دوشنبه, ۱ بهمن, ۱۴۰۳ / 20 January, 2025
ترمه
ترمه که بافت آن از اوایل دوره ی صفویه در ایران رواج یافته و هم اینک یزد و کرمان مراکز اصلی تولید آن بشمار میرود، نوعی پارچه ی ظریف است که از پشو لطیف یا کرک و باطرحهای تزیینی گوناگون بافته میشود. در مورد زادگاه ترمه بین محققان اختلاف نظر زیادیوجود دارد و در این رابطه گروهی را عقیده بر این است که ترمه در کشمیر متولد شده و از آنجا به ایران راه یافته و عده ی دیگری معتقدند که مبتکر بافت ترمه ایرانیان بودهاند و اینمتاع مثل خیلی از دیگر انواع صنایع ایرانی مورد استقبال و اقتباس مردم سایر نقاط جهانقرار گرفته است.
به هر حال، حقیقت هر چه باشد این نکته واقعیت دارد که ترمههای بافت ایران در مقاممقایسه با آنچه در کشمیر تولید میشده نه فقط چیزی کم ندارد، بلکه گاهی از نظررنگآمیزی و طرح از تولیدات کشمیر نیز پیشی گرفته است و تنها آنچه باعث شهرتترمههای کشمیر گردید، استفاده از نوعی نخ است که از کرک بز کوهی به دست میآید وچون زیستگاه اصلی این بز در ارتفاعات هیمالیاست، ترمه بافان کشمیری دسترسی بیشتریبه آن داشته اند، در حالیکه بافندگان ایرانی اجبارا پشم را مورد استفاده قرار دادهاند.نخستین مرحله ی بافت ترمه، تهیه کردن مواد اولیه ان است که در این رابطه تهیه ی پشم،شستشو و رنگرزی پشم با گیاهان رنگدار و ریسیدن و تابیدن آن اهمیت زیادی دارد. بافت ترمه نیاز به پشم مرغوب با الیاف بلند دارد و معمولا از نخ پشمی دولا جهت پود استفاده بهعمل میآید. دستگاه بافندگی ترمه تقریبا شبیه سایر دستگاههای نساجی سنتی و چوبیاست و در خود مناطق تولید، توسط صنعتگران محلی ساخته میشود. دستگاه بافندگی ترمهتقریبا شبیه سایر دستگاههای نساجی سنتی و چوبی است و در خود مناطق تولید، توسطصنعتگران محلی ساخته میشود. این نوع دستگاه چهار وردی است که وردها توسط پدالهایی که در زیر پای بافنده قرار دارد به حرکت در میآیند. بعد از تهیه ی مواد اولیه وتدارک دستگاه بافندگی، کار چله کشی به شکلی که در بافت سایر منسوجات دست باف رایجاست انجام و به دنبال آن عمل بافت آغاز میگردد. هر دستگاه ترمه نیاز به یک گوشواره کش دارد که استاد کار در پشت دستگاه نشسته و گوشواره کش در بالای آن قرار میگیرد و کاروی انتخاب و تعیین نخهای مخصوص جهت ایجاد نقش بر روی پارچه میباشد و نقوشی کهمعمولا برروی ترمههای ایرانی دیده میشود حاصل و نتیجه ی همکاری گوشواره کش بااستاد کار است. بافت ترمه کاری بسیار حساس، دقیق و وقت گیر است. به طوری که هربافنده، به شرط برخورداری از مهارت کافی در یک روز کار فقط قادر به تولید ۲۰ تا ۲۵ سانتی متر پارچه ی مرغوب خواهد بود. رنگهای مصرفی در بافت ترمه به ویژه متن آن بیشتررنگهای عنابی، قرمز روشن، سبز، نارنجی و سیاه میباشد و طرح هایی که آن را زینتمیبخشد در اکثر موارد شامل نقوش بوته جقه، بوته خرقه، شاخ گوزنی در هم، امیری، راهراه، وته سروی، بوته بادامی و... است. ترمه به عنوان پارچه یی نفیس موارد مصرف فراوانی دارد به همین جهت در ابعاد و اندازههای مختلف بافته میشود که ذیلا به پاره یی از انواعآن و کاربردهایش اشاره خواهد شد:
نوعی از ترمه به نام شال چار قدی در اندازه ۱۵۰-۱۵۰ سانتی متر و بیشتر جهت رومیزی و بقچه تولید میشود.
شال بندی نوع دیگر ترمه است که نقشه ی آن شبیه لانه ی زنبور میباشد و داخل هرخانه آن یک گل قرار میگیرد و بیشتر به مصرف بقچه و رومیزی میرسد.
شال راه راه که بر دو نوع راه پهن و راه باریک تقسیم میشود.
شال اتابکی که از نوع ترمههای کشمیری است و نیاز به پشم بسیار لطیف دارد، درگذشته بافته میشده و چون خیلی ریز بافت است قیمت گرانی داشته و بیشتر به مصرفدوخت لباسهای فاخر میرسیده.
شال کشمیری که بیشتر بصورت بوته جقه شاخ گوزنی و... تزیین میشود و برایدوختهای لباس مورد استفاده قرار میگیرد
شال زمردی که رنگ سبز در آن بیشمار است.
شال رضائی که از بهترین نوع ترمه است و دارای نقوش درشت و مصرف پرده یی باشد می.
علاوه بر این، در حال حاضر از ترمه برای دوخت جلد قرآن، سجاده، سوزنی، رویه ی، پشتی،جلیقه، سر پایی، کلاهگ آباژور، رویه کوسن، کمربند و... نیز استفاده به عمل میآید و درترکیب با دیگر محصولات دست ساز و به صورت کالاهایی تکمیلی به شکل قوطی سیگار،کیف عینک، کیف زنانه، کیف پول زنانه و مردانه، جعبه ی دستمال کاغذی و... هم مورداستفاده قرار می گیرد.
نگهداری ترمه
اصولا پارچه ی ترمه به سبب بافت منحصر به فرد خود، و به دلیل تراکم زیاد، پودهایش ازیک مقاومت نسبی مطلوب برخوردار است و در مجموع پر دوامتر از بقیه ی انواع پارچهمیباشد. با این وجود، نور و رطوبت از بزرگترین عوامل رنگ پریدگی ترمه است. زیراقسمتهای سیاه آن در برابر نور و حرارت حساستر از بقیه ی قسمتها بوده و به راحتیآنها را جذب میکند. هم چنین بید یکی از دشمنان ترمه است و به همان گونه که دیگرپارچههای پشمی در برابر بید زدگی محافظت میشود، میبایست در نگهداشت ترمه اقدامشود. برای شتشوی پارچههای ترمه در صورتیکه از رنگ ثابت گیاهی برخوردار باشد از هرنوع محلول شوینده یی میتوان استفاده کرد، ولی اگر الیاف آن با رنگهای شیمیایی رنگآمیزی شده باشد باید حتما آن راخشکشویی نمود تا رنگ پس ندهد.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست