۱۵دی ۱۳۵۷ شاپور بختیار نخست وزیر شد

در روز ۱۵ دی ۱۳۵۷ و به دنبال سقوط دولت ارتشبد غلامرضا ازهاری, شاپور بختیار عضو ارشد جبهه ملی از سوی محمدرضا پهلوی مامور تشکیل کابینه جدید شد و به فاصله یک روز کابینه پیشنهادی خود را به شاه معرفی کرد

در روز ۱۵ دی ۱۳۵۷ و به دنبال سقوط دولت ارتشبد غلامرضا ازهاری، شاپور بختیار عضو ارشد جبهه ملی از سوی محمدرضا پهلوی مامور تشکیل کابینه جدید شد و به فاصله یک روز کابینه پیشنهادی خود را به شاه معرفی کرد. شاپور بختیار فرزند محمدرضا (سردار فاتح) و «نازبیگم» در سال ۱۲۹۴ هجری شمسی در منطقه «بختیاری» به دنیا آمد. پدربزرگ مادری بختیار، «نجفقلی صمصام‌السلطنه» دو بار در سال‌های ۱۲۹۱ و ۱۲۹۷ هجری شمسی به مقام نخست‌وزیری رسید.

بختیار تحصیلات ابتدایی‌اش را در شهرکرد گذراند؛ سپس برای تحصیلات دبیرستانی روانه اصفهان و پس از چندی عازم بیروت شد. وی دیپلم متوسطه خود را در رشته ریاضی از یک مدرسه فرانسوی در بیروت دریافت کرد. در سال ۱۳۱۵ به فرانسه رفت و در رشته فلسفه در دانشگاه سوربن نام‌نویسی کرد و در بهار۱۳۱۸ دیپلم علوم سیاسی و لیسانس‌های فلسفه و حقوق دریافت کرد. در‌‌ همان سال با یک زن فرانسوی ازدواج کرد و در سال ۱۳۱۹ برای خدمت سربازی در ارتش فرانسه داوطلب شد. بختیار در جریان جنگ‌های داخلی اسپانیا به عنوان یک مبارز سرسخت علیه قوانین استبدادی و حکام توتالیتر به اسپانیا رفت و علیه فرانکو جنگید، سپس داوطلب لژیون فرانسه (ارتش خارجی فرانسه) شد و در نبرد اورلیان شرکت داشت و همچنین به همکاری با نیروی مقاومت فرانسه در خلال اشغال فرانسه توسط نازی‌ها پرداخت.

پس از پایان جنگ جهانی دوم، بختیار دوباره به سوربن رفت و موفق به اخذ درجه دکتری دولتی گردید. در زمستان ۱۳۲۴ بختیار به ایران بازگشت و چهار سال بعد به حزب ایران پیوست. او در همین سال‌ها در وزارت کار استخدام شد، عضویت حزب جبهه ملی را پذیرفت و در دولت دکتر مصدق، معاونت وزارت کار را بر عهده گرفت. پس از وقایع ۲۸ مرداد و دستگیری و محاکمه مصدق، بختیار همچنان به فعالیت‌هایش در جبهه ملی ادامه داد. به علت مخالفت با شاه و فعالیت سیاسی و انتشار نامه و نطق‌هایش چند بار به زندان افتاد و در ایام آزادی در بخش خصوصی کار می‌کرد. در جریان انقلاب نام او با امضای نامه سرگشاده به شاه همراه با کریم سنجابی و داریوش فروهر بر سر زبان‌ها افتاد و سرانجام بعد از سقوط دولت ازهاری در شرایطی که انقلاب به روزهای اوج و پیروزی خود نزدیک شده بود و هیچ‌کس از جمله کریم سنجابی، دبیرکل جبهه ملی عنوان نخست‌وزیری را نپذیرفته بود، پیشنهاد شاه برای تشکیل کابینه را البته با شروطی قبول کرد. اولین شرط بختیار برای پذیرش مقام نخست‌وزیری اخذ رأی تمایل مجلس بود که از سوی شاه پذیرفته شد. علت اصرار بختیار بر کسب رای اعتماد از مجلس این بود که بعد از سال ۱۳۳۲ سنت رأی اعتماد مجلس توسط شاه از بین رفته بود، چرا که این امر به مجلس فرصت می‌داد تا نخست‌وزیر منتخب شاه را رد کند. شرط دیگر طبق قول و قرار شاه و بختیار این بود مادام که مجلسین به دولت بختیار رای اعتماد نداده‌، شاه تهران را ترک نکند. بختیار علی‌رغم طرد از طرف جبهه ملی، کابینه خود را در میانه دی ۱۳۵۷ به شاه معرفی کرد و بعد از گرفتن رای اعتماد از مجلس شورای ملی کار خود را به عنوان نخست‌وزیر آغاز کرد. به دنبال رای اعتماد مجلس به بختیار، شاه از کشور خارج شد. بختیار در نخستین روزهای زمامداری، دیدگاه‌های خود را درباره دولت و برنامه‌های آینده‌اش طی یک سخنرانی اعلام کرد تا شاید بتواند آرامشی در کشور ایجاد نماید.

انحلال ساواک، محاکمه سریع غارتگران، آزادی کلیه زندانیان سیاسی و لغو تدریجی حکومت نظامی برخی از رئوس برنامه‌های فوری دولت در سیاست داخلی بود. با وجود تلاش بختیار برای تثبیت دولتش در پی خروج شاه از ایران، امام خمینی طی یک سخنرانی مهم در نوفل‌لوشاتو متذکر شد که آمریکا سقوط شاه را قطعی تلقی می‌کند و اینک راه تازه‌ای در پیش گرفته و به جای شاه از دولت بختیار پشتیبانی می‌کند تا رژیم او را حفظ و مردم را آرام نماید. امام خمینی از مردم خواست تا با تظاهرات و ابراز نارضایتی علیه دولت بختیار به پا خیزند تا موجبات سقوط دولت او را فراهم آورند. مخالفت امام با حکومت بختیار موج جدیدی از مبارزات مردم را به دنبال داشت.

شدت اعتراضات به حدی بود که کارکنان وزارتخانه‌ها از پذیرفتن وزرای جدید خودداری کردند و عملاً از اعضای کابینه سلب اعتماد و اختیار شد و مردم نیز در تظاهراتی که علی‌رغم وعده‌های بختیار باز هم به خاک و خون کشیده شد، فریاد برآوردند «نه شاه می‌خوایم نه شاپور» و یا «بختیار نوکر بی‌اختیار». در این میان تلاش‌های بختیار هم برای ملاقات با امام و جلب موافقت ایشان با ابقای دولت خود تا انجام رفراندوم درباره نظام سیاسی آینده مملکت نتیجه‌ای نبخشید، چرا که شرط امام برای پذیرفتن بختیار استعفای او بود. دوران نخست‌وزیری شاپور بختیار در مجموع ۳۷ روز طول کشید. طی این مدت کشور دستخوش اعتصابات سراسری بود و ارتش همچنان با انقلاب درگیر بود. بختیار تلاش کرد با بستن فرودگاه و مذاکره با دولت فرانسه، ورود رهبر انقلاب را از این کشور به ایران به تاخیر اندازد، اما در این کار موفق نشد. به دنبال انحلال شورای سلطنت و بازگشت امام خمینی، مهندس مهدی بازرگان به عنوان رییس دولت موقت انقلاب معرفی شد. بختیار که دولت موقت اعلام شده از سوی امام خمینی را به رسمیت نمی‌شناخت، بعد از چند روز زندگی مخفی در ایران به فرانسه گریخت و به این ترتیب دولت آخرین نخست‌وزیر رژیم شاهنشاهی سقوط کرد.