زمین شناسی رسوبی

زمین شناسی رسوبی برای اکتشاف و تکمیل اطلاعات مربوط به مخازن نفت و گاز مهم می باشد اطلاعات زمین شناسی برای برای پیشبینی مکان های احتمالی استان های نفتی مورد استفاده قرار می گیرد

زمین شناسی رسوبی برای اکتشاف و تکمیل اطلاعات مربوط به مخازن نفت و گاز مهم می باشد. اطلاعات زمین شناسی برای برای پیشبینی مکان های احتمالی استان های نفتی مورد استفاده قرار می گیرد. مخازن نفت و گاز در مناطق بسیاری در حوزه های رسوبی مشاهده شده است. هیدروکربن ها در اعماق کم لبه های حوزه، در مناطق عمیق مرکزی حوزه، در لبه هایی که حرکت تکتونیکی تله های نفتی را ایجاد می کند، تجمع پیدا می کنند.

● حوزه ها

حوزه های رسوبی در منشا تشکیل و نوع سنگ های موجود در حوزه متمایز می شوند. هر کدام بصورت واحد متفاوت و مستقل مطالعه می شود. ولی ویژگی های مشترکی میان همه حوزه ها وجود دارد. حوزه ها مکان تجمع مواد آوری و تبخیری را در ناحیه فشرده شده (ناحیه ای که دچار فرو افتادگی نسبت به محیط های اطراف است) یا ناحیه شیب دار دریایی می باشند. آنها دارای لایه های ضخیم در مرکز حوزه و لایه های نازک در کناره ها می باشند. لایه های موجود وقایع رسوب گذاری متوالی را نشان می دهند.

حوزه های رسوبی دینامیکی همزمان با افزایش مقدار رسوبات دچار فروافتادگی می شوند. نیروی ایجاد کننده این فرو افتادگی های محلی هنوز بطور کامل شناخته نشده اند، ولی به تنظیمات از غیر تعادلی نیرو های ثقلی ربط داده شده اند. طبق تئوری تعادل ایزوتوپی خارجی ترین و سبک ترین بخش زمین که پوسته خارجی آن می باشد، بر روی جبه شناور بوده و با آن در تعامل می باشد. بنابراین پوسته زمین از قسمتی وارد جبه شده و در قسمتی دیگر از آن خارج می گردد. تا به حال تقطه تمرکز زلزله پایین تر از ۱۶۰۰ کیلومتر ثبت نشده است. در این عمق فشار و دما برای تغییر حالت جبه به مواد پلاستیک گونه که باعث ایجاد جریان های همرفتی آرام درون جبه ای می شود، مناسب می باشد. این جریانات همرفتی موجب ایجاد تعادل ثقلی در پوسته زمین خواهد شد. ناحیه گریت لیک ایالات متحده امریکا، کانادا و شبه جزیره اسکاندیناوی هنوز در اثر آب شدگی پلیستوسن در حال بالا آمدن می باشد.

درون توده قاره ای حاوی مواد پایداری است که به عنوان کراتن و یا صفحات تشکیل شده از سنگ های دگرگون قدیمی، شناخته می شوند. صفحات کانادا، برزیل، فنواسکانیا، و هند از این نمونه اند. رسوبات کراتن ها بصورت زمین های خشک سطحی، پرکننده فرو افتادگی ها و تجمع بر صفحات کنار قاره، نهشته می شوند.

● کناره های واگرای قاره ای

رسوبات جمع شده در فلات های قاره موجود در کناره های قاره ها در اثر شدت و جهت راندگی صفحات، چند نوع ساختمان زمین شناسی تشکیل می شود. کناره های قاره ای واگرا در حاشیه قاره های جدا شده از شکاف های میان اقیانوسی تشکیل می گردند. از نمونه های آن می توان به شمال و جنوب امریکا و غرب سواحل اروپا و افریقا نا برد. موارد ذکر شده در ابتدا در شکاف های میان اقیانوسی بهم متصل بودند. فلات های قاره در حال گسترش می باشند. در آنجا عمق آب کم بوده و رسوبات کربناته از ریف ها تشکیل می گردند. رسوبات آواری شسته شده از زمین های اطراف نیز در آنجا نهشته می شوند. بنابراین بستر مناسبی برای تشکیل سنگ های منشا و مخزن و در روی آن سنگ پوشش را فراهم می کنند.

در بررسی نوع و حوزه های رسوب گذاری، می بایستی تمامی موارد همچون تمامی نواحی پوشیده شده از مواد آواری و شرایط محیط رسوب گذاری مورد نظر قرار گیرند. چپمن تعریفی از حوزه فیزیوگرافی ارائه داده است: ناحیه ای که بر اثر فرسایش مواد لازمه را برای نهشته شدن رسوبات در حوزه های رسوبی و یا در گودی های کف دریا یا در سطح زمین تامین می کند. بنابراین منشا رسوبات بوسیله نواحی فرسایشی، فیزیوگرافی و آب و هوای منطقه تعیین می شود.

● کناره های قاره ای همگرا

کناره های قاره ای همگرا در حین برخورد صفحات تشکیل می گردند. زمانیکه یک صفحه اقیانوسی با یک صفحه کم چگالتر قاره ای برخورد می کند، حوزه ای میان جزایر قوسی و قاره تشکیل می گردد. این حوزه ها با رسوبات آواری آمده از خشکی کربناته منشا گرقته از حیونات دریایی پر می شوند. این رسوبات باعث ایجاد نواحی بزرگی از تجمع هیدروکربن مانند میدان جنوب شرقی آسیا می شوند.

حرکت قاره ای صفحات بسمت یکدیگر باعث تشکیل با فرورفتگی دراز و باریک به نام ژئوسینکلاین (Geosyncline) خواهد شد. این فرورفتگی بوسیله رسوبات پر شده و در هنگام کوهزایی (Orogeny) بالا آمده و باعث ایجاد چین بهمراه کوههای آتشفشانی خواهد شد. کوههای آپالاچین در روسیه از همگرایی کناره های قاره ای پر شده از رسوبات بوجود آمده اند. کوههای تشکیل شده از هنگام کوهزایی، بعد از پایدار شدن متحمل فرسایش منطقه ای شده و رسوبات مناطق پایین دست دو طرف کوه را تامین خواهند کرد.

پترولیمی که در رسوبات جمع شده است، در دوره کوهزایی از بین می رود. دلیل این امر از بین رفتنوش سنگ های (Cap Rock) نگهدارنده نفت در تله های زمین شناسی و مهاجرت نفت به سطح زمین می باشد. گسل و چین خوردگی رسوبات نیز باعث ایجاد تله های ساختمانی در مناطق مختلفی در منطقه خواهد شد.

● کناره های قاره ای پهلوران

زمانیکه دو صفحه پوسته ای از کنار یکدیگر عبور می کنند، باعث ایجاد گسل های بلند پهلوران با شاخه هایی با زاویه ۳۰ درجه نسبت به گسل اصلی و بلوک های بلوک های گسلی در لبه های گسل پهلوران می شوند. پر شدن این گسل های شرایط مناسبی برای به تله افتادن هیدروکربن را مهیا می سازد. نمونه این مخازن در گسل سن آندریس در کالیفرنیا مشاهده می شود. گسل های پهلوران در کف اقیانوس مکان ایجاد تپه های دریایی می باشند که تعدادی از آنها بهمراه فعالیت های آتشفشانی از کف اقیانوس فاصله می گیرند.

توسط میثم فارسی

http://geoblog.blogfa.com