اتحادیه عرب چگونه اداره می شود

بسیاری از محافل عربی بر این باورند که قطر, اراده اتحادیه عرب را سلب کرده است و از حدود دو سال پیش و دقیقا از زمانی که نامزد قطری پست دبیرکلی این اتحادیه به نفع نبیل العربی انصراف داد, این اتحادیه در وضعیتی غیرطبیعی به سر می برد

بسیاری از محافل عربی بر این باورند که قطر، اراده اتحادیه عرب را سلب کرده است و از حدود دو سال پیش و دقیقا از زمانی که نامزد قطری پست دبیرکلی این اتحادیه به نفع نبیل العربی انصراف داد، این اتحادیه در وضعیتی غیرطبیعی به سر می برد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه العالم، تحلیلگران و ناظران سیاسی منطقه ای و غربی معتقدند که در پشت پرده اتحادیه عرب و نشست های آن، قطر بی چون و چرا حکومت می کند و شیخ حمد بن جاسم وزیر امور خارجه قطر، با تهیه بیانیه ها و مصوبات و ارائه توصیه ها، یک تنه به نیابت از دبیر کل و شورای این اتحادیه تصمیم گیری می کند.

منابع یاد شده خاطرنشان می کنند که پیش از برگزاری هر نشستی در اتحادیه عرب - که پس از تعلیق عضویت سوریه در این اتحادیه، اکنون بیست و یک عضو دارد - شیخ حمد بن جاسم، به طور مستمر میان حکام کشورهای حوزه خلیج فارس و دبیر خانه اتحادیه عرب در رفت و آمد است تا پیشنهادها و تصمیمات قطر و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس، تصویب و در نهایت به اجرا گذاشته شود.

بدین ترتیب، پیش نویس هر قطعنامه ای که مورد حمایت شش کشور حوزه خلیج فارس باشد، با رای موافق آنان مواجه می شود و طبعا۰۳۹; دو کشور نامزد برای عضویت در شورای همکاری خلیج فارس، یعنی اردن و مغرب (مراکش) نیز به آن رای مثبت می دهند. سه کشور فقیر عرب یعنی سومالی ، جیبوتی و جزایر کومور هم پیوسته دنباله رو آنها هستند و بدین ترتیب، پیش نویس قطعنامه های مورد نظر قطر، رای یازده کشور از ۲۱ کشور عضو را به دست می آورد و بدین شکل، دبیر خانه اتحادیه عرب عملا خواسته های قطر و ۰۳۹;برادرانش۰۳۹; را به اجرا می گذارد.

به گفتۀ منابع مطلع از روند نشست های اتحادیه عرب، حمد بن جاسم بیانیه های اختتامی شورای اتحادیه عرب را قبل از برگزاری جلسات تهیه و تدوین می کند و نسخه ای از بیانیه را درباره موضوعی که قرار است به مناقشه و بحث گذاشته شود، ارائه می دهد و قبل از هر جلسه، وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به طور جداگانه در اتاقی که در شورای اتحادیه عرب به نام ۰۳۹;خلوت ۰۳۹; شناخته می شود، گردهم می آیند و بن جاسم، بیانیه را به آنان ارائه و موافقت آنان را جلب می کند می کند و پس از آن، بیانیه به مغرب و اردن که معمولا با تصمیمات کشورهای حوزه خلیج فارس مخالفتی ندارند، ابلاغ می شود و تعداد موافقان به هشت عضو می رسد که شش عضو آن، در شورای همکاری خلیج فارس عضویت دارند. پس از آن نوبت به کشورهای فقیر یعنی سومالی، جیبوتی و جزایر کومور می رسد که با احتساب آنها، تعداد موافقان ۰۳۹;از پیش تعیین شده۰۳۹; به یازده عضو از مجموع ۲۱ عضو شورای اتحادیه عرب می رسد و درنتیجه قبل از مناقشه و بررسی موضوع در جلسۀ رسمی شورای اتحادیه عرب، موافقت اعضا بدین شکل جلب می گردد.

منابع یاد شده در تشریح برخی از فشارهای اعمال شده از سوی حمد بن جاسم و سعود الفیصل وزرای امور خارجه قطر و عربستان هنگام رای گیری درباره هر موضوع، چنین می گویند: وزرای امور خارجه قطر و عربستان سعودی هنگام رای گیری درباره هر موضوع، به نمایندگان پنج کشوری که معمولا۰۳۹; رای آنان رای اکثریت است، خیره می شوند و در برخی موارد وزیر خارجه عربستان، در صورت لزوم نماینده بحرین را به منظور اعلام آمادگی برای پرداخت رشوه، به نزد نمایندگان دیگر کشورها - به ویژه کشورهای فقیر- می فرستند.منابع آگاه غربی، با بررسی کانون ها و مراکز قدرت در داخل شورای اتحادیه عرب به این جمع بندی رسیده اند که سه کانون قدرت در داخل شورای اتحادیه عرب وجود دارد:

۱ - کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به اضافه اردن، مغرب و فلسطین،

۲ - کشورهای فقیر شامل سومالی، جیبوتی و جزایر کومور؛

۳ - سایر کشورها

در این میان، مصر از صحنۀ اقدام و تاثیرگذاری در داخل اتحادیه عرب غایب است و سوریه نیز که سال گذشته عضویتش در شورای اتحادیه عرب به حال تعلیق درآمد، هیچ مشارکتی در تصمیم گیری های شورای اتحادیه عرب ندارد.در مقابل، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس درباره همه فرایندهای رای گیری اتفاق نظر دارند.

کشورهای گروه سوم نیز قبل از هر رای گیری گردهم می آیند و درباره اتخاذ موضعی واحد، توافق می کنند؛ اما هنگام رای گیری، نگاه های آکنده از تهدید یا تطمیع «حمد بن جاسم» و «سعود الفیصل» به نمایندگان برخی از کشورها، عملا۰۳۹; توافق های قبلی را نقش بر آب می کند واکثر کشورها دنباله روی موضع قطر و کشورهای حوزه خلیج فارس می شوند.

منابع یاد شده درباره جزئیات مربوط به مشاجره های لفظی شدید در شورای اتحادیه عرب اعلام کرده اند که چندی پیش یکی از مسئولان وزارت امور خارجه مغرب، به شدت نماینده دائم کشورش در اتحادیه عرب را مورد انتقاد قرار داد و وی را در ارتباط با اتخاذ برخی مواضع در خصوص موضوع سوریه، به خیانت متهم کرد.

منابع مذکور همچنین ماجرای حضور ۰۳۹;سرگئی لاوروف۰۳۹; وزیر امور خارجه روسیه در نشست وزرای خارجه شورای اتحادیه عرب را روایت می کنند و یادآور می شوند که لاوروف به خاطر مواضع سعود الفیصل و حمد بن جاسم در قبال سوریه، آن دو را با لحن بسیار تند خطاب قرار داده بود.