سبک و مقاوم, زیبا و بی خطر, مثل آلومینیوم

تقاضا برای بسته بندی آلومینیومی اوج می گیرد

ایده قوطی‌های کنسرو به اواخر قرن ۱۸ برمی‌گردد، وقتی که ناپلئون ۱۲۰۰ فرانک طلا را جایزه کسی تعیین کرد که بتواند راهی برای نگهداری طولانی مدت گوشت و میوه و سبزیجات پیدا کند تا مشکل غذارسانی به سربازان او حل شود. چرا که در برخی مواقع غنایم به قدر کافی پاسخگوی نیاز سربازان نبودند.

یک سرآشپز و قناد فرانسوی به نام فرانسیس نیکلاس در سال ۱۸۱۰ راه استریل کردن مواد غذایی در بطری‌ها را برای نخستین بار کشف کرد. در آن زمان تولید فلز هنوز در فرانسه پیشرفت چندانی نکرده بود. در سال ۱۸۱۲، این شخص کارخانه‌ای راه‌اندازی کرد که در آن قوطی‌های حلبی تولید می‌شد. این قوطی‌ها سبک‌تر و بادوام‌تر از نوع شیشه‌ای بودند، با جوش دادن بسته می‌شدند و سفرهای تحقیقاتی طولانی مدت به مناطق دوردست را میسر می‌کردند.

چندین سال بعد از آن، لوییز پاستور ثابت کرد که برای نگهداری طولانی مدت مواد غذایی جوشاندن آنها الزامی نیست و حرارت دادن آن تا دمای ۷۰ درجه سلسیوس کفایت می‌کند. با این روش ارزش غذایی مواد هم کمتر از بین می‌رفت. در سال ۱۹۰۰ بیش از ۷۰۰ میلیون قوطی کنسرو در آمریکا تولید شد. در آن زمان مواد کنسروی بیشتر برای تامین نیازهای نظامی استفاده می‌شد اما به تدریج عرضه آنها برای مصارف تجاری نیز آغاز شده بود.

● بسته‌بندی با تکنولوژی پیشرفته:‌ قوطی نوشیدنی

قوطی‌های نشکن و پرکاربرد نوشیدنی‌ها با رنگ‌های درخشانشان، بسته‌بندی‌هایی مدرن به معنای واقعی کلمه هستند. این قوطی‌ها که محتوای خود را از خراب شدن و از دست دادن عطر و بو محافظت می‌کنند، ضد نفوذ هر ماده خارجی هستند و در برابر سرما، گرما، فشار، ضربه و سایش مقاومت دارند. قوطی‌های کنسرو به آسانی قابل انبار کردن وسبک هستند و درب آنها به راحتی باز می‌شود. با اینکه ضخامت دیواره آنها فقط کمی از موی انسان بیشتر است، می‌توانند بیش از ۱۴ پوند بر اینچ مربع فشار را تحمل کنند و بالاخره این‌که به راحتی قابل بازیافت و چاپ‌پذیر هستند.

اولین قوطی حاوی نوشیدنی ۷۵ سال پیش در ۲۵ ژانویه ۱۹۳۵ روانه بازار شد. در آن سال‌ها قوطی‌های نوشیدنی ۵ برابر قوطی‌های امروزی وزن داشتند و درب آنها فقط با وسیله مخصوص آن قابل باز شدن بود. امروزه قوطی‌ها بسیار سبک‌ هستند و در بسته‌بندی انواع نوشیدنی‌ها به کار می‌روند. تنها در اروپا سالانه ۳۸ میلیون قوطی حاوی نوشیدنی به فروش می‌رسد و به ندرت می‌توان نوعی نوشیدنی پیدا کرد که بسته‌بندی فلزی آن هم وجود نداشته باشد.

با وجود دستاوردهای بسیار، به نظر می‌رسد پیشرفت‌های قوطی‌سازی پایان‌ناپذیر باشد. چاپ دیجیتال و قابلیت بستن دوباره درب پس از باز شدن فقط دو نمونه از زمینه‌هایی هستند که صنعت با سرعت تمام در حال تلاش برای نوآوری در آنهاست.

● فویل آلومینیومی: مدیون وزن بسیار سبک آن

مزیت اصلی فویل آلومینیومی سبکی آن است. این ماده به ثبات بالا، رسانایی خوب الکتریسیته و گرما، مقاومت در برابر سایش و قابلیت بازیافت شهرت دارد. از صد سال پیش تاکنون که فویل آلومینیومی کشف شده، پپیشرفت‌های بسیاری را به دنبال داشته است.

در ۱۵ آوریل ۱۹۰۵، یک سرمایه‌گذار سویسی به نام هاینریش- آلفرد گاشی، فویل آلومینیوم را به روش Pack-Rolling و Multi sheet- rolling تولید کرد. اما او به بسته‌بندی از نقطه‌نظر کاربرد اصلی آن نگاه نمی‌کرد و فقط می‌توانست فویل‌های به نسبت کوچکی را تولید کند.

کمی بعد، رابرت ویکتور نهر سوییسی نیز روشی را برای تولید رول ابداع کرد که در ۲۷ اکتبر ۱۹۱۰ به نام او ثبت شد. در سال ۱۹۱۳ نخستین تلاش‌ها برای شکل‌دهی فویل با دست انجام گرفت. این فویل‌ها در بسته‌بندی مکانیکی شکلات، پنیر وسیگار کارآیی داشتند. در سال ۱۹۲۰ فویل آلومینیومی بر صنعت شیر غلبه کرد و به سرعت جایگزین فویل حلبی شد.

اوایل سال ۱۹۳۰، فویل‌های مخصوص مصارف خانگی در بسته‌بندی‌های رولی کوچک، محافظ‌های ضد پارگی و ورق‌های جدا از هم، درون جعبه‌های مقوایی تولید شدند.

در آمریکا فویل آلومینیومی از ابتدای سال ۱۹۱۳ به تولید رسید و اولین جعبه‌های دارای روکش آلومینیومی در این کشور وارد بازار شدند. دهه ۵۰ و ۶۰ دوره‌های رشد درخشان این ماده درصنعت بسته‌بندی بود.

آلومینیوم در طبیعت همراه با اجزای متنوعی یافت می‌شود و برای سلامتی انسان بی‌خطر است. امروزه این ماده شکل‌پذیر و چند کاره از مواد غذایی و ترکیبات شیمیایی در برابر تاثیر مخرب عوامل گوناگون، محافظت می‌کند و حمل و نقل خرگوش‌های عید پاک، ماست، غذاهای آماده، داروها، نوشیدنی‌ها و غیره را با اشغال فضای کمتری امکان‌پذیر می‌سازد.

امکانات فرآوری آلومینیوم مانند کاربردها و مزیت‌های آن متنوع‌اند. اکستروژن، ریخته‌گری، ساخت آلیاژ‌های جدید و غیره. به‌نظر می‌رسد همه‌چیز امکان‌پذیر شده باشد. در دستگاه رول‌ساز سرد و گرم و فویلی، شمش‌های آلومینیوم به ورق، رول و فویل تبدیل می‌شوند که بعضی از آنها تنها شش هزارم میلی‌متر ضخامت دارند و از موی انسان خیلی نازک‌تر هستند.

آلومینیوم در تمام بخش‌های بازار استفاده می‌شود. کاربردهای بسته‌بندی این ماده طیف وسیعی را (از پاکت‌های مایعات ضدعفونی‌کننده گرفته تا بسته‌های کیسه‌ای شکل مختلف، درپوش‌ها، کاغذ کادو، بسته‌بندی حبابی، بسته‌های فویلی و غیره) در بر می‌گیرد.

● بسته شدن مطمئن، باز شدن آسان

بستن بطری‌های شیشه‌ای با درپوش‌های نازک مکشی حلبی راه نفوذ اکسیژن را به درون بطری می‌بندد و موجب حفظ طعم محتوای آن می‌شود. اتصال درپوش‌های حلبی به شیشه در بسته‌بندی غذای کودک، شیر، مربا، میوه و سبزیجات و سس‌ها بسیار پرکاربرد است.

دیگر درپوش‌های فلزی شامل درب‌های پیچی و تشتکی آلومینیومی هستند. درب‌های تشتکی از ورقه‌های فولاد قلع‌اندود و یا دارای روکش کرومی ساخته می‌شوند که ضد سایش، چاپ‌پذیر و قابل بازیافت هستند.

درب‌ها‌ی پیچی آلومینیومی، مانع سفت و سختی در برابر نفوذ گازها و مایعات به داخل بطری‌ هستند. این درب‌ها برای بطری‌های نوشیدنی‌های پاستوریزه و بطری‌هایی که در دماهای سرد وگرم پر می‌شوند، چه گازدار و چه بدون گاز، در بطری‌های شیشه‌ای و پلاستیکی به کار می روند.

درب‌های پیچی به راحتی باز و بسته می‌‌شوند و تشخیص این‌که آیا پیش از آن باز شده‌اند یا نه نیز آسان است.

● حمل و نقل ایمن مواد خطرناک

بسته‌بندی فلزی گزینه مناسبی برای جابه‌جایی و انبار کردن مواد شیمیایی خطرناک است. بسته‌های فلزی محکم هستند و فشار حمل و نقل و شرایط سخت انبار را تحمل می‌کنند. ویژگی‌هایی نظیر استحکام، مقاومت در جابه‌جایی و انبار، ایمنی مواد، انسان و محیط، ملاحظات اصلی این نوع کاربرد بسته‌بندی فلزی هستند.

مواد خطرناکی از قبیل روغن‌های سنگین یا سموم، مواد منفجره، رنگ‌ها، پوشش‌های محافظ ساختمانی و مواد دارویی در بسته‌بندی فلزی به خوبی نگهداری می‌شوند. یک جعبه فلزی بی منفذ نه تنها محافظ مواد خطرناک است، بلکه از فعل و انفعالات نابهنگام آنها جلوگیری می‌کند.

● حفاظت از محیط زیست

تحقیقات و پیشرفت هم‌چنان ادامه دارد. اما این روزها پیشرفت بدون توجه به حفاظت از محیط زیست و بازیافت مواد و این قبیل نگرانی‌ها، دیگر منطقی به نظر نمی‌رسد. کاهش وزن دایمی بسته‌بندی یک عامل مهم در توجه به مسایل زیست‌محیطی است. امروزه قوطی‌های فلزی مواد غذایی در مقایسه با ۳۰ سال پیش، تا ۲۵ درصد سبک‌تر شده‌اند. افزون بر این فلز به عنوان ماده‌ای با بیشترین میزان بازیافت در سراسر جهان شناخته می‌شود. در اروپا ۶۶ درصد قوطی‌های فولادی و ۵۸ درصد قوطی‌های آلومینیومی بازیافت می‌شوند.

در حال حاضر محصولات فولادی ۵۶ درصد و بسته‌بندی آلومینیومی ۵۰ درصد مواد بازیافتی را تشکیل می‌دهند. گرچه آلومینیوم حدود ۱۵۰ سال است که استفاده تجاری دارد، ۷۵ درصد حجم استفاده شده آن هنوز در چرخه مصرف وجود دارد. این امر در مصرف انرژی امکان صرفه‌جویی‌های قابل توجهی را به وجود می‌آورد.

تولیدکنندگان مواد غذایی ونوشیدنی‌ها توانسته‌اند در طول ۲۰ سال گذشته مصرف انرژی خود را تا ۶۰ درصد و تولید CO۲ را تا ۵۰ درصد کاهش دهند در حالی که حجم بازار آنها در همین بازه زمانی تا ۵۷ درصد افزایش داشته است.