پنجشنبه, ۲۷ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 16 May, 2024
ارسطو؛ عقلانیت و سعادت بشر
هر کدام از فیلسوفان و نظریه پردازان تعریف و مفهوم خاصی از سعادت یا خوشبختی ارائه دادهاند. ارسطو اعتقاد دارد که تلاش همگانی برای دستیابی به «خوشبختی و سعادت» همان خوبی است. ارسطو در مورد ایده انسان خوب چنین یقین دارد که انسان با آموزش و پرورش که شاخه ای از سیاست است، «خوب» می شود؛ به شرط آنکه در این مسیر به طبیعت یا سرشت روح انسان توجه کرده و آن را مد نظر قرار دهد.
خوشبختی و سعادتی که ما از طریق کار و فعالیت های انسانی در جستجوی آن هستیم، تجلی فضیلت روحی انسان و نه کالبد فیزیکی اوست. در اینجا مفهوم و معنای روح همان برداشتی است که سقراط و افلاطون داشتند: «منظور ما از فضیلت انسانی نه کالبد فیزیکی او بلکه روح انسان است... به همین جهت، دانشجوی سیاست باید به مطالعه روح بپردازد و موضوعات روحی انسان را مورد توجه خود قرار دهد...»
روح انسانی دو جنبه را به روشنی به نمایش می گذارد:۱. جنبه غیر عقلانی و ۲. جنبه عقلانی. او جنبه غیر عقلانی را به دو بخش تقسیم میکند: ۱. بخش گیاهی و نباتی ۲. بخشی که مربوط به میل و اشتیاق انسان است. انسان در بخش نباتی با حیوانات دیگر مشترک است و همین بخش نا آگاهانه باعث رشد او میشود.
ارسطو به این نکته اشاره میکند که حرکت و منشهای خوب و بد، که معمولاً در ارتباط با جنبه آگاهانه روح است، میتواند بر ناخودآگاه انسان تاثیر بگذارد. میبینیم که ارسطو نیز، مانند افلاطون، برای عناصر ناخودآگاه شخصیت انسان اهمیت زیادی را قائل میشود.
بخش دوم جنبه غیر عقلانی روح انسان، یعنی بخش مرتبط با میل و اشتیاق انسان را می توان احساسات و عواطف نامید. جنبه عقلانی روح، بالعکس جنبه غیر عقلانی، آگاه و سنجیده است. این بخش فقط زمانی به حداکثر ظرفیت های رشد خود میرسد که تحت هدایتی هدفمند و منضبط قرار داشته باشد. اگر چه بخش غیر عقلانی احساسات و عواطف میتواند به طور طبیعی در جستجوی خوبی باشد، اما زمانی میتواند از کار خود اطمینان حاصل کند که از مساعدت و همکاری عنصر عقلانی روح برخوردار باشد. گرایش های غیر عقلانی احساسات و عواطف به سوی خوبی، به راحتی میتواند به انحراف کشیده شود مگر اینکه بنیان و اساس آن بر عمل عقلانی استوار و بنا شده باشد.
ارسطو این پرسش را مطرح میکند که اگر روح انسان این طور ساخته شده است، پس چه چیز ویژه و صرفا «انسانی» در آن هست؟ پاسخ خود ارسطو به این سئوال، بخش عقلانی ظرفیت های انسانی، یا به زبان خود او، «جنبه عقلانی» است.
اگر انسان حیوان عقلانی است، علت نهایی، ویژه و منحصر به فرد او باید از حداکثر عقلانیت او بهره گیرد. نزد ارسطو خوشبختی و سعادت را تنها میتوان به صورتی غیرمستقیم به دست آورد. به عبارت دیگر، سعادت و خوشبختی دستاورد و حاصل فرعی عمل روح در مسیر استفاده حداکثری از ظرفیت های خود است. روح انسان نیز زمانی به بالاترین مرحله سعادت و خوشبختی میرسد که از حداکثر ظرفیت های ویژه و منحصر به فرد خود، یعنی عقلانیت، بهره گیرد.
ارسطو در نظریه خوشبختی و سعادت خود، که به عقیده او دستاوردی فرعی و دسته دوم است، دکترین کلاسیکی را مطرح میکند که برای درک بهتر رشد اندیشه سیاسی و اخلاقی او اهمیت زیادی برخوردار است. او معتقد است که خوشبختی وسعادت را نمیتوان از طریق توجه آگاهانه به دستاوردهای آن جستجو کرد، بلکه باید از طریق علمی در تکاپوی یافتن آن بود که انسان طبیعتاً آن را بهتر از هر عمل دیگری انجام میدهد.
براساس این میتوان چنین نتیجه گرفت فضیلت، شجاعت و بیباکی چیزی میان بیاحتیاطی و بزدلی است؛ و تنگ نظری و اسراف، حد تفریط بخشندگی و گشاده دستی است به همین دلیل، ارسطو معتقد است که «حد وسط» نزدیک ترین و بهترین راه برای دستیابی به رفتار درست و شایسته یا همان فضیلت اخلاق است.
محمد نعمتی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس شورای اسلامی مجلس تعطیلی شنبه ها تعطیلی شنبه شورای نگهبان قوه قضائیه دولت دولت سیزدهم رهبر انقلاب رئیس جمهور حسن روحانی
مشهد سیل قوه قضاییه تهران هواشناسی شهرداری تهران قتل پلیس فضای مجازی بارش باران سازمان هواشناسی دستگیری
مالیات خودرو قیمت خودرو قیمت دلار بازار خودرو قیمت طلا بانک مرکزی دلار مسکن سایپا بورس ایران خودرو
نمایشگاه کتاب سریال نمایشگاه کتاب تهران کتاب زنان ازدواج فردوسی همایون شجریان شاهنامه سینمای ایران تلویزیون دفاع مقدس
دانشگاه تهران شورای عالی انقلاب فرهنگی فضا تحقیقات و فناوری
فلسطین رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل آمریکا جنگ غزه روسیه حماس چین ترکیه اوکراین نوار غزه
فوتبال استقلال لیگ برتر رئال مادرید باشگاه استقلال جواد نکونام لیگ برتر ایران بازی لیگ برتر انگلیس فولاد خوزستان مهدی طارمی فولاد
هوش مصنوعی اینترنت گوگل عیسی زارع پور ناسا ایرانسل سرعت اینترنت تبلیغات تلفن همراه موبایل دوربین اپل
چای خواب دیابت سرطان سرماخوردگی کاهش وزن زوال عقل کودک بارداری موز