اهمیت آزادسازی پهنای باند و جایگاه وایمکس در میان ارتباطات و استانداردهای بی سیم

انتظار معجزه از وایمکس داشتن, بی هوده است

انتظار معجزه از وایمکس داشتن، بی هوده است. وایمکس هم نخواهد توانست ساختارهای متحجّر را اصلاح کند بلکه برعکس تا معجونی از نادانی، ترس و نفع مادی در برخورد با هر فناوری و رسانه ی نوظهوری، مطرحه است، وضع همین است که هست مگر آن که به جای نادانی، «بصیرت و بینش» و در عوض ترس، «جرأت و شجاعت» بنشیند ولی نفع مادی، انگیزه ساز است و هیچ عیبی هم ندارد فقط باید جلوی فساد را گرفت.

۱) ضرورت آزادسازی پهنای باند

هیچ فرقی نمی کند: با سیم یا بی سیم، کابلی، کابلی یا رادیویی، باریک باند یا فراخ باند، کم سرعت یا پر سرعت، از این لحاظ که در ایران هنوز «پهنای باند»، آزادسازی نشده است. و زیر ارتباطات نمی خواهد بگوید چه کسی و کدام مرجع پهنای باند را به ۶۴ کیلو بیت بر ثانیه محدود کرده است ولی همواره قول داده است و می دهد که این محدودیت رفع خواهد شد ولی نمی شود و گاه نیز می شود! در حالی که فلان مؤسسه ی اعتباری – مالی سر چهارراه، خط دیجیتالی مشترک یا «خدیم» (DSL) ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه ای دارد ولی مشترکان عادی و خانگی محکوم به استفاده از «خدیم» ۶۴ کیلوبیت بر ثانیه ای هستند اما کافی است با بعضی ها «بپری» تا دو برابر و چند برابر آن را به خانه بیاوری! دوستی به همین مناسبت می گفت: «مدیران می دهند با خنده آمار، سیم بان هم می شود سیم دار و زردار»

پس انتظار معجزه از وایمکس داشتن، بی هوده است. وایمکس هم نخواهد توانست ساختارهای متحجّر را اصلاح کند بلکه برعکس تا معجونی از نادانی، ترس و نفع مادی در برخورد با هر فناوری و رسانه ی نوظهوری، مطرحه است، وضع همین است که هست مگر آن که به جای نادانی، «بصیرت و بینش» و در عوض ترس، «جرأت و شجاعت» بنشیند ولی نفع مادی، انگیزه ساز است و هیچ عیبی هم ندارد فقط باید جلوی فساد را گرفت.

آری- آزادسازی پهنای باند و بدون تبعیض واگذارکردن آن به هر که نیاز به آن دارد حق مسلم مشترکان و کاربران است.

تا وقتی که به هر دلیل و علت، برای اکثریت مردم، پهنای باند، محدود می شود و برای اقلیتی، پهنای باند، بدون محدودیت، واگذار می شود، آنچه عمیق تر و عریض و طویل تر می شود شکاف دیجیتالی یعنی «دیجیتالی دی واید» است، این در حالی است که در سال ۲۰۰۳ در اجلاس جهانی جامعه ی اطلاعات، رئیس جمهور و وزیر ارتباطات وقت، بر مبارزه با شکاف دیجیتالی صحّه گذاشتند و پُر کردن آن را وظیفه ی خود داشتند. دو سال بعد (۲۰۰۵) وزیر فعلی ارتباطات نیز با شرکت و حضور خود در اجلاس جهانی جامعه ی اطلاعات، بر همان وظیفه ، صحه گذاشت.

البته آن هایی که کنترل های متقاطع و ضربدری مراجع و نهادهای قضایی، اجرایی و قانونی را می شناسند به خوبی می دانند که کار وزارت، مدیریت و کارشناسی کردن در چنین شرایطی، بیشتر به بند بازی در ارتفاع بالا و بدون تور تجات، شبیه است. پس باید به جای انتقاد از وزیر، مدیران و کارشناسان، اوضاع را فهمید و به ایشان برای همین کاری هم که می کنند آفرین و دست مریزاد گفت!

۲) جایگاه و ایمکس

به طور کلی فناوری های رادیویی را باید به چهار دسته ی زیر تقسیم کرد:

ـ فناوری های رادیویی با بُرد بسیار بلند

ـ فناوری های رادیویی با بُرد بلند

ـ فناوری های رادیویی با بُرد متوسط

ـ فناوری های رادیویی با بُرد کوتاه

فناوری های رادیویی با بُرد بسیار بلند، در گذشته بسیار مطرح بودند و به مرور از شبکه ها طرد و یا در شبکه های راه دور، محدود می شوند.

امّا فناوری های نوظهور رادیویی، همواره به کاربران، نزدیک و نزدیک تر می شوند و در این نزدیکی، خدمات ارزنده ای را به کاربران عرضه می کنند.

شایان ذکر است که در شبکه های راه دور نیز به مرور فیبر نوری جای فناوری های رادیویی زیر ساخت را گرفته است و می گیرد.

▪ فناوری های رادیویی با بُرد کوتاه

در میان این فناوری ها، نام های دیر آشنایی مثل دندان – آبی ( بلوتوث) و ماهی – آب ( بلوفیش)، وجود دارند در کنار فناوری مشابهی به نام زیگابی (Zig Bee)، البته زیگابی، از سوی مؤسسه ی استانداردسازی آی تریپل ئی، وضع شده است و به کمک آن می توان شبکه سازی کرد. بُرد این فناوری ها، در جد چند متر است و به یاری آن می توان شبکه های محلی (LNA) و شخصی (PAN) ساخت.

در کنار این فناوری ها اخیراً «روبی» (RuBee) نیز مطرح شده است که فناوری شبکه سازی با فرکانس رادیویی و تراشه های شناسایی رادیویی(RFID) است.

▪ فناوری های رادیویی با بُرد متوسط

شبکه های WLAN یا لان های رادیویی و بی سیم، با بُرد متوسط، انواع گوناگون دارند که مشهورترین آن ها وای – فای (Wi- Fi) یا «وایرلس فیدلیتی» است.

علاوه بر فناوری های وای فای که دارای حداقل چهار استاندارد مختلف هستند، سه فناوری رادیویی دیگر، استاندارد شده اند که عبارتند از:

ـ اُپتیک فضای باز،

ـ هایپرلان دوم

ـ یو- دبلیو- بی یا ماورای فراخ باند

▪ فناوری های رادیویی با بُرد بلند

مشهورترین فناوری رادیویی با برد بلند، وایمکس (Win Max) است که چندین استاندارد و کاربرد متفاوت دارد ولی همه ی آن ها با حروف و اعداد مشابهی شروع می شوند که نشانه ی خانوادگی آن هاستک

IEEE ۸۰۲. ۱۶

۳) سایر فناوری های رادیویی

دو فناوری LAPS , HAPS جزو فناوری های رادیویی به شمار می آیند که در برخی کشورها، به کار گرفته شده اند.

ـ اولی، معادل عبارت زیر است:

High Altitude platform station

که در آن سه هواپیمای مجهز به ساماندهی ارتباطی و محتوای اطلاعاتی مشابه طراحی می شوند و همواره یکی از آن سه هواپیما، در آسمان یک شهر بزرگ، دور می زند و پیش از آن که سوختش به پایان برسد هواپیمای دوم جای آن را می گیرد و هواپیمای اول، فرود می آید و اگر یکی از آن دو، خرابی به خصوصی را نشان دادند، سومی جای آن را می گیرد تا آن خرابی، رفع شود. این هواپیما، جای ماهواره را می گیرد و چون فاصله ی هواپیما با کاربران، بسیار کم است، در نتیجه، پهنای باند، بسیار بالا و سرعت داده ها، خیلی زیاد است.

ـ دومی، نیز معادل عبارت زیر است:

Low Altitude Platform station

که در آن، به جای هواپیما، یک بالن، به هوا ارسال می شود و با تجهیزات خاصی، روی یک شهر، معلق نگه داشته می شود بدون آن که توسط باد یا طوفان، جابجا شود.

این بالن، مجهز به وسایل ارتباطی و محتوای اطلاعاتی مستقل است و از آسمان بالای شهر، همه ی کاربران را تحت پوشش قرار می دهد.

از هر دو فناوری (HAPS, LAPS) برای ACS (سرویس پیشرفته ی ارتباطی برای عرضه ی ویدیوهای درخواستی کاربران) و یا اینترنت پرسرعت استفاده می شود.

۴) از دیگر فناوری های رادیویی چه خبر؟

داستان فناوری های رادیویی، بی پایان است. اصلاً وظیفه ی عمده ی ITU-R (که مخابراتی ها به آن کم لطفی می کنند) ایجاد انقلاب در ارتباطات رادیویی و استاندارد سازی جهانی آن است.

دو استاندارد ارتباطات رادیویی ITU-R عبارتند از:

ـ سرویس توزیع چند کاناله ی چند نقطه ای (MMDS)

ـ سرویس توزیع یک نقطه به چندین نقطه ی محلی (LMDS)

هر دوی این سرویس های رادیویی، تلویزیون بی سیم ارائه می دهند و به درد ACS و ویدیویی درخواستی می خورند البته دومی، مدرن تر از اولی است و اجازه می دهد به صورت دو طرفه، مورد استفاده قرار گیرد یعنی کاربران هم برای یکدیگر، ویدیو بفرستند و بگیرند. علاوه بر این ها، تترا (TETRA) و نسل های متعدد GSM, CDMA (دوم، دو و نیم، دو و هفتاد و پنج صدم و سوم) نیز از جمله فناوری های ارتباط رادیویی اند که معروف ترین آن نیز هستند.