اینها یک توطئه مردانه نیست

برای اولین بار در تاریخ دستگاه های پیشرفته اسکن مغز توانستند چگونگی عمل مغز را به طور زنده به ما نشان داده و پاسخ های درست و قانع کننده ای به بسیاری از سوالات در مورد جنس نر و ماده در انسان بدهند تمامی آنها ما را به یک حقیقت می رساند و آن این است که مرد و زن از یکدیگر متفاوتند

تا اواخر دهه هشتاد تحقیقات وسیع و گسترده‌ای در رابطه با اختلافات دو جنس و عملکرد مغز آنان انجام شد.

برای اولین بار در تاریخ دستگاه‌های پیشرفته اسکن مغز توانستند چگونگی عمل مغز را به‌طور زنده به ما نشان داده و پاسخ‌های درست و قانع‌کننده‌ای به بسیاری از سوالات در مورد جنس نر و ماده در انسان بدهند. تمامی آنها ما را به یک حقیقت می‌رساند و آن این است که مرد و زن از یکدیگر متفاوتند. بیشتر سال‌های قرن بیستم سعی بر این شد که این اختلافات را با شرایط اجتماعی توضیح دهند. بدین معنی که اگر دختر و پسر از یکدیگر متفاوتند برای این است که برخورد والدین و معلمین ما با دختر و پسر متفاوت بوده است و این به نوبه خود باعث برخورد متفاوت جامعه با آنان شده است. لباس صورتی به دخترها پوشاندن و عروسک به دستشان دادن و لباس آبی به پسرها پوشاندن و ماشین و تفنگ به دستشان دادن باعث تفاوت اساسی بین آنها شده است. رفتار متفاوت ما با این دو جنس هنگامی که بر زمین می‌خورند باعث تفاوت آن دو در بزرگی می‌شود بدین معنی که دختربچه‌ها را در آغوش گرفته و نوازش می‌کنیم در حالی که دستی به پشت پسربچه‌ها زده و به آنها می‌گوییم که پسر گریه نمی‌کند.

تا مدتی قبل تصور بر این بود هنگامی که کودکی متولد می‌شود ذهن او صفحه سفیدی است که معلمینش می‌توانند روی آن هر چه می‌خواهند بنویسند. شواهد زیست‌شناسی که اکنون در دسترس ما هستند چیز دیگری را به ما نشان می‌دهند. این شواهد نشان می‌دهند که هورمون‌های ما و ساختمان مغزی ما به‌طور بارزی مسوول حالات ما، اولویت‌ها و کنش‌ها و واکنش‌های ما هستند. بدین‌معنا که اگر تعدادی پسر و دختر را در یک جزیره بدون هیچگونه ارتباط با دنیای بزرگ‌ترها یعنی والدین و معلمین و هر آنچه که ممکن است بر آنان اثر بگذارد تنها بگذاریم پس از مدتی که آنها بزرگ شدند خواهیم دید که دخترها همچنان نوازشگر، دوست‌یاب و مشتاق بازی با عروسک هستند در حالی که پسران با یکدیگر به رقابت فکری و فیزیکی پرداخته و گروه‌هایی با طبقه‌بندی خاص به وجود می‌آورند.

از سال ۱۹۳۹ به بعد گروه‌های زیادی سعی کردند که با بیولوژی به مخالفت بپردازند. آنها مدعی شدند که حکومت‌ها، مذاهب و سیستم‌های آموزشی با هم دست به یکی کرده‌اند که زن‌ها را زیر فشار قرار دهند و نگذارند زنان رشد کنند. باردار کردن زنان راهی برای کنترل بیشتر آنان بود. هر چند از نظر تاریخی این‌گونه به نظر می‌رسد اما سوالی که در اینجا می‌توان مطرح کرد این است: اگر ساختمان بدنی و زیست‌شناختی مرد و زن یکسان است وآنها از قابلیت‌ها و استعدادهای مشابه برخوردارند، چگونه است که مردان کنترل جهان را در دست گرفته‌اند؟ مطالعه روی کارکرد مغز انسان اکنون به بسیاری از سوالات ما پاسخ می‌دهد. مرد و زن از نظر داشتن حق استفاده از امکانات رشد تا حد توانایی‌های خود برابرند، اما به طور حتم از نقطه‌نظر قابلیت‌های ذاتی خود با یکدیگر برابر نیستند. اینکه آیا مردان و زنان برابرند یک سوال سیاسی یا اخلاقی است، اما اینکه آنان مشابهند یا خیر یک سوال علمی است.

آنچه که باید روشن شود معنای واقعی دو واژه «شباهت» و «برابری» است بدین معنی که ما می‌خواهیم ثابت کنیم که زن و مرد شبیه نیستند اما در حقوق انسانی خویش برابرند و اگر غیر از این فکر کنیم به‌طور حتم بر یکی از دو جنس ظلم زیادی کرده‌ایم و آن همان جنس ماده است که در طول تاریخ مظلوم همین سوءتفاهم در مفهوم این دو واژه قرار گرفته است. بدون هیچگونه تعصب یا شکی ثابت شده است که مغز زن و مرد با یکدیگر تفاوت دارند.

هنگامی که به اختلافات بین زن و مرد اشاره می‌شود کسانی خواهند گفت: من این چنین نیستم یا من این کار را نمی‌کنم که البته ممکن است درست بگویند. مساله این است که وقتی در مطالعات علمی صفتی را به جنس خاصی نسبت می‌دهیم مقصودمان این است که بیشترین و نه تمامی افراد آن جنس در بیشتر اوقات و نه در تمامی اوقات و در اکثر شرایط و نه همیشه این صفت را از خود نشان می‌دهند. مثلا اگر می‌گوییم مردان از زنان قدبلندترند مفهوم آن این است که در مجموعه‌ای از زنان و مردان تعداد مردان قدبلند بیش از تعداد زنان قدبلند است هر چند ممکن است بزرگ‌ترین و بلندترین افراد در این مجموعه یک زن باشد.

اعتقاد ما این است که مرد و زن باید از امکانات برابر برای پرورش استعدادهای خود برخوردار باشند و بتوانند حرفه‌ای را که دوست دارند انجام دهند و در برابر کار یکسان مزد یکسان دریافت کنند. متفاوت بودن این دو جنس به معنای نابرابری آنها نیست و برابری به معنای آزاد بودن در انتخاب کارهایی است که ما می‌خواهیم انجام دهیم و متفاوت یعنی به عنوان مرد یا زن، ما ممکن است نخواهیم کار مشابهی انجام بدهیم.

صدیقه شهاب