای برای یافتن پاسخی بهتر برای این چالش، بتوان از نظرات روان شناس مشهور آمریکایی، آبروهام مازلو، و سلسله مراتبی که او از احتیاجات بشر تعریف نموده، کمک گرفت. با توجه به نظرات وی، هر محصول را باید با همان ارزشی که به صورت حقیقی دارد، بسته بندی نمود. به عنوان نمونه، بسته بندی محصولات گوشتی، در گروه تولیدات فیزیولوژیک قرار می گیرند و این بدان معناست که بسته بندی آن بایستی به صورت کاملا شفاف تمامی جزئیات آن را به همراه دستور پخت و نگهداری و البته محافظت فیزیکی کاملع به خریدار عرضه کند. اما محصولات الکترونیک در دسته بسته بندی های ایمنی جا می گیرند چرا که بسته بندی اعمال شده باید توانایی محافظت از محصول در برابر خطراتی همچون گم شدن قطعات کوچک و احیانا سرقت آنها را در کنار محافظت فیزیکی در برابر ضربه های احتمالی، دارا باشد.

در نظر داشتن این نکته مهم در طراحی بسته بندی، منجر به ایجاد شخصیت برای محصول و درنتیجه توفیق بیشتر آن در میان رقبا خواهد شد.

به علم روان شناسی اشاره داشتیم. کمک گرفتن از علوم مختلف خود گویای گستردگی عرصه حضور بسته بندی در جامعه است.