پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
جرمی که تعریف ندارد, اما قوانین متعدد دارد
گروگانگیری یکی از جرایم علیه اشخاص است. در این نوع جرایم علیه حیثیت، جان یا آزادی افراد تعرضی صورت میگیرد، در حالی که در قانون اساسی آمده که حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است، مگر در مواردی که قانون تجویز کند و نیز تصریح شده که هیچکس را نمیتوان دستگیر کرد مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین میکند و هیچکس را نمیتوان از محل اقامت خود تبعید کرد یا از اقامت در محل مورد علاقهاش ممنوع یا به اقامت در محلی مجبور ساخت، مگر در مواردی که قانون مقرر میدارد.
از نظر همین حقوق بشری ـ که در فصل حقوق ملت قانون اساسی آمده ـ است که گروگانگیری در قانون جرم انگاری شده و برای آن مجازاتی تعیین شده است. در ایران علاوه بر قانون مجازات که در آن ذکری از گروگانگیری و مجازات آن رفته است، قوانین پراکنده دیگری هم در این رابطه وجود دارد. البته ایران یکی از اعضای کنوانسیون بین المللی علیه گروگانگیری نیز هست.
● گروگانگیری چیست؟
با کمال تعجب تعریفی از گروگانگیری در قوانین سابق و فعلی ایران وجود ندارد، لکن با توجه به پذیرش «کنوانسیون بین المللی علیه گروگانگیری» از سوی جمهوری اسلامی ایران و نیز ماده ۹ قانون مدنی که می گوید: «مقررات عهودی که بر طبق قانون اساسی بین دولت ایران و سایر دول منعقد شده باشد در حکم قانون است» می توان ماده یک کنوانسیون را به عنوان تعریف مورد پذیرش قانونگذار ایران برای جرم گروگانگیری بیان کرد: «ماده ۱: هر شخصی که به توقیف یا بازداشت و تهدید به کشتن ، مصدوم کردن یا ادامه توقیف شخص دیگر (که از این پس به عنوان «گروگان» نامیده می شود) به منظور وادار کردن شخص ثالثی ـ یعنی یک کشور، سازمان بین الدولی بین المللی ، شخص حقیقی یا حقوقی یا گروهی از افراد جهت انجام یا پرهیز از انجام اقدامی به عنوان شرط صریح یا ضمنی برای آزادی گروگان مبادرت کند ـ در چارچوب مفهوم این کنوانسیون مرتکب جرم گروگانگیری شده است .» با این وضع تکلیف جرایم دیگری که شبیه گروگانگیری است روشن می شود.
● تفاوت گروگانگیری با جرایم مشابه
آدم ربایی یکی از شبیه ترین جرایم به گروگانگیری است، اما کارشناسان حقوقی می گویند در جرم آدم ربایی اولا لزوما باید فرد از جایی به جای دیگر منتقل شود، در صورتی که در گروگانگیری چنین چیزی نیست و مثلا در همین مورد اخیر چنین اتفاقی نیفتاده است. از سوی دیگر در آدم ربایی معمولا فرد ربوده شده خود هدف مجرمان است و قصد دارند از او بهره کشی یا سوءاستفاده جنسی کنند یا خود یا اعضای بدن او را بفروشند در حالی که در گروگانگیری، فرد زندانی، واسطه ای است برای رسیدن مجرمان به اهداف خود. در برخی موارد هم چیزی که ربوده می شود یک شخص نیست. مثلا تصرف یک کشتی و درخواست مبلغی پول در قبال رها کردن آن را نمی توان گروگانگیری دانست. حبس یا بازداشت غیرقانونی هم با گروگانگیری متفاوت است زیرا اولا باید از سوی مقامات حکومتی یعنی پلیس یا قوه قضاییه صورت گیرد و ثانیا در این نوع جرایم درخواستی برای آزادی فرد زندانی صورت نمی گیرد بلکه صرفا تخلفی از مواد قانونی و خروج از صلاحیت ماموران حکومتی رخ داده است.
● گروگانگیری در عرصه حقوق بین الملل
در بعد بین المللی شناعت و خطر جرم گروگانگیری برای صلح و امنیت جهان، اگر از خطر آن در عرصه داخلی بیشتر نباشد، کمتر نیست. از این روست که مجمع عمومی سازمان مل متحد سال ۱۹۷۹ میلادی مطابق با ۱۳۵۸ شمسی با پیگیری های مستمر دولت آلمان، کنوانسیون بین المللی علیه گروگانگیری را تصویب کرد که اکنون ۱۷۱ کشور جهان در آن عضویت دارند. همین نهاد در ۱۹۸۵ و در قطعنامه ۶۱/۱۴۰ خود تروریسم را شامل اعمال مذکور در پنج معاهده بین المللی دانسته که یکی از آنها کنوانسیون بین المللی علیه گروگانگیری است. به این ترتیب گروگانگیری به عنوان یکی از مصادیق تروریسم هم درآمده است. در کنوانسیون های ژنو که برای حقوق افراد مشارکت کننده در جنگ است، گروگانگیری ممنوع تلقی شده، از سوی دیگر باید به اساسنامه دیوان بین المللی کیفری نیز اشاره کرد که در بند هشت از قسمت الف ماده ۸ خود گروگانگیری را به عنوان یک جنایت جنگی جزو جرایم داخل در صلاحیت دیوان دانسته است. از مجموع این اسناد بین المللی این گونه برمی آید که جهانیان با نگرانی نسبت به این جرم اقدام به کیفرگذاری برای آن کرده و خواهان برخوردی جدی و همه گیر با آن شده اند.
● مجازات گروگانگیری چیست؟
هر چند که برخی کارشناسان در شمول ماده ۶۲۱ قانون مجازات اسلامی بر گروگانگیری تردید دارند، اما فعلا این ماده مدنظر قرار می گیرد. در این ماده گفته شده است: «هر کس به قصد مطالبه وجه یا مال یا به قصد انتقام یا به هر منظور دیگر به عنف یا تهدید یا حیله یا به هر نحو دیگر شخصا یا توسط دیگری، شخصی را برباید یا مخفی کند به حبس از پنج تا ۱۵ سال محکوم خواهد شد در صورتی که سن مجنی علیه (گروگان) کمتر از ۱۵ سال تمام باشد یا ربودن توسط وسایل نقلیه انجام پذیرد یا به مجنی علیه آسیب جسمی یا حیثیتی وارد شود مرتکب به حداکثر مجازات تعیین شده محکوم خواهد شد و در صورت ارتکاب جرایم دیگر به مجازات آن جرم نیز محکوم می شود. در تبصره این ماده آمده که مجازات شروع به ربودن (در صورتی که موفق به ربودن نشود) سه تا پنج سال حبس است. در قانون جدید مجازات اسلامی هم آمده که مجازات این گونه مجرمان قابلیت تعلیق ندارد.
● گروگانگیری در دیگر قوانین
نخستین باری که در قوانین ایران سخنی از گروگان بوده به این جرم ارتباطی نداشته است. سال ۱۳۱۹ در یک سند قانونی آمده که از این پس باید به جای رهن از واژه گروگان استفاده کرد. قوانین دیگری که در آنها از گروگان و گروگانگیری سخن گفته شده بیشتر قوانین استخدامی نیروهای امنیتی و مسلح است که در آن آمده چنانچه این افراد به گروگان گرفته شوند، امتیازاتی به آنها تعلق خواهد گرفت. البته در قانون نحوه به کارگیری سلاح از سوی ماموران مسلح در موارد ضروری آمده که یکی از موارد مجاز استفاده از سلاح از سوی ماموران انتظامی گروگانگیری است. در برخی از موافقت نامه های ایران و کشورهای دیگر چون روسیه یا آفریقای جنوبی برای برخورد با چنین جرایمی تدابیری اندیشیده شده است تا این جرم به یکی از پرقانون ترین جرایم در ایران تبدیل شود، هر چند که تعریفی از آن در قوانین داخلی ایران نیامده است.
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران دولت نیکا شاکرمی روز معلم معلمان رهبر انقلاب مجلس شورای اسلامی مجلس دولت سیزدهم حجاب شهید مطهری شورای نگهبان
تهران زلزله هواشناسی معلم شهرداری تهران سیل قوه قضاییه آموزش و پرورش پلیس سلامت سازمان هواشناسی دستگیری
خودرو قیمت خودرو بانک مرکزی قیمت دلار دلار ایران خودرو قیمت طلا سایپا کارگران بازار خودرو تورم قیمت
مسعود اسکویی فضای مجازی تلویزیون رضا عطاران سریال سینمای ایران سینما دفاع مقدس موسیقی تئاتر
دانشگاه علوم پزشکی مکزیک
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین آمریکا جنگ غزه چین روسیه نوار غزه حماس عربستان ترکیه
استقلال پرسپولیس فوتبال سپاهان تراکتور لیگ برتر ایران رئال مادرید بایرن مونیخ باشگاه استقلال لیگ قهرمانان اروپا لیگ برتر باشگاه پرسپولیس
اینستاگرام همراه اول دبی واکسن اپل ناسا وزیر ارتباطات تبلیغات گوگل پهپاد
کبد چرب بیماری قلبی کاهش وزن دیابت داروخانه ویتامین طول عمر بارداری