مسمومیت با ویتامین آ

ویتامین‌ها دسته‌ای از داروها هستند که کاربرد آنها روز به روز رو به افزایش است. بسیاری از افراد به دلیل مشکلات تغذیه‌ای یا جذبی دچار کمبود می‌شوند؛ مصرف ویتامین در این افراد …

ویتامین‌ها دسته‌ای از داروها هستند که کاربرد آنها روز به روز رو به افزایش است. بسیاری از افراد به دلیل مشکلات تغذیه‌ای یا جذبی دچار کمبود می‌شوند؛ مصرف ویتامین در این افراد ضروری است، اما در مقابل عده‌ای از افراد خودسرانه از این دسته دارویی به شکل نقل و نبات استفاده می‌کنند! هر بار که دچار ضعف می‌شوند اگر مصرف مواد قندی حالشان را مساعد نکند، اقدام به مصرف قرص حاوی ویتامین یا تزریق آمپول آن می‌کنند!

ویتامین آ هم در منابع حیوانی (جگر و تخم‌مرغ) و هم در منابع گیاهی (هویج و اسفناج) یافت می‌شود. ویتامین آ در دستگاه گوارش به جریان خون وارد و به کبد منتقل شده و در آنجا ذخیره می‌شود. کبد دارای ۹۵ درصد از کل ویتامین آ بدن است. ویتامین آ برای بینایی لازم است و باعث حمایت از رشد استخوانی می‌شود. میزان لازم روزانه ویتامین آ برای مردان ۵۰۰۰ و برای زن‌ها ۴۰۰۰ واحد است.

مسمومیت با ویتامین آ:

زمانی که فردی میزان زیادی از ترکیبات طبیعی یا شیمیایی دارای ویتامین آ را بخورد دچار مسمومیت می‌شود. این میزان بسته به هر فرد و مدت زمان مصرف، متفاوت است.

کودکان با مقادیر بالای۳۰۰ هزار واحد و افراد بالغ با مقادیر بالای۴ میلیون واحد مسموم می‌شوند. زنان باردار نباید بیش از ۸۰۰۰ واحد در روز مصرف کنند. در مواردی که فرد مقادیر کمتری از آنچه گفته شده را برای مدت طولانی مصرف کند، باز ممکن است دچار مسمومیت شود.

تابلوی بالینی:

در افرادی که دچار مسمومیت با این ویتامین می‌شوند علائم متفاوت است، اما می‌توان هر یک از علائم سردرد، بی‌قراری، تاری دید، از دست دادن اشتها، تغییر رنگ غیرطبیعی پوست، از دست دادن مو، خشکی پوست، خارش، زردی، درد استخوانی طولانی‌مدت و افزایش بروز شکستگی را در انها دید و بندرت ممکن است تشنج در آنها رخ بدهد.

اقدامات درمانی:

در صورت برخورد با فردی که اقدام به مصرف مقادیر زیاد دارو کرده است باید وی را سریعا به اورژانس رساند. اگر بیمار استفراغ می‌کند این واکنش بدن می‌تواند در دفع ویتامین مصرفی کمک‌کننده باشد، به شرط آن که در یک ساعت ابتدایی مسمومیت رخ بدهد.

درمان افزایش ویتامین آ بدن، بستگی به شرایط بیمار دارد. عموما وقتی که مصرف ویتامین آ قطع شود، در طول یک دوره زمانی چند روزه، علائم بیماری برطرف شده و نیاز به اقدام خاصی نیست. در مواردی از مسمومیت که ناشی از مصرف مقدار زیاد ویتامین به صورت یکباره است، باید اقدام به دفع ویتامین از دستگاه گوارش کرد. به این منظور شستشوی معده و تجویز ماده‌ای سیاهرنگ به نام زغال فعال که می‌تواند ویتامین آ را به خود جذب کند، مفید است. متأسفانه، برای اثرات سمی دارو پادزهری وجود ندارد.

دکتر بهروز هاشمی

متخصص طب اورژانس