رقابت در قاب تلویزیون

جذابیت هایی که شرکت در مسابقه های ورزشی تلویزیونی برای مردم دارد

همین‌که اسم مسابقه می‌آید، ابتدا ورزشکارانند که دست بالا می‌برند و اعلام آمادگی می‌کنند. اما بارها اتفاق افتاده گلی که نشانه برد تیم می‌شود یا وزنه برداری که رکورد می‌زند، کارش در شکلی بزرگ‌تر و وسیع‌تر معنا پیدا می‌کند. تحرک از معدود چیزهایی‌ است که در قاب‌های کوچک تلویزیون، مخاطب را به خود جلب و مدت‌ها با خود همراه می‌کند. شاید به دست آوردن موفقیت ورزشی برای هر فرد، سال‌ها وقت ببرد و تمرین و سختی کشیدن به همراه داشته باشد و خیلی واقعی‌تر به زندگی روزمره نشان دهد تا شرکت در مسابقه‌ای ورزشی یا بهتر است بگوییم مسابقه‌های تحرکی.

اما باید دید داوطلبان چه کسانی هستند؟ شبکه‌های تلویزیونی از برنامه‌های ورزشی پرمخاطب، جذاب و مدال‌آور حمایت می‌کنند. یک مسابقه تلویزیونی زمانی می‌تواند با طیف وسیعی از مخاطبان ارتباط برقرار کند که بتواند به آنها نشاط بدهد و آنقدر در آنها هیجان ایجاد کند که مخاطبان هم فکر کنند جزو شرکت‌کنندگان آن مسابقه هستند و با کنجکاوی آن را پیگیری کنند، طوری که روح تعاون و همکاری جمعی تقویت شود.

دهه‌های ۶۰ و ۷۰ تلویزیون از این مسابقه‌ها زیاد داشت، اما چه شد در دهه ۸۰ همه جذابیت آنها رنگ باخت؟ مسابقه‌های تحـــــرکی تلویزیون به کم‌مخاطب‌ترین برنامه‌های سیما تبدیل شد. زمانی یک مسابقه تلویزیونی جذاب و هیجان‌انگیز می‌شود که مجری توانمندی داشته، موضوع مسابقه جذاب و دکورش مدرن باشد. اما بسیار هم اتفاق افتاده است که مجری دست خالی یک مسابقه را جذاب می‌کند؛ مثلا روشن‌پژوه سال‌‌ها دست خالی بچه‌ها را به مسابقه‌های خود کشانده و مخاطب را پای تلویزیون می‌نشاند.

ورزش‌ها و فعالیت‌های نه‌چندان حرفه‌ای و من‌درآوردی «مسابقه محله» به حدی جذاب و جدی برگزار می‌شد که گویی طناب‌کشی و بازی با توپ و کارهایی از این دست مهارت بود. همین‌که بازی با شمارش یک و یک و یک، دو و دو و دو، سه و سه و سه آغاز می‌شد، دیگر مخاطب جزوی از بازی شده بود.

اما حالا که مدیران شبکه‌ها تمرکز خود را فقط روی تولید سریال‌های نمایشی گذاشته‌اند، فقدان یک مسابقه تلویزیونی موفق و پرنشاط که می‌تواند مدت‌ها خانواده را دور هم جمع کند و حتی بیشتر از یک سریال نمایشی مخاطب داشته باشد، سکون را به خانواده‌ها هدیه دهد.

مشهود است آن زمان که مسابقه جذاب «راز سیب» از شبکه سه سیما پخش می‌شد و از پر مخاطب‌ترین مسابقه‌های تلویزیونی بود، چه‌کسی فکر می‌کرد تحرک بدنی در یک مسابقه آنقدر بتواند برنامه را از آنِ مخاطب کند. فرهاد جم و مهسا مهجور، مجریان برنامه، شرکت‌کنندگان را بر آن می‌داشتند که برای اولین‌بار از پشت میزها بیرون بیایند و با اعضای گروه خود وارد دکورهای مختلف مسابقه که شبیه غار یا اتاقک‌های ویژه بود، شوند. بعد سیب‌های سرخ شیشه‌ای را بردارند و پس از هفت مرحله جایزه بزرگ‌ را از آنِ خود کنند.

در جای دیگر نیز نورالدین سبحانی با انتخاب کاظم احمدزاده و سیدمحمد حسینی به عنوان مجریان «مسابقه بزرگ» کلید برنامه‌ای را زد که به خاطر هیجان، نوع اجرای مجریان و دکورهای بی‌نظیرش، بسیار مورد استقبال قرار گرفت.

«مسابقه ۹+۱» هم به تهیه‌کنندگی سونیا پوریامین و اجراهای جمعی از هنرمندان مانند مهرانه مهین‌ترابی، مریم معترف، رضا فیاضی، مریم شیرزاد، محمدرضا عیوضی در کنار کارشناسانی چون علی معلم، عادل فردوسی‌پور و دکتر محمود عزیزی که در ۲۶ قسمت سال ۷۸ روی آنتن شبکه تهران رفت، در قسمت‌هایی رنگ و بوی ورزش را به مخاطبان می‌داد.

اما پس از مدت‌ها تنها چیزی که هنوز عرصه تفریح و حال و هوای مسابقه‌ای آن را برای علاقه‌مندانش باز گذاشته است، همان حضور ورزشکاران در مسابقه‌های ورزشی و تحرکی سیما مثل مسابقه «مردان آهنین» است که رضا جاودانی از سال ۱۳۷۷ تاکنون بخصوص در ایام نوروز اجرایش می‌کند؛ مسابقه‌ای که هنوز نشاط را به ارمغان می‌آورد. به نظر می‌رسد این روزها باز هم قاب تلویزیون انتظار یک مسابقه ورزشی پرتحرک را می‌کشد تا جذب مخاطبان بسیاری را در پی داشته باشد.

نگار حسینخانی