نگاهی به گذشته در امروز

نگاهی به گذشته در امروز

۲۳ افسر سابق که در طول تجزیه طلبی جعفر پیشه وری که به تصمیم و طبق نقشه و سیاست استالین و با حمایت نیروهای شوروی مستقر در ایران دست به این کار زده بود دوم ژانویه سال ۱۹۴۷ (۱۲ دی ماه ۱۳۲۵ هجری خورشیدی) اعدام شدند. جرم آنان خیانت به میهن با اقدام بر ضدیکپارچگی آن و همکاری با عوامل بیگانه و آلت اجرای سیاست یک دولت خارجی شدن بود. دادگاهی که این عده و شمار دیگری را محاکمه کرد ۲۵ آذرماه چهار روز پس از پایان غائله تشکیل شده بود.

۲۵ دی ماه این دادگاه نظامی که در مهاباد همدستان «قاضی محمد» را محاکمه کرده بود همچنین ۱۰ نظامی را که با وی در اعلام خودمختاری کردستان همکاری کرده بودند، اعدام کرد. همین دادگاه چهار روز بعد قاضی محمد و دو تن از همدستان نزدیک او را که اقدام به تجزیه کردستان از پیکر میهن کرده بودند به آن دنیا فرستاد. در همین ماه یک همکار پیشه وری که دستگیر شده بود موسوم به ژنرال کبیری اعدام شده بود.

با مروری گذرا بر تاریخ طولانی ایران خواهید دید که آذربایجان و کردستان حتی پیش از کوروش بزرگ زیربنای کشور ایران را ساخته بودند (ماد) و همیشه سنگر دفاعی نخست ایران بوده اند. استالین که در اندیشه گسترش شوروی تا مدیترانه شرقی و کوتاه کردن دست انگلستان و غرب از خاورمیانه نفت خیز بود از لحظه درگذشت لنین به توطئه های متعدد برای بازکردن راه خود از طریق مناطق شمال غربی ایران به انتهای آسیای غربی دست زده بود. وی (که یک گرجستانی بود و می دانست تزارهای روسیه در اوایل قرن نوزدهم گرجستان را از ایران جدا کرده بودند و...) نقشه های دور و درازی برای ایران درسر داشت، در شمال شرقی تا می توانست تاجیک ها را از مرز ایران دور ساخت و آنان را عمدتاً به منطقه خودمختار بدخشان در دامنه های پامیر فرستاد و منزوی ساخت. وی بعداً نام خود را بر شهرکی گذارد که تاجیک های فراری (پارس ها) از بخارا، مرو و سمرقند محل سکونت خود قرار داده بودند (استالین آباد) که این شهر به تدریج بزرگ تر شد و پس از آغاز اقدام خروشچف به استالین زدایی به شهر دوشنبه (زیرا در قدیم دوشنبه بازار آن شهرت داشت) تغییر نام داد که اینک پایتخت جمهوری تاجیکستان (وارث دولت سامانیان) است و... با وجود این پارس زدایی هنوز ده ها هزار پارسی زبان در بخارا و سمرقند (جمهوری ازبکستان) زندگی می کنند. آسیای میانه از جمله امارت بخارا، خیوه (مرکز امارت خوارزم)، مرو، سرخس و اشک آباد (عشق آباد) طبق قرارداد ۲۱ سپتامبر ۱۸۸۱ (تهران و مسکو) به روسیه واگذار شد. این مناطق در سال های میان ۱۸۶۸ و ۱۸۷۳ توسط لشکریان ژنرال آلمانی تبار روس «کنستانتین کائوفمان» برای تزار وقت تصرف شده بودند. نیروی اعزامی از تهران برای دفاع از آنها به فرماندهی دو شاهزاده قاجار نرسیده به میدان جنگ به سبب ایجاد اختلاف میان این دو شاهزاده متوقف شد و چند سال بعد دولت قاجار تن به امضای قرارداد واگذاری داد و قدیمی ترین بخش میهن از دست رفت.

▪ روزی که شاه سابق در یک مصاحبه در هند، بحرین را بخشید

شاه سابق که دیدار رسمی از هند را از ۱۱ دی ماه ۱۳۴۷آغاز کرده بود روز ۱۴ دی (۴ ژانویه ۱۹۶۹ ) در آن کشور در یک مصاحبه مطبوعاتی در پاسخ به سوالی درباره بحرین غکه احتمالاً از پیش تعبیه شده بودف بادی در غبغب انداخت (که عادت او بود) و بدون اینکه در نظر بگیرد که سال ها پیش پارلمان ایران با خواست و حمایت ملت، بحرین را استان ۱۴ ایران اعلام داشته و شاه مشروطه (در حکومت پارلمانی) حق ندارد تصمیمی مغایر مصوبه پارلمان و اراده ملت بگیرد گفت اگر بحرینی ها نمی خواهند با ما باشند ما حرفی نداریم، رویدادهای دو دهه آخر قرن ۲۰ در منطقه خلیج فارس ثابت کرد که چه نیرویی پشت این تصمیم (خلاف قانون اساسی) شاه بود.

اعلام چنین مطلب مهمی در یک مصاحبه عمومی آن هم در کشوری دیگر و قرار دادن ملتی باستانی در برابر یک امر انجام شده عملی نابخشودنی به شمار رفته است. شاه با بیان این مطلب که حق گفتن آن را نداشت دست خود را در برابر «تاریخ» رو کرد و آخرین سنگر دفاع از خود را در «دادگاه تاریخ» ویران ساخت.

این تصمیم «ملوکانه،» به اندازه یی قطعی (دیکتاتورمآبانه) بود که از مردم ایران هم غدر یک رفراندومف سوال نشد که آیا با تصمیم شاه (حاتم بخشی حق آحاد ایرانیان) که برخلاف قانون اساسی و سوگندی که برای حفظ حدود و ثغور ایران به جای آورده است موافقند یا نه، همان طور که پیش بینی می شد رفراندم تنها در بحرین انجام شد که یک دهن کجی دیگر به ایرانیان بود. ناسیونالیست های ایرانی که همان زمان این اقدام شاه را محکوم و بی اعتبار اعلام داشتند، گفتند شاه با این حرکت نه تنها باعث تحقیر ایرانیان شده است بلکه آخرین ذره مشروعیت خود را هم بر باد داده است. کمتر از ۱۱ سال بعد امیر عباس هویدا نخست وزیر وقت که تصمیم شاه را به مجلس اطلاع داده بود و مورد استیضاح پان ایرانیست های مجلس قرارگرفته بود به جرم موافقت با تجزیه ایران و جرائم دیگر به رای دادگاه انقلاب اعدام شد. شاه فرار کرده بود و دولتی که به اشاره آن با جدا شدن یک قطعه قدیمی وطن از آن موافقت کرده بود از پذیرفتنش برای اقامت در کشور خود اکراه کرده بود و او را هر بار به مکزیک، پاناما و مصر سنگ قلاب می کرد تا درگذشت.

نوشیروان کیهانی زاده