اروپا در دام رسوایی موساد

نگاهی به پس لرزه های ترور فرمانده حماس از دوبی تا لندن

«دردسرهای بزرگ یک شریک» این عنوان را مفسرین رسانه‌ای لندن برای توصیف بحران‌ مربوط به نقش اروپایی‌ها در عملیات تروریستی موساد در دوبی برگزیده‌اند.

در آخرین روز هفته صفحات اول روزنامه‌های غرب را تصاویر ۱۱ متهمی پوشاند که همگی با ویزای اروپایی در جیب راهی بزرگترین عملیات تروریستی در دوبی شده بودند. نگاه افکار عمومی بویژه در مغرب زمین به این ماجرا پر از شگفتی و سؤال است. سؤال بزرگ شهروندان اروپایی چنان که ایندیپندنت بیان می‌کند این است که چگونه اروپا شریک یک عملیات تروریستی در عصری شده است که مبارزه با تروریسم، اولویت نخست سیاست خارجی غرب است حتی شهروندان اروپا برای پیشبرد این پروژه ناگزیر شده‌اند به محدودیت‌هایی مثل بازرسی و تفتیش از زندگی خصوصی و آمد و رفت خویش تن دهند.

همزمان با رسانه‌های اروپــــــــــا، محافل خبـــــــــــری کشورهــای عربــــی ۴ دولت اروپایی متهم در ترور المبحوح را با سؤال‌های جدی روبه‌رو کرده‌اند یک روزنامه‌نگار عرب با زبان انتقادی نوشته: در دوره‌ای که سیستم اطلاعاتی و امنیتی اروپا همه گلوگاه‌ها را برای تعقیب مظنونان در کنترل گرفته‌اند عناصر موساد با دستی گشوده در اروپا اتاق عملیات‌ خویش را مستقر ساخته‌اند و حتی از ویزای این کشورها که نماد اقتدار و حاکمیت یک کشور است برای رسیدن به مقصود‌های کثیف سیاسی بهره می‌برند.

به نظر می‌آید که هنوز فهرست متهمان این ماجرا کامل نشده است. عملیاتی که شبانگاه ۲۰ ژانویه در دوبی جایی که بزرگ‌ترین منطقه آزاد تجاری و شریک اول تجاری اروپا و امریکا شناخته می‌شود به شهادت یکی از بنیانگذاران حماس منجر شد پای بسیاری از دولت‌ها را در جرم «تروریسم دولتی» گرفتار کرده است.

چنان که انتظار می‌رفت عوارض عملیات ترور محمود المبحوح علاوه بر اماراتی‌ها دامن تشکیلات خودگردان فلسطین از یک سو و اسرائیل و

۴ کشور مهم اروپا را از سوی دیگر فرا گرفته است. به همین دلیل بسیاری از ناظران نام مهم‌ترین حادثه تروریستی سال را به این واقعه داده‌اند. با آنکه به نظر می‌آید اماراتی‌ها با انتشار فیلم چند و چون ورود تروریست‌های موساد به هتل بزرگ البستان همه ابعاد این ماجرا را فاش کرده‌اند اما هنوز باید در انتظار افشای پرده‌های دیگری از حقایق نهفته در این ماجرا نشست.

آنچه تـــــرور المبحــــوح را برتر و پیچیده‌تر از همـــــــــه عملیات‌های تروریستی نشانده در وهله اول سناریو پیچیده‌ای بوده که تل آویو برای این عملیات تدوین ساخته‌اند و در مرحله دوم اهداف سیاسی بلند مدتی که آمران، مباشران و مجریان این ترور دنبال کرده‌اند.

● ۴ پرونده برای یک واقعه

اکنون در واقع ۴ پرونده برای این حادثه گشوده شده است:

پرونده‌ای در اسرائیل که در آن دولت نتانیاهو بشدت از سوی افکارعمومی این رژیم برای اجرای پراشتباه و ناشیانه یک عملیات تروریستی تحت فشار است. از آنجا که سازمان موساد طبق قوانین داخلی اسرائیل زیرنظر مستقیم نخست‌وزیر است بنابراین پیکان حملات متوجه کابینه نتانیاهو شده است.

این حادثه به لیست بلند بحران‌های داخلی و دعواهای دو جناح حاکم بر اسرائیل افزوده شده است. نتانیاهو بابت این اشتباه تحت فشار است که یک فرصت ترور را به یک چالش بزرگ برای نظام سیاسی اسرائیل و بازوی اطلاعاتی و امنیتی آن تبدیل کرده است. این نوشته هاآرتص را اغلب کارشناسان اسرائیلی در روزهای اخیر تکرار کرده‌اند که حتی اگر قرار بود عملیات ترور مبحوح یک برگ برنده در کارنامه دولت باشد اکنون به یک فضاحت سیاسی تبدیل شده است.

پرونده دوم در اینتر پل گشوده شده است سازمانی که بر پایه اساسنامه خویش مسئولیت مستقیم در پیگیری این جرم دارد. ترور مجاهد حماس مصداق بارز یک جرم سازمان یافته بین‌المللی است. برای این سازمان که در سال‌های گذشته بیشترین مساعدت را به کشورهای غربی در تعقیب مخالفان آنها بویژه شهروندان خاورمیانه داشته است این واقعه یک آزمون دشوار است. اماراتی‌ها نیز همه بار پیگیری و تعقیب عناصر تروریستی را بر دوش این سازمان نهاده‌اند.

پرونده سوم در ابوظبی گشوده شده است. در امارات علاوه براین که سازمان استخبارات این کشور زیر سؤال است، دولتمردان امیرنشین دوبی با اتهام‌های سنگین پنهانکاری و زد و بند دست به گریبان هستند عملیات موساد موجی از اضطراب و تهدید برای این امیرنشین به ارمغان آورده است. اماراتی‌ها از چند جهت احساس خطر می‌کنند: .خطر بزرگتر این است که اعتبار دوبی به عنوان منطقه امن اقتصادی زیر سؤال رفته است و این مسئله را دامن زده است که پشت لایه‌های تجارت تروریست‌ها پنهان هستند. اماراتی‌ها به شدت نگران واکنش فلسطینی‌ها و انقلابیون خاورمیانه هستند بویژه آن که اتباع فلسطینی و لبنانی سهم بالایی در فعالیت تجاری این امیرنشین دارند. دلیل تلاش شتابزده اماراتی‌ها در فاش ساختن اسناد ورود و خروج تروریست‌ها نیز به همین ماجرا بر می‌گردد که آنها به نوعی می‌خواهند اتهام بزرگ اهمال و زد و بند پشت صحنه را از خویش دور سازند. البته طرف‌های فلسطینی هنوز هم اطلاع‌رسانی این کشور را جهت‌دار و غیرقابل قبول خوانده‌اند و معتقدند که این امیرنشین سرنخ‌های دیگر این حادثه را پنهان نگه داشته است از جمله مسئله اصلی که فرار و خروج تروریست‌ها است.

پرونده چهارم در اروپا گشوده شده است. شوک بزرگ این حادثه را نیز باید در قاره سبز جست‌وجو کرد زیرا طبق گزارش مقام‌های دوبی این عملیات تروریستی پروسه‌ای را طی کرده که همه امور مربوط به سازماندهی، هدایت و تهیه لوازم ترور در پایتخت‌های ۴ کشور اروپایی انجام شده است. تصاویر منتشر شده از سوی سیستم اطلاعاتی امارات به روشنی می‌گوید که ترمینال و کانون هماهنگی عملیات آلمان، فرانسه، انگلیس و ایرلند بوده است.

بنابراین پیداست که ماجرای ترور مجاهد حماس تیری بوده که تل آویو با شلیک آن همزمان چند هدف را نشانه رفته است؛ اعتبار سیاسی و اقتصادی امارات به عنوان مرکز سرمایه و ثروت خاورمیانه و جهان عرب – وجهه اروپا به عنوان منتقد خشونت صهیونیست‌ها در غزه و مدعی صلح‌- روابط اروپا با اعراب و روابط اعراب با فلسطینی‌ها.

● بازنده اول

در میان ۴ پرونده یاد شده بدون شک پرونده مربوط به نقش اروپایی‌ها اهمیتی فراتر دارد. در پرونده مربوط به اروپا یک فرضیه قابل تأمل این است که ۴ دولت اروپایی آگاهانه به انجام این عملیات تن داده اما پیش‌بینی چنین عواقبی را در پس واقعه نمی‌کردند به نوشته روزنامه‌های اسرائیلی چه بسا موساد با قیاس ترور المبحوح با مغنیه اروپایی‌ها را متقاعد کرده بود که همه چیز در پرده راز باقی خواهد ماند.

اما به هر ترتیب اروپا آگاهانه یا ناخودآگاه اکنون در مخمصه‌ای گرفتار شده که اعتبار سیاسی خویش را که همان صدور ویزا است پای منافع یک رژیم تروریست پیشه قربانی کرده است. تحقیری بزرگتر از این نیست که نام ۴ کشور مهم اروپا – آلمان، ایرلند، فرانسه و انگلیس در جایگاه شریک اول یک جرم بزرگ تروریستی ثبت شده است و پیامدهای ترور المبحوح از این نظر یک رویداد کم سابقه است.

با توضیح مقام‌های دوبی همگان اروپا را حیاط خلوت موساد می‌بینند. این حادثه وجهه اروپا در خاورمیانه را هدف قرار داده است. در صورتی که پاسخ قانع کننده ارائه نشود نفس شراکت آلمان، انگلیس، فرانسه و ایرلند در این ماجرا سندی در دست همه دولت‌ها خواهد بود تا کشورهای اسلامی و نمایندگان دولت‌های زخم خورده از سیاست مبارزه با تروریسم، پایبندی اروپا حتی به بدیهی ترین اصول دموکراسی مثل اصل حاکمیت دولت‌ها حق زندگی برای انسان‌ها را زیر سؤال ببرند.

به همین دلیل، اروپایی‌ها در دوسه روز گذشته همه تلاش خویش را صرف توجیه این ماجرا کرده‌اند. در تلاش برای خروج از این مخمصه به نظر می‌آید که وزارت خارجه‌های ۴ کشور موضع خویش را هماهنگ ساخته‌اند زیرا وزرای مسئول هر ۴ کشور پاسخ واحد در این زمینه ارائه کرده‌اند.

اولین اقدام هماهنگ آنها این بوده به ریسمان یک استدلال همیشگی یعنی بی‌اطلاعی توسل بجویند و این گونه وانمود کنند که تلاویو از اعتبار ویزای آنها سوء استفاده کرده است.

برخوردهای آنها نیز به این جا محدود شده که سفیر اسرائیل را احضار کنند یا آنکه خواهان توضیح دولت نتانیاهو شوند.

این توجیهات شاید محافل عربی و اماراتی‌ها را متقاعد سازند اما این چیزی نیست که افکار عمومی را متقاعد سازند. دست کم در میان محافل خاورمیانه اسناد قاطعی از مشارکت اروپا در عملیات‌های تروریستی در دست هست. جالب اینجا است که این اسناد به همکاری رهبر دو جناح حاکم فعلی با عملیات‌های برون مرزی موساد برمی‌گردد سند اول را دست بر قضا روزنامه انگلیسی تایمز به نقل از «اریک دنس»، یک مأمور اطلاعات سابق فرانسه فاش کرده است که برپایه آن تزیپی لیونی که اکنون حریف اصلی نتانیاهو و رئیس حزب کادیما است در چند عملیات ترور فلسطینی‌ها در فرانسه مشارکت داشته است. برپایه این گزارش او به دنبال جنگ‌های شش روزه به خاطر روابط بسیار عالی موساد با سازمان‌های اطلاعاتی فرانسه و نیز به این دلیل که تعداد بسیار زیادی از مبارزان فلسطینی در آنجا بودند، در مهمترین ایستگاه موساد ایفای نقش کرده است تایمز حتی نوشته است که مأموریت لیونی و نیروهای موساد در پاریس، شامل نفوذ در داخل گروههای مبارز و همچنین ترور مبارزان بود. بنا به ادعای یک مأمور سابق موساد، جذب لیونی به موساد نه فقط به خاطر عملکرد آنها در ارتش بلکه به خاطر مهارتهای زبانی آنها بود.

در سند دیگری از مشارکت فرانسوی‌ها با عملیات موساد فاش شد که مأموران موساد در پاریس در ژوئن سال ۱۹۸۰ یک دانشمند مصری که روی برنامه هسته‌ای عراق کار می‌کرد را به قتل رساندند که جسد او در اتاق خود در یک هتل پاریس یافت شد. جالب اینجا است که دانشمند مصری نیز همانند المبحوح مسموم شده بود و مدتها بعد در سال ۱۹۸۴ یک گزارش که توسط مأموران فرانسوی تهیه شد، آشکار کرد که لیونی عضو تیمی بوده است که یک دانشمند هسته‌ای عراق به نام «عبدالرسول» را هنگام خوردن ناهار در پاریس مسموم کرده و به قتل رسانده است.

سند دیگر همکاری اروپایی‌ها با موساد را بی بی سی منتشر کرده است. بر پایه این سند خود نتانیاهو از خانواده‌ای برخاسته که اعتبارشان را مدیون فعالیت تروریستی در خارج از خاورمیانه هستند. بنیامین در کسب اعتماد ارتش و حاکمیت صهیونیستی مدیون برادر خویش است که با هماهنگی سازمان اطلاعات فرانسه در کشورهای آفریقایی مأموریت‌های مهم جاسوسی و تروریستی انجام می‌داد. یوناتان نتانیاهو - جانشین فرمانده یگان سایرت مَتکَل عملیات اسرائیلی در هواپیماربایان در انتبه، پایتخت اوگاندا در سال ۱۹۷۶ را هدایت کرد و خود نیز دراین عملیات قربانی شد.

● راه چاره اروپایی‌ها

برای خلاصی از بحرانی که تل‌آویو برای اروپا ایجاد کرده است اکنون دیدگاه‌های مختلفی در محافل اروپا مطرح شده است. پس از ماجرای غزه این دومین بحرانی است که گریبان غرب را می‌گیرد. رسوایی جاسوسی در دوبی چیزی نیست که به آسانی آثار آن از دامن اروپا پاک شود.دستور کارآماده‌ای در محافل اروپایی برای برخورد و تنبیه رژیم صهیونیستی آماده است.

این دستور کار را محافل حقوق بشری و فعالان صلح و سازمان‌های ضد نژادپرستی از قبل تدوین کرده و برای پارلمان‌ها و دولت‌های اروپایی‌ ارسال داشته‌اند اما دولت‌های اروپایی بویژه سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس تاکنون از اجرای این مکانیسم تنبیهی خودداری کرده و فقط به اظهار نگرانی و گلایه و توصیه‌های دیپلماتیک بسنده کردند. این ساز وکارهای تنبیهی مجموعه‌ای از اقدامات از پیگرد قضایی مقام‌های اسرائیل توسط محاکم اروپایی تا تحریم بخش‌هایی از دادو ستد تجاری و سیاسی را شامل می‌شود.

در انگلیس صدای تحریم خواهی قویتر از سایر کشورهای اروپایی است به گونه‌ای که دولت سایه این کشور و جو سوئینسون از مقام‌های ارشد وزیر خارجه دولت سایه این کشور می‌گوید تداوم این سطح از روابط بین اتحادیه اروپا و اسرائیل در این شرایط یک اقدام بی‌معناست و کاهش سطح روابط بین اتحادیه اروپا و اسرائیل خود می‌تواند به معنای نشان دادن علامت قوی‌ای به اسرائیل باشد. او تأکید می‌کند: تعلیق گسترش توافقنامه روابط بین اتحادیه اروپا و اسرائیل نیز می‌تواند یک روش برای اعمال فشار بر روی اسرائیل باشد.

سوئینسون نیز مانند بسیاری از کارشناسان اروپا بر این باور است که اهمال‌ سیستماتیک اروپا مقابل یکه‌‌تازی و خودسری‌های تل آویو، وضع را به این درجه از وخامت رسانده است. به باور او اگر سیاستمداران اروپا بویژه انگلیس در مورد عملکرد ضد انسانی اسرائیل در غزه واکنش متناسب و قاطع نشان می‌دادند راه برای سوء‌استفاده‌های بعدی تل آویو بسته می‌شد.

من معتقدم ما باید برای کمک به پایان بحران به اقدامی بیش از بیان لغات دست بزنیم، در واقع ما به عمل کردن نیاز داریم زیرا به طور وضوح این وضعیت غیر قابل قبول است.

آنچه روشن است دیگر سکوت در برابر جنایات اسرائیل برای دولت‌های اروپایی سخت تر خواهد شد. سؤالی که در بعد از جنگ غزه ذهن اروپایی‌ها را در برگرفت مبنی بر این که تا کجا غرب باید تاوان قانون شکنی تل آویو را بپردازد اکنون با ابعادی تازه مطرح شده است. جانبداری از اسرائیل چه سودی را برای انگلیس و دیگر دولت‌های اروپایی در بر دارد. بدون شک اندیشه امثال میلیبند این نیست که جایگاه اسرائیل در سیاست خارجی اروپا آسیب ببیند.

آنها همچنان تل‌آویو را شریک مهمی برای اتحادیه اروپا می‌دانند اما اعتماد افکار عمومی غرب به این شریک با این حادثه دچار تزلزل بزرگ خواهد شد.