۵ روش جدید درمان کمردرد

از محرک های الکتریکی تا تشک های جدید

اگر کمردرد مزمن، کلافه‌تان کرده؛ حداقلش این است که می‌توانید دل‌تان را به این نکته خوش کنید که شما تنها نیستید! طبق آمارهای موجود، از هر ۱۰ آمریکایی بالغ، ۸ نفر در طول عمر خودش کمردرد شدیدی را تجربه کرده و پس از سرماخوردگی، کمردرد اولین علت مرخصی‌های استعلاجی در این کشور است و...

در یک برآورد سرانگشتی، کمردرد برای اقتصاد آمریکا سالانه ۹۰ میلیارد دلار آب می‌خورد. آمار و ارقام بالا را با در نظر گرفتن نسبت جمعیتی آمریکا و سایر کشورهای جهان، می‌توان کم و بیش به کشورهای دیگر نیز تعمیم داد.

پزشکان، فیزیوتراپیست‌ها و مهندسان پزشکی هر کدام شیوه‌های تازه‌ای را برای تسکین و درمان این درد ناخوشایند می‌آزمایند. ستون فقرات انسان، سیستم پیچیده‌ای است که محافظت از نخاع را بر عهده دارد. این سیستم در اصل از مهره‌ها و غضروف‌هایی تشکیل شده که عضله‌ها و رباط‌های بسیار محکمی آنها را پابرجا نگه می‌دارند. اما مهره‌های بخش کمری ستون‌فقرات وظیفه دیگری هم دارند و آن تحمل وزن بدن است. درواقع ۵ مهره در این ناحیه وجود دارند که دیسک بین آنها شبیه بالشتک عمل می‌کند و همه ضربه‌های ناگهانی وارد به کمر را خنثی می‌‌کند. اما با بالا رفتن سن، کم‌کم عضله‌ها تحلیل می‌روند، استحکام استخوان‌ها کم می‌شود و دیسک‌های بین‌مهره‌ای هم خاصیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهند. در نتیجه ستون فقرات کمری دیگر خاصیت انعطاف‌پذیری و تحمل این ضربه‌ها را ندارد. متاسفانه اکثر بیماران پس از درمان هم کاملا بهبود پیدا نمی‌کنند یا حتی عوارض درمانی مشکل‌های جدیدی را برای آنها به وجود می‌آورد. اما از سویی دیگر پزشکان و محققان هم دست از تلاش برنمی‌دارند. در سال‌های اخیر چند روش جدید برای درمان کمردرد معرفی شده که بعضی از آنها واقعا موثر به نظر می‌رسند.

۱) محرک‌های الکتریکی؛ معجزه‌هایی کوچک

باربارا سوئینی، یک خانم ۶۳ ساله آمریکایی است که تقریبا از ۲۰ سال پیش با کمردرد دست و پنجه نرم می‌کرده. او روش‌های درمانی مثل خوردن مسکن، فیزیوتراپی، تزریق داخل نخاع و حتی استفاده از مخدری به نام متادون را تجربه کرده بود اما هیچ‌وقت کمردرد او بهبود پیدا نکرد. درنهایت چون کانال نخاعی خانم سوئینی بیش از حد تنگ شده بود و به نخاع او فشار می‌آورد، راهی جز عمل جراحی باقی نماند. در این عمل، جراحان دو مهره کمری را به هم متصل کردند تا فشار از روی اعصاب نخاعی برداشته شود.

اما پس از آن این خانم حتی برای سرپا ایستادن هم مجبور بود از عصا استفاده کند. در سال ۲۰۰۶ میلادی خبری مبنی بر تولید گسترده «دستگاه ضربان‌ساز ضددرد» منتشر شد. این دستگاه که حجمی به اندازه یک ساعت جیبی اشغال می‌کند پیام‌های الکتریکی به نخاع می‌فرستد و مانع ارسال پیغام درد به سمت مغز می‌شود. باربارا سوئینی با شنیدن این خبر تصمیم گرفت این روش درمانی را هم امتحان کند. دکتر زاخاری لوین طی یک عمل ساده اما ظریف، ضربان‌ساز را در بدن بارابارا جاسازی و سپس رابطی بین ضربان‌ساز و نخاع تنظیم کرد. درنهایت با چند بخیه کوچک عمل جراحی تمام شد و باربارا همان روز به خانه برگشت اما این بار بدون عصا. در حال حاضر او هیچ دردی ندارد و برخلاف ۲۰ سال گذشته از زندگی لذت می‌برد.

۲) کمربند مادون‌قرمز سال ۱۸۰۰ میلادی اشعه مادون‌قرمز کشف شد. تا به امروز موارد استفاده گوناگونی از این اشعه شناخته شده که معروف‌ترین آنها گرم کردن غذا به کمک این اشعه است. اما اخیرا مخترعی کانادایی برای درمان کمردرد، کمربندی ساخته که اشعه مادون‌قرمز ساطع می‌کند. تحت تاثیر این اشعه، خون‌رسانی در ناحیه کمر بهتر و در نتیجه احساس درد هم کمتر می‌شود. حتی در سال ۲۰۰۶ محققان کانادایی پس از انجام مطالعه‌ای اعلام کردند که این کمربند قادر است علایم دردناک نیمی از بیماران را کاملا از بین ببرد.

لارنس گوردون، مخترع این کمربند درواقع یک پرورش‌دهنده اسب بود. پس از اینکه حین اسب‌سواری کمرش آسیب دید به فکر ساختن چنین وسیله‌ای افتاد. به عقیده گوردون بهترین زمان بستن کمربند شب‌ها حین خواب است اما در طول روز هم می‌توان از آن استفاده کرد. البته این دستگاه هنوز از طرف پزشکان مورد تایید قرار نگرفته و عوارضی هم از آن گزارش شده است. مثلا در برخی افراد پوست ناحیه زیر کمربند قهوه‌ای رنگ شده که این مساله استفاده از دستگاه را مورد تردید قرار می‌دهد. در ضمن قیمت فعلی این کمربند ۲۳۳۵ دلار است بنابراین خرید آن برای هر کسی ممکن نیست.

۳) ساختن دوباره دیسک با سلول بنیادی

اکثر روش‌های درمانی فقط علایم را از بین می‌برند ولی علت اصلی ایجاد کمردرد همچنان به قوت خود باقی می‌ماند. اما در دانشگاه منچستر انگلستان دکتر استفان ریچاردسون روش جدیدی برای درمان قطعی کمردرد ابداع کرده است. او در ابتدا سلول‌هایی را از مغز استخوان بیماران به عنوان سلول بنیادی می‌گیرد و پس از پرورش این سلول‌ها در محیط آزمایشگاه آنها را در ژلی از کلاژن‌های انسانی مخلوط می‌کند. درنهایت این مخلوط را از طریق برش جراحی کوچکی بین مهره‌ها قرار می‌دهند تا سلو‌ل‌های بنیادی، خودشان دیسک بین‌مهره‌ای جدیدی بسازند. دکتر ریچاردسون می‌گوید: «این روش کاملا بی‌خطر و بدون عوارض جانبی است، چون سلول از بدن خود بیماران گرفته می‌شود. در ضمن برش جراحی اینقدر کوچک است که بیماران می‌توانند همان روز به خانه برگردند.»

تحقیق‌های کلینیکی روی این روش درمانی تا ۲ سال آینده ادامه خواهد داشت. اما دکتر ریچاردسون معتقد است ۵ سال دیگر روش ساخت دیسک با سلول‌ بنیادی وارد همه مراکز درمانی آمریکا خواهد شد و کابوس غضروف‌های آسیب‌دیده و کمردرد برای همیشه از بین خواهد رفت.

۴) ثابت کردن مهره‌ها با پیچ‌های پلاستیکی قابل ارتجاع

هر ساله حدود ۲۰۰ هزار آمریکایی به دلیل از بین رفتن دیسک‌های بین‌مهره‌ای مجبور به انجام عمل جراحی روی کمر می‌شوند. در این جراحی در واقع ۲ مهره مجاور توسط پیچ‌هایی فلزی به هم متصل می‌شوند تا جابه‌جایی آنها روی نخاع فشار نیاورد. البته این عمل عارضه‌ای دایمی همراه دارد. در واقع پس از این جراحی بیمار دچار محدودیت‌هایی در حرکت می‌شود. چون محدوده حرکات کمر نسبت به قبل کاهش می‌یابد.

اما اخیرا تکنیکی به نام دینزی وارد عرصه جراحی کمر شده که با وجود متصل کردن دو مهره، دامنه حرکات طبیعی کمر را از بین نمی‌برد. در این تکنیک برای ثابت کردن مهره‌ها از مواد پلاستیکی و قابل انعطاف به جای پیچ فلزی استفاده می‌شود. این مواد به شکل لوله‌هایی در هر دو طرف مهره‌ها قرار می‌گیرند و با وجود نگه داشتن مهره‌ها در کنار هم قدرت تحرک کمر را از بین نمی‌برند. این تکنیک در آمریکا در سال ۲۰۰۴ میلادی به تصویب رسید اما سال‌هاست که در اروپا این روش به جای اتصال مهره‌ها توسط پیچ فلزی استفاده می‌شود.

۵) تشک‌های جدید

مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۶ میلادی نشان داد که تشک‌های کهنه یک علت عمده برای شروع کمردرد محسوب می‌شود. این مطالعه توسط محققی به نام دکتر جاکوبسون روی ۵۹ زن و مرد آمریکایی انجام شد. در پایان همه این ۵۹ نفر که مبتلا به کمردرد بودند فقط چهار هفته پس از تعویض تشکی که روی آن می‌خوابیدند، بهبود پیدا کردند. جالب اینجاست که هیچ دارو یا روش خاصی هم به‌عنوان درمان جانبی در اختیار آنها قرار نگرفت. البته تشک طبی، تکنولوژی جدیدی محسوب نمی‌شود اما آگاهی از اینکه استفاده از تشک‌های کهنه چقدر به ضرر بدن تمام می‌‌شود، نکته قابل‌تاملی است.

منبع: ریدرزدایجست