با توکل زانوی اشتر ببند

تلاش و جدیت در مسیر تحصیل روزی وظیفه حتمی همگان است ولی باید اعتماد انسان در همه حالات به پروردگار متعال باشد و از غیر او هر که و هر چه که هست قطع امید نماید.
دست کشیدن از کار، غلط …

تلاش و جدیت در مسیر تحصیل روزی وظیفه حتمی همگان است ولی باید اعتماد انسان در همه حالات به پروردگار متعال باشد و از غیر او هر که و هر چه که هست قطع امید نماید.

دست کشیدن از کار، غلط و محکوم است، دلبستگی به غیر نیز شرک پنهان و خفی است. بایستی با دقت مراقب بود چون در این وادی افراط و تفریط هر دو مردود است و مرز آن بسیار دقیق و حساس است.

قدم برداشتن و فعالیت برای روزی بایستی با توجه تمام و دلگرمی و اعتماد به پروردگاری باشد که تأثیر همه اسباب به اراده او بستگی دارد و در صورتی که اراده فرماید ، بدون سبب یا از غیرسبب عادی نیز انسان را به نتیجه مطلوب می رساند.

از مرحوم علامه مجلسی مثل است که گفته: توکل بدان معنی نیست که انسان در امور ضروری تلاش نکند یا از آنچه که زیان و ضرر دارد دوری و پرهیز نکند. بلکه باید از اسباب و وسایل بر طبق آنچه که در شرع مقدس دستور رسیده است بدون حرص و پیگیری بیجا استفاده کند و با وجود تلاش بر فعالیت خویش و اسباب ظاهری هیچ گونه اعتمادی نداشته باشد و فقط به خداوند که پدیدآورنده اسباب است اعتماد و تکیه کند.

کلام معصومین(ع) نیز همین معنا را تأیید می کند. عمر بن سیف ازدی می گوید ، امام صادق(ع) به من فرمود: «طلب روزی را از مسیر حلال آن ترک نکن، زیرا آن کمک تو در دینت است.

پای شتر خود را ببند و توکل به خدا بنما.در این حدیث ضمن توصیه به کار و فعالیت و بهره مند شدن از وسیله امر به توکل شده و با یک مثال جالب حقیقت را آشکار می سازد.

«علی بن سوید سائی معنی و مقصود آیه (هرکس به خدا توکل کند، خداوند او را کفایت می کند) را از امام کاظم(ع) پرسید، حضرت فرمود:« برای توکل درجاتی است، یکی از آنها این است که در تمام کارهایت بر او توکل کنی که هر کاری درباره تو انجام داد از او راضی باشی، بدانی که پروردگار درباره تو از نیکی و فضل کوتاهی نمی کند و بدانی که حکومت در این زمینه با اوست و بر پروردگار در همه امور اعتماد داشته باشی.»در این کار بایستی مراقب بود که دچار تفریط نشد. روزی پیامبر اکرم(ص) گروهی را دید که کار نمی کنند و زراعت ندارند، پرسیدند شما که هستید گفتند: ما توکل کنندگانیم. حضرت فرمودند: خیر ! شما خورندگان بیکار می باشید.

در روایتی دیگر آمده است، پیامبر اکرم(ص) از جبرئیل پرسید که توکل یعنی چه جبرئیل عرض کرد: «این که بدانی مخلوق نه ضرری می تواند برساند و نه نفعی، نه چیزی عطا می کند و نه چیزی را می تواند منع کند و از مخلوق به طور کلی ناامید بوده و به آنان دلبستگی نداشته باشید.»

بنابراین اگر کسی متوکل بود، ضمن کار و تلاش به غیر از او امیدوار نیست و از غیر پروردگار نمی ترسد و به هیچ کس جز خدا طمع نخواهد داشت.