پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

كوچاندن بلدرچین


كوچاندن بلدرچین

جنبش اصلا حات در صورت حفظ وضع موجود در هر انتخاباتی ولو آنكه پیروز هم شود, محكوم به شكست است فعالیت های سیاسی در ایران با نزدیك شدن به هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلا می تدریجا در حال شتاب است در این میان احزاب اصلا ح طلب نیز سهم بسزایی از این فعالیت ها را به خود اختصاص می دهند

جنبش اصلا‌حات در صورت حفظ وضع موجود در هر انتخاباتی ولو آنكه پیروز هم شود، محكوم به شكست است! فعالیت‌های سیاسی در ایران با نزدیك شدن به هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلا‌می تدریجا در حال شتاب است. در این میان احزاب اصلا‌ح‌طلب نیز سهم بسزایی از این فعالیت‌ها را به خود اختصاص می‌دهند.

با وجود برخی خوشبینی‌ها به فضای سیاسی آتی كشور، تجربه سیاسی ۸ سال اصلا‌حات نشان داده كه جبهه اصلا‌ح‌طلبی در صورت حفظ وضعیت موجود و امتناع از تبیین شفاف شاكله و هویت سیاسی خود در صورت ورود به هر انتخاباتی بازنده آن خواهد بود ولو آنكه این حضور منجر به پیروزی حداكثری ایشان همانند انتخابات دوم خرداد ۷۶ شود! دلیل چنین شكستی به فقدان مرزبندی شفاف بخش موثری از اصلا‌ح‌طلبان با مبانی و اصول و مواضع حاكم و به رسمیت شناخته شده در انقلا‌ب اسلا‌می بازگشت دارد.تجربه تاریخی باید به اصلا‌ح‌طلبان این واقعیت اجتناب‌ناپذیر را تفهیم كند كه آنان به دو دلیل ناگزیرند دندان طمع آرای حداكثری را در كام خود ریشه‌كن كنند. نخست آنكه كسب آرای ماكزیممی از طریق برجسته كردن جاذبه‌ها و استتار دافعه‌ها منجر به آن خواهد شد تا در فردای پیروزی، ایشان مواجه با سیاهه بلندی از مطالبات متنوع و بعضا متناقض از شهروندان شوند كه اصلا‌ح‌طلبان نه انگیزه تامین و تحقق آن را دارند و نه توان تحصیل آن مطالبات در توانشان است.گذشته از آنكه چنین اقبال كثیرالسلیقه‌ای در بطن خود از آن درجه از ظرفیت برخوردار خواهد بود تا حساسیت مضاعف مخالفان اصلا‌حات در هرم قدرت را علیه خود بسیج كرده تا از هر راه ممكن همانندتجربه دو دوره ریاست‌جمهوری خاتمی موجبات شكست اصلا‌ح‌طلبان را فراهم كنند.شعار متخذه <ایران برای ایرانیان> شعار پرجاذبه و در عین حال قابل مناقشه‌ای بود كه در فاز پیشین اصلا‌حات بیشترین صدمه را به جنبش اصلا‌ح‌طلبی زد.اشتباه اصلا‌ح‌طلبان در ۸ سال اصلا‌حات آن بود كه با تأسی به این شعار قطاری را تمهید و در مسیر اصلا‌حات راه‌اندازی كردند كه به صفت ظاهر برخوردار از حداكثر گنجایش مسافر بود اما مشكل این قطار از آنجا ناشی می‌شد كه مسافرانی با مقاصدی متفاوت و بعضا متناقض و بلكه متنافر را به همراه داشت.اینكه سیدمحمد خاتمی در سخنان خود طی نشست با اعضای ادواری مجلس دانش‌آموزی با اشاره به اصلا‌ح‌طلبان صراحتا اعلا‌م كرد: <ابتدا باید مشخص كنید كه چه كسی هستید و چه می‌خواهید انجام دهید... شما باید مشخص كنید كه اسلا‌م را قبول دارید و از اسلا‌م دفاع می‌كنید و به آن پایبند هستید> ناظر بر ضرورت تنزه‌طلبی نهضت اصلا‌حات از خواست‌ها و مطالبات نامأنوس با اندیشه انقلا‌ب اسلا‌می است.از سوی دیگر، اشتباه راهبردی اصلا‌ح‌طلبان از آنجا ناشی می‌شد كه در پروسه سیاست‌ورزی آغوش خود را تا حدی برای استقبال از سلا‌یق و مطالبات خرده‌فرهنگ‌های متنوع موجود در ایران گشودند كه در كسر قابل اعتنایی از آنها اساسا كمترین دلبستگی با مبانی و ارزش‌های بومی و فرهنگی ملهم از انقلا‌ب اسلا‌می مشهود نبود.این به معنای لا‌حقی دیگر خرده‌فرهنگ‌های ولو متنافر با ارزش‌های انقلا‌ب از حقوق شهروندی‌شان در ایران نیست، بلكه ایشان باید بپذیرند قواعد سیاست حكم می‌كند بازیگران هركدام مسوولا‌نه علم‌كش هویت و موجودیت مستقل خود بوده و مسوولیت عمل و نظر خود را مستقلا‌ و زیر بیرق خود بپذیرند.

اكنون بدنه مدیریتی اصلا‌ح‌طلبان پیشرو موظفند پاسخگوی این سوال در ابعادی ملی شوند كه علی‌رغم صراحت سیدمحمد خاتمی بر حفظ سرحدات و اصول و ارزش‌های انقلا‌ب اسلا‌می، چرا ایشان عمق استراتژیك جنبش اصلا‌حات را در اختیار جریان‌هایی قرار دادند كه اساسا خوانشی نامأنوس با اهداف جنبش اصلا‌ح‌طلبی داشته و دارند؟اصلا‌ح‌طلبان جهت تضمین موفقیت خود در سامانه سیاسی ایران ناگزیرند در كنار مواضع ایجابی، به وضوح مواضع سلبی خود را نیز بیان كنند. ایشان می‌توانند ضمن بیان شفاف جاذبه‌ها و دافعه‌های خود علی‌رغم از دست دادن بخش متنوعی از آرای نامأنوس با ارزش‌های مولود از انقلا‌ب اسلا‌می، با تن دادن به آرای حداقلی اما همگن، از حجم دموكراسی خود كاسته و بر عمق آن بیفزایند، در غیر این صورت نمی‌توانند مدعی واكنش‌های انقباضی مخالفان خود در جبهه مقابل شوند.داستان فولكلوریك <بلدرچین و برزگر> مصداق بارز اشتباه استراتژیك اصلا‌ح‌طلبان طی دو دوره ریاست‌جمهوری خاتمی بود.بلدرچینی كه به اتفاق فرزندانش كاشانه خود را مستقر در مزرعه برزگری كرده بود و تنها زمانی تن به ترك آن كاشانه داد كه مطمئن شد برزگر و فرزندانش این بار برای دروی محصول معطل دیگران نمانده و عزم خود را جزم كرده‌اند تا با اتكای بر خود و داشته‌های خود محصول را درو كنند.مشكل بلدرچین‌های جنبش اصلا‌حات نیز آن بود كه از ابتدا و به غلط این فرصت را یافتند تا كاشانه خود را در زمینی علم كنند كه تعلقی به ایشان نداشت.اصلا‌ح‌طلبان ناگزیرند برای تضمین بقا و موفقیت سیاسی خود حزم‌اندیشانه دست به نهضت تسویه در جنبش زده و بلدرچین‌های خوش‌نشین در ایوان اصلا‌حات را به كاشانه خود كوچ دهند.اصلا‌ح‌طلبان منطقا توان میزبانی از میهمانانی را ندارند كه فرصت‌طلبانه بر سر سفره ایشان نشسته و طلبكار همه اصول و شعارها و مواضع و عملكرد قابل دفاع انقلا‌ب شده‌اند.

داریوش سجادی