لیگ برتر, دریچه جادوئی فوتبال و زندگی

بنابر اعتقاد بسیاری از فوتبال دوستان, لیگ برتر جذاب ترین لیگ دنیا است این رقابت ها با بازی های تهاجمی و نتایج غیرقابل پیش بینی تیم ها عجین شده است هر دوره از رقابت ها با خاطرات بزرگ و فراموش نشدنی توأم شده است

بنابر اعتقاد بسیاری از فوتبال‌دوستان، لیگ برتر جذاب‌ترین لیگ دنیا است. این رقابت‌ها با بازی‌های تهاجمی و نتایج غیرقابل پیش‌بینی تیم‌ها عجین شده است. هر دوره از رقابت‌ها با خاطرات بزرگ و فراموش نشدنی توأم شده است. زمانی بلکبرن سد راه شیاطین سرخ شد، مدتی آرسن و آرسنال به قدرت‌نمائی پرداختند و حالا نوبت چلسی آبراموویچ است اما آنکه تاریخ‌ساز دهه اول زندگی لیگ برتر بود بی‌گمان سرآلکس فرگوسن و شاگردانش بودند. آنچه می‌خوانید مروری است بر تب و تاب ۱۳ دوره لیگ برتر:

فصل ۹۳-۱۹۹۲

نمای کلی: اتحادیه فوتبال انگلستان تصمیم گرفته بود به‌منظور خودکفائی بیشتر باشگاه‌ها و سوق دادن آنها به سمت حرفه‌ای‌گری، رقابت‌های لیگ برتر را راه‌اندازی کند. اساس این بازی‌ها بر حق پخش تلویزیونی استوار بود. امتیاز فروش این رقابت‌ها تا دورترین نقاط آسیا نیز پیش رفت. شروع اولین فصل لیگ برتر مصادف با عینیت یافتن اقتدار منجستریونایتد بود. آنها در پایان پس از ۲۶ سال انتظار لیگ را فتح کردند که این موضوع سرآغازی برای یک درخشش بود.

از دیگر نکات جالب این فصل می‌توان به کسب مقام دوم از سوی آستون‌ویلا اشاره کرد. تیم اول شهر بیرمنگام در آن سال ترکیبی هماهنگ داشت و ۷۴ امتیاز دشت کرد اما اگر رتبه دوم آنها عجیب به نظر می‌رسید کسب مقام سومی نوریچ شگفت‌آور بود! این تیم با آنکه هرکز رقیب قهرمان نبود اما تا روز آخر بخت حضور در رتبه دوم را داشت. بلکبرن تیم آماده آن دوران که قبل از مطرح شدن شیرر چهارم شد کوئینزپارک‌رنجرز که لس‌فردیناند را داشت، پنجم شد.

لیورپول دوران اوج خود را تمام کرده بود و با مربیگری سونس یک رده پائین‌تر از ”کوپی‌آر“ قرار گرفت. آرسنال با گراهام همراه اورتون، شفیلدیونایتد و لیدزیوناید اوقات خوشی نداشتند و شفیلدیونایتد، تاتنهام و منچسترسیتی از عملکرد خود راضی بودند. در نهایت منچستریونایتد با افرادی چون اشمایکل، اروین، می، پالیستر، بروس، هیوز، گیگز، کین، کانچلسکیسر و... به لیگ قهرمانان راه یافت، آستون‌ویلا، نورویچ و بلکبرن به جام یوفا رسیدند و در پائین جدول ناتینگهام‌فارست، میدلزبورو و کریستال‌پالاس به دسته پائین‌تر سقوط کردند.

جدول نهائی: ۱. منچستریونایتد ۸۴ امتیاز ۲. آستون‌ویلا ۷۴ امتیاز ۳. نورویچ‌سیتی ۷۲ امتیاز ۴. بلکبرن‌روورز ۷۱ امتیاز ۵. کوئینزپارک‌رنجرز ۶۳ امتیاز ۶. لیورپول ۵۹ امتیاز ۷. شفیلدیونایتد ۵۹ امتیاز ۸. تاتنهام‌هاتسپرز ۵۹ امتیاز ۹. منچسترسیتی ۵۷ امتیاز ۱۰. آرسنال ۵۶ امتیاز ۱۱. چلسی ۵۶ امتیاز ۱۲. ویمبلدون ۵۴ امتیاز ۱۳. اورتون ۵۳ امتیاز ۱۴. شفیلدیونایتد ۵۲ امتیاز ۱۵. کاونتری‌سیتی ۵۲ امتیاز ۱۶.ایپسویچ‌تاون ۵۲ امتیاز ۱۷. لیدزیونایتد ۵۱ امتیاز ۱۸. ساوتهمپتون ۵۰ امتیاز ۱۹. اولدهام‌آتلتیک ۴۹ امتیاز ۲۰. کریستال‌پالاس ۴۹ امتیاز ۲۱. میدلزبورو ۴۴ امتیاز ۲۲. ناتینگهام‌فارست ۴۰ امتیاز.

فصل ۹۴-۱۹۹۳

قدرت‌نمائی منچستریونایتد ادامه داشت. نیوکاسل، سوئیندون و وستهام به رقابت‌های لیگ برتر صعود کرده بودند. کلاغ‌های با نسل جدیدی از بازیکنان، تیم بزرگی نشان دادند و سرانجام در پایان فصل بین ۳ تیم اول جای گرفتند. آرسنال و لیدزیونایتد نسبت به سال قبل پیشرفت کرده بودند اما نورویچ تیم سوم فصل قبل مقامی بهتر از دوازدهمی به‌دست نیاورد. سقوط دردناک شفیلدیونایتد، ضعف عجیب سوئیندون (این تیم از ضعیف‌ترین تیم‌های تمام تاریخ لیگ برتر بود و زمانی هادل بزرگ را به‌عنوان بازیکن ـ مربی در اختیار داشت) و بازی تاریخی منچستریونایتد و لیورپول در آنفیلد از سایر نکات جالب آن فصل بود. بازی لیورپول و منچستریونایتد در آنفیلد با تصاوی ۳ بر ۳ خاتمه یافت آن هم در حالی که یونایتد در نیمه اول ۳ بر صفر جلو افتاد! در نیمه دوم ورق برگشت و اگر آن عکس‌العمل استثنائی اشمایکل نبود (یکی از ۱۰ دفع برتر تاریخ لیگ) حتی منچستریونایتد بازی را واگذار می‌کرد. آن دیدار به یکی از کلاسیک‌ترین نبردهای ۲ دشمن بزرگ تبدیل شد. عاقبت منچستریونایتد قهرمان، به لیگ قهرمانان راه یافت. بلکبرن، نیوکاسل و آرسنال راهی جام یوفا شدند و شفیلدیونایتد، اولدهام و سوئیندون به دسته پائین‌تر سقوط کردند.

جدول نهائی: ۱. منچستریونایتد ۹۲ امتیاز ۲. بلکبرن‌روورز ۸۴ امتیاز ۳. نیوکاسل‌یونایتد ۷۷ امتیاز ۴. آرسنال ۷۱ امتیاز ۵. لیدزیونایتد ۷۰ امتیاز ۶. ویمبلدون ۶۵ امتیاز ۷. شفیلدونزدی ۶۴ امیتاز ۸. لیورپول ۶۰ امتیاز ۹. کیوپی‌آر ۶۰ امتیاز ۱۰. آستون‌ویلا ۵۷ امتیاز ۱۱. کاونتری‌سیتی ۵۶ امتیاز ۱۲. نورویچ‌سیتی ۵۳ امتیاز ۱۳. وستهام‌یونایتد ۵۲ امتیاز ۱۴. چلسی ۵۱ امتیاز ۱۵. تاتنهام‌هاتسپرز ۴۵ امتیاز ۱۶. منچسترسیتی ۴۵ امتیاز ۱۷. اورتون ۴۴ امتیاز ۱۸. ساوتهمپتون ۴۳ امتیاز ۱۹. ایپسویچ‌تاون ۴۳ امتیاز ۲۰. شفیلدیونایتد ۴۲ امتیاز ۲۱. اولدهام‌آتلتیک ۴۰ امتیاز ۲۲. سوئیندون‌تاون ۳۰ امتیاز.

فصل ۹۵-۱۹۹۴

نمای کلی: سرانجام بلکبرن به مدد زوج رؤیائی ساتن و شیرر اقتدار منچستریونایتد را شکست. رقابت هیجان‌انگیز ۲ تیم از ابتدا تا انتهای فصل ادامه داشت و عاقبت شفیلدونزدی بود که با متوقف کردن شیاطین سرخ پس از سال‌ها جام را به بلکبرن هدیه کردند. تیتر روزنامه‌های بریتانیا به خوبی انتظار طولانی روورز را نمایان کرد. آنها آخرین قهرمان بلکبرن را زمانی تخمین زده بودند که هنوز آمپول و تلویزیون اختراع نشده بود!

به هر حال در آن فصل ناتینگهام‌فارست، کریستال‌پالاس، لسترسیتی به لیگ برتر راه یافتند. فارست با یک رکورد عجیب به رتبه سوم تکیه زد. لیورپول مقام چهارم را به‌دست آورد. چلسی و آرسنال ۲ بزرگ لندن در رتبه‌های نازل یازدهم و دوازدهم تکیه زدند. آستون‌ویلا تیمی که تنها ۲ فصل قبل در کورس قهرمانی قرار داشت دلهره سقوط را تجربه کرد اما در نهایت این کریستال‌پالاس، نورویچ‌سیتی، لسترسیتی و ایپسویچ‌تاون بودند که به دسته اول سقوط کردند. در بالای جدول بلکبرن قهرمان به لیگ قهرمانان راه یافت. منچستریونایتد، ناتینگهام‌فارست و لیورپول راه جام یوفا را برای خود هموار کردند.

جدول نهائی: ۱. بلکبرن‌رووزر ۸۹ امتیاز ۲. منچستریونایتد ۸۸ امتیاز ۳. ناتینگهام‌فارست ۷۷ امتیاز ۴. لیورپول ۷۴ امتیاز ۵. لیدزیونایتد ۷۳ امتیاز ۶. نیوکاسل‌یونایتد ۷۲ امتیاز ۷. تاتنهام‌هاتسپرز ۶۲ امتیاز ۸. کوئینزپارک‌رنجرز ۶۰ امتیاز ۹. ویمبلدون ۶۵ امتیاز ۱۰. ساوتهمپتون ۵۴ امتیاز ۱۱. چلسی ۵۴ امتیاز ۱۲. آرسنال ۵۱ امتیاز ۱۳. شفیلدونزدی ۵۱ امتیاز ۱۴. وستهام ۵۰ امتیاز ۱۵. اورتون ۵۰ امتیاز ۱۶. کاونتری ۵۰ امتیاز ۱۷. منچسترسیتی ۴۹ امتیاز ۱۸. آستون‌ویلا ۴۸ امتیاز ۱۹. کریستال‌پالاس ۴۵ امتیاز ۲۰. نورویچ ۴۳ امتیاز ۲۱. لسترسیتی ۲۹ امتیاز ۲۲. ایپسویچ‌تاون ۲۷ امتیاز.

فصل ۹۶-۱۹۹۵

تیم‌های لیگ از ۲۲ به ۲۰ تیم کاهش یافتند اما این موضوع تأثیری در ادامه عصر طلائی منچستریونایتد همراه با فرگوسن نداشت. آنها در پایان فصل دست به یک فتح ۲گانه زدند. نکته دیگر اقتدار هر چند اندک لیورپولی‌ها آن هم پس از سال‌ها بود. لک‌لک‌ها برای اولین بار پس از سال‌ها با دشمن دیرینه رقابت کردند اما رنسانس جزیره جای دیگری رقم خورد. آرسن‌ونگر فرانسوی به آرسنال پیوسته بود. اولین رتبه وی با توپچی‌ها شمشی بود. آن زمان هیچ‌کس تصور نمی‌کرد رقیبی برای فرگوسن به‌وجود آمده باشد. عده‌ای تصور می‌کردند کیگان و نیوکاسل موی دماغ یونایتد خواهد شد اما حوادث آینده مسائل دیگری را رقم زد. بلکبرن قهرمان فصل پیش جایگاهی بهتر از هفتمی به‌دست نیاورد. اورتونی‌ها فصل درخشان خود را قرار گرفتن بالا دست قهرمان قبلی تکمیل کردند. بولتون و اندرز و میدلزبور و ۲ تیم تازه وارد لیگ بودند. بازی‌های زیبا وستهام به رهبری هری ردنپ در خاطره‌ها باقی ماند اما بی‌گمان نمایش برتر فصل نه در لیگ برتر که در فینال جام حذفی و در رقابت منچستریونایتد و لیورپول روی پرده رفت. جائی که ضربه کرنر استثنائی بکهام جوان با استپ سینه زیبای کانتونا (سلطان اولدترافورد) و شوت سر ضرب او همراه شد تا دیوید جیمز دروازه‌بان ضعیف قرمزها تنها نظاره‌گر ورود توپ به چهارچوب دوازه‌اش باشد. گل کانتونا در ۵ دقیقه پایان به ثمر رسید و در واقع قهرمان را مشخص کرد. منچستریونایتد راهی لیگ قهرمان شد. لیورپول، نیوکاسل، آستون‌ویلا و آرسنال به جام یوفا رسیدند. بولتون بیش از یک سال در لیگ برتر دوام نیاورد و دست در دست کوئینزپارک‌ و نجرز و آبی‌های پرطرفدار منچستر راه سقوط را در پیش گرفت. نتایج ضعیف منچسترسیتی تأسف هواداران قدیمی فوتبال انگلستان را برانگیخت. برای یک هوادار سیتی زجر‌آورتر از موضوع سقوط، قهرمانی‌های پیاپی شیاطین سرخ بود...

جدول نهائی: ۱. منچستریونایتد ۸۲ امتیاز ۲. نیوکاسل‌یونایتد ۷۸ امتیاز ۳. لیورپول ۷۱ امتیاز ۴. آستون‌ویلا ۶۳ امتیاز ۵. آرسنال ۶۳ امتیاز ۶. اورتون ۶۱ امتیاز ۷. بلکبرن‌روورز ۶۱ امتیاز ۸. تاتنهام‌هاتسپرز ۶۱ امتیاز ۹. ناتینگهام‌فارست ۵۸ امتیاز ۱۰. وستهام ۵۱ امتیاز ۱۱. چلسی ۵۰ امتیاز ۱۲. میدنربورو ۴۳ امتیاز ۱۳. لیدزیونایتد ۴۳ امتیاز ۱۴. ویمبلدون ۴۱ امتیاز ۱۵. شفیلدونزدی ۴۰ امتیاز ۱۶. کاونتری‌سیتی ۳۸ امتیاز ۱۷. ساوتهمپتون ۳۸ امتیاز ۱۸. منچسترسیتی ۳۸ امتیاز ۱۹. کوئینزپارک‌رنجرز ۳۳ امتیاز ۲۰. بولتون و اندرز ۲۹ امتیاز.

فصل ۹۷-۱۹۹۶

فوتبال انگلستان تحت‌تأثیر رقابت هیجان‌انگیز منچستریونایتد و نیوکاسل بود. سیاه و سفیدهای بندر با ستارگان بزرگ خود شیاطین سرخ را تحت‌تأثیر قرار داده بودند. آنها در میانه‌های فصل با اختلاف امتیاز فوق‌العاده زیاد نسبت به تیم فرگی، آواز قهرمانی سر دادند ولی حریف کهنه‌کار از پا ننشست. یاران کانتونا از ترس حریف نهایت بهره را بردند و در یک چشم به هم زدن کار به‌جائی رسید که نیوکاسل با ۹ امتیاز اختلاف خود را پشت سر حریف دید! آرسنال کم‌کم به قدرت می‌رسید. تویچی‌ها در ادامه پیشرفت خود مقام سومی را به چنگ آوردند. لسترسیتی، دربی‌کانتی و ساندرلند با هم به لیگ برتر صعود کردند. کلاسیک‌ترین دیدار فصل بازی برگشت نیوکاسل و منچستریونایتد بود. بازی رفت در نهایت ناباوری با ۵ گل به سود کلاغ‌های میزبان خاتمه یافته بود (جالب آنکه منچستریونایتد در دیدار بعدی نیز در ورزشگاه مخوف ”دل“ ۶ بر ۳ مغلوب ساوتهمپتون شد!) اما بازی برگشت حکایت دیگری داشت. نیوکاسل برتر از منچستریونایتد میزبان بود. در صحنه‌ای از نیمه دوم به نظر می‌رسد نیوکاسل با ضربه فردیناند گل حیاتی را زده است اما شمایکل با حرکتی خارق‌العاده توپ را برگشت داد. توپ بازگشتی نصیب یاران منچستریونایتد شد و آنها با یک حرکت سریع توپ را وارد دروازه کردند. به همین راحتی سرنوشت بازی و فصل عوض شد. بازی سنتی لیورپول و منچستریونایتد در آنفیلد نیز به خاطره‌های پیوست پلاینس به جهت پوشیدن لباس لیورپول خشم هواداران تیم سابق خود را برانگیخته بود. اختلاف با فرگوسن به مثابه ریختن آب روی آتش بود. دیدار تا ثانیه‌های پایانی ۲ بر یک به سود یونایتد بود اما این با همکاری لیورپولی‌ها، خود و توپ را در آستانه دروازه خالی دید. او ضربه را وارد دروازه کرد و به فرگوسن پیغام ساکت باشد داد. به هر حال منچستریونایتد و نیوکاسل راهی معتبرترین جام اروپا شدند. آرسنال، لیورپول و آستون‌ویلا جام یوفا را تجربه کردند. ساندرلند، میدلزبورو و ناتینگهام‌فارست هم سقوط کردند.

جدول نهائی: ۱. منچستریونایتد ۷۵ امتیاز ۲. نیوکاسل ۶۸ امتیاز ۳. آرسنال ۶۸ امتیاز ۴. لیورپول ۶۸ امتیاز ۵. آستون‌ویلا ۶۱ امتیاز ۶. چلسی ۵۹ امتیاز ۷. شفیلدونزدی ۵۷ امتیاز ۸. ویمبلدون ۵۶ امتیاز ۹. لسترسیتی ۴۷ امتیاز ۱۰. تاتنهام‌هاتسپرز ۴۶ امتیاز ۱۱. لیدزیونایتد ۴۶ امتیاز ۱۲. دربیکانتی ۴۶ امتیاز ۱۳. بلکبرن ۴۲ امتیاز ۱۴. وستهام ۴۲ امتیاز ۱۵. اورتون ۴۲ امتیاز ۱۶. ساوتهمپتون ۴۱ امتیاز ۱۷. کاونتری‌سیتی ۴۱ امتیاز ۱۸. ساندرلند ۴۰ امتیاز ۱۹. میدلزبورو ۳۹ امتیاز ۲۰. ناتینگهام‌فارست ۳۴ امتیاز.

---