كابینه ۷۰ میلیونی و جایگاه روابط عمومی ها

ارتباط حكومت با مردم از طریق سازمان های دولتی شكل می گیرد و هر چقدر كه این ارتباط ها تكامل بیشتری داشته باشد, می توان به محكم بودن پایه های حكومت اعتقاد داشت, چرا كه ایدئولوژی رهبران سیاسی در دنیا بدون حمایت و پشتیبانی مردم نمی تواند موفق شود

ارتباط حكومت با مردم از طریق سازمان‌های دولتی شكل می‌گیرد و هر چقدر كه این ارتباط‌ها تكامل بیشتری داشته باشد، می‌توان به محكم بودن پایه‌های حكومت اعتقاد داشت، چرا كه ایدئولوژی رهبران سیاسی در دنیا بدون حمایت و پشتیبانی مردم نمی‌تواند موفق شود. دلیل آن نیز این است كه نمی‌توان جامعه‌ای ایستا، متوقف و بی‌حركت را مشاهده كرد و این حركت و ایستایی جز در سایه مشاركت مردم به انجام نمی‌رسد.

پویایی و حركت دولت، نشانگر ارزش‌ها و دانش‌ها و فرهنگ‌های آن ملت است و بی‌توجهی به این دگرگونی‌ها می‌تواند سبب‌ساز سستی و ناكارآمدی حكومت شود. دولتمردان ایرانی باید بتوانند نقاط ضعف و قوت و خواسته‌های ملت خود را دریابند تا با تدبیر و چاره‌اندیشی از عهده حل مشكلات برآیند.

یكی از مهم‌ترین راه حل‌های مناسب كه اكثر كشورهای پیشرفته نیز آن را در دستور كار خود قرار داده‌اند، اهمیت به نقش ارتباطات اجتماعی در پیشبرد هدف‌ها و برنامه‌ریزی‌های ملی است. هر چقدر كه راهكارهای ارتباطات دولت‌ها با مردم متناسب‌تر و راحت‌تر باشد، می‌توان شاهد موفقیت‌های چشمگیری بود. یكی از دلایلی كه حكومت كردن بر مردم امروزه دشوارتر به نظر می‌رسد، عدم ابزارها و سیاست‌های متناسب در برقراری ارتباطات دستگاه‌های حكومتی و دولتی با مردم است.

هیچ چیزی در دنیای امروزی به اندازه بی‌توجهی به ماهیت ارتباط با مردم نمی‌تواند تاثیر منفی بر جریان درست پیشرفت، توسعه و سازندگی در یك كشور داشته باشد. بنابراین وظیفه یك دولت موفق این است كه در اصلی‌ترین برنامه‌های خود آن هم در عمل و در شعار، حداكثر زمینه‌های مشاركت و حضور مردم را آماده‌سازی كند تا مردم بتوانند نقش اصلی خود را در ساخت و آبادانی كشور، در بهبود اقتصاد و تاثیرشان را در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی درك كنند.

در نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری كشور شاهد بودیم كه چگونه در كوران انتخابات، عده‌ای فرصت‌طلب با سوار شدن بر موج شایعات به تخریب كاندیداها دست زدند. در این بین نمی‌توان گفت كه چه شخصی و یا گروهی بیشتر مورد تخریب قرار گرفت اما آنچه كه در ابتدای این مساله ذهن‌ها را معطوف خود می‌سازد، این است كه چرا نباید اطلاع‌رسانی درست و دقیقی در كشور وجود داشته باشد تا مردم با رجوع به آن بتوانند به درستی و یا غلطی خبری و یا اطلاعیه‌ای دست پیدا كنند. متاسفانه این شكل فقط در بین مردم دیده نمی‌شود، بلكه بسیاری از مراكز دولتی و به ویژه دانشگاهی ما فاقد توان اطلاع‌رسانی درست‌اند. هنگامی كه در گوشه و كنار به حرف‌های مردم، دانشجویان و كسانی كه به مسایل روز كشور علاقه‌مند هستند، گوش فرا دهید، اگر اطلاعات درست و دقیقی در دسترس داشته باشید، متوجه خواهید شد كه بین واقعیات موجود و حرف‌هایی كه رد و بدل می‌شود، چقدر فاصله وجود دارد. مثلا امروزه باب شده كه هر كس براساس ذهن خود نسبت به یك سیاستمدار نامی و یك مدیر، یا یك وزیر و ... اظهارنظر می‌كند. البته این اظهارنظرها اكثرا غیرعلمی و غیرتخصصی است. مثلا در مورد شهردار تهران می‌گویند كه او نتوانست در خصوص آسفالت تهران اقدامی كه ادعا كرده است را انجام دهد؛‌ در صورتی كه اگر كسی حرف‌های شهردار تهران را با آنچه به انجام رسیده منطبق كند، پی می‌برد كه این خدمات حتی زودتر از موعد به انجام رسیده است. یا مثلا توان علمی و مدیریت فلان وزیر را مورد بحث قرار می‌دهند كه اگر در همان مجموعه نگاهی به خدمات همان وزیر انجام شود، می‌توان به بسیاری از زوایا آگاهی پیدا كرد.

البته این عدم اطلاع‌رسانی درست، به موقع و به جا در هر دولت كه بر سر كار آمده كاملا مشهود بوده است و برای اثبات آن می‌توان به پروژه‌های نیمه تمام و حتی گاهی به پروژه‌هایی كه كارهای مطالعاتی آن انجام شده و در دست اجرا قرار شده است، در پایان كار هر دولت اشاره كرد كه رییس جمهور وقت با شتاب و عجله فراوان سعی در راه‌اندازی آن دارد. در صورتی كه اگر اطلاع‌رسانی درست در خصوص عملكرد دولت انجام گیرد، هیچ گاه نیازی به راه‌اندازی این پروژه‌ها نیست. البته به راحتی می‌توان به ناهماهنگ بودن نسبی كابینه‌های دولت‌های قبل اشاره كرد. این شكاف در بالاتر از كابینه بین قوای سه‌گانه نیز هرازگاهی وجود دارد. تمام این مسایل به عدم توجه مسئولان به بحث و مقوله ارتباطات با مردم، نگاه كارشناسانه عمیق به بحث مردم‌داری یا همان علم روابط عمومی است.

امروزه هیچ كشور توسعه‌یافته‌ای نیروهای مستعد و توانمند خود را درگیر مبارزه با مشكلات نمی‌كند، بلكه با تسلط كافی و كامل و شناخت مشكلات علاج قبل از واقعه می‌كند و انجام این امر با شناخت ابعاد مساله ممكن است. كه این شناخت و دیدگاه را باید واحد روابط عمومی به یك مدیر، وزیر و یا رییس جمهور بدهد.

عملا در بیانی ساده و به دور از علم و تخصص، روابط عمومی را چشم و گوش و زبان گویای یك مجموعه و یا یك دولت می‌دانند. البته موضوع علم روابط عمومی و جایگاه روابط عمومی‌ها در كشور ما دارای سابقه ۲۵ ساله است كه متاسفانه در ارزیابی آن نمی‌توان به نقاط مثبت و امیدواركننده‌ای اشاره كرد. افرادی كه در جایگاه روابط عمومی‌ها قرار می‌گیرند، اكثرا بدون تخصص و عدم توان در برقراری ارتباطات اجتماعی و عمومی هستند. هر چند كه نباید نقش مدیران سازمان‌ها را در تعیین مدیران روابط عمومی از ذهن دور كرد. همچنین اكثر مدیران به این دلایل هیچ گاه حاضر به پاسخگویی به هیچ مرجعی در خصوص كارهای خود نبوده‌اند، لذا نگاه آنان در طی این سال‌ها به واحد روابط عمومی فقط جنبه تشریفاتی و تبلیغاتی دارد. جای تاسف است كه امروزه شاهدیم بسیاری از افراد كه در زمینه‌های دیگر قابلیتی ندارند به روابط عمومی سازمان‌ها و یا ارگان‌ها فرستاده می‌شوند. حتی می‌توان به مواردی اشاره كرد كه مسئول روابط عمومی دارای كمترین جذابیت حرفه‌ای، تحصیلی، اخلاقی و شعور اجتماعی است! البته به تناسب هر چقدر كه این مجموعه مورد تضعیف قرار گیرد، به همان اندازه اگر مدیری توانمندی‌هایی در زمان تصدی خود داشته است، نمود پیدا نمی‌كند و اگر مدیری هم لایق احراز پست خود نبوده و عملكرد ضعیف مدیریتی او بر همگان نیز بارز باشد، باز هم پوشیده می‌ماند.

آقای دكتر احمدی‌نژاد، بارها به مساله مدیریت در كشور، پاسخگو بودن مدیران به مردم، شایسته‌سالاری در عرصه كار و تلاش و مشاركت مردم در امور كشور اشاره كرده‌اند و حتی در خصوص جامه عمل پوشیدن به این شعارهای خود از كابینه ۷۰ میلیونی نام برده‌اند و بسیاری از كارشناسان معتقدند منتظر كابینه شگفتی‌ها هستیم. بنابراین تا بتوان بدنه پوسیده مدیریت را كه بسیاری از نخبگان و دلسوزان به طور قطع انتخاب ریاست جمهور منتخب را وظیفه شرعی و دینی خود می‌دانستند، ترمیم كرد، چاره‌ای جز این نیست كه براساس واقعیات جامعه و مشكلات ملموس مردم حركت كرد؛ آن هم میسر نمی‌شود مگر اینكه ایشان و كابینه آینده‌اش نگاهی جدید به موقعیت روابط عمومی‌ها داشته باشند. باید در كابینه جدید نشان داده شود كه روابط عمومی‌ها حلقه واسطه پاسخگویی مدیران به مردم هستند. مردم باید بتوانند با منابع و گزارش‌های درست از عملكرد مسئولان خود مطلع گردند. چه چاره‌ای بهتر از اینكه ما به مقوله روابط عمومی و مردم‌داری نگاهی ژرف‌اندیش داشته باشیم.

نوید اسدپور