راه‌های انتقال ایدز

ویروس اچ آی وی از طریق تماس جنسی، خون، فرآورده‌های خونی، تماس شغلی و از مادر به کودک منتقل می‌شود. جای خوشبختی است که تماس‌های معمولی افراد در جامعه باعث آلودگی نمی‌شود و از …

ویروس اچ آی وی از طریق تماس جنسی، خون، فرآورده‌های خونی، تماس شغلی و از مادر به کودک منتقل می‌شود. جای خوشبختی است که تماس‌های معمولی افراد در جامعه باعث آلودگی نمی‌شود و از این نظر جای نگرانی نیست. این هفته درباره راه‌های انتقال این بیماری خطرناک با شما سخن می‌گوییم.

تماس جنسی

راه انتقال ویروس ایدز تماس جنسی معمولی است. اگر چه این بیماری اکنون در میان همجنس‌بازان آمریکا شایع‌تر از بقیه مردم است ولی در سایر نقاط جهان تماس جنسی معمولی زن و مرد بیشترین نقش را در آلودگی دارد.

همان گونه که در مبحث قبل گفته شد طی سال‌های ابتدایی، فرد مبتلا هیچگونه علامتی ندارد و تنها راه شناخت افراد آلوده و پیشگیری از انتقال ویروس در بین زوجین آزمایش خون است.

عامل بسیار مهم در احتمال آلودگی در اثر تماس جنسی میزان ویروس در گردش خون فرد مبتلا است. اگر فرد آلوده به ویروس شناسایی شده و تحت درمان قرار گیرد، تعداد ویروس در گردش خون بسیار کم شده و به دنبال تماس جنسی احتمال آلودگی شریک جنسی بسیار کم خواهد شد. این موضوع در مورد سایر راه‌های آلودگی شامل آلودگی شغلی و انتقال مادر به کودک نیز صادق است.

نوع تماس جنسی نیز هر قدر غیر متعارف‌تر باشد احتمال انتقال ویروس بیشتر می‌شود به عنوان مثال تماس‌های جنسی که به دنبال مصرف مواد محرک مثل اکستازی یا کریستال صورت می‌گیرد، احتمال آلودگی را بسیار بالا می‌برد.

انتقال خون

در سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ میلادی که هنوز طریقه انتقال ویروس اچ آی وی به طور کامل شناخته نشده بود تعداد زیادی از بیماران به دلیل دریافت خون یا فرآورده‌های خون دچار ایدز شدند. در این میان بیماران مبتلا به هموفیلی که می‌بایست مرتب پلاسما یا فاکتور۸ دریافت کنند از همه بیشتر گرفتار شدند. پیوند اعضا از افراد آلوده به اچ آی وی نیز باعث ابتلا دیگران شده است.

اکنون با شناسایی کامل این ویروس به دنبال انتقال خون و پیوند اعضا خطر بسیار ناچیزی افراد را تهدید می‌کند.

استفاده از سرنگ مشترک

معتادان تزریقی عادت به استفاده از سرنگ و سر سوزن به صورت اشتراکی دارند. در ضمن گاهی مایع حلال یا فیلتر داروهای مخدر نیز به صورت مشترک استفاده می‌شود. بدین ترتیب در میان این گروه بیماری ایدز بسیار شایع‌تر از اقشار جامعه است.

آلودگی شغلی

پزشکان، پرستاران، کارکنان آزمایشگاه و سایر کارکنان بهداشتی همواره در معرض برخورد وسایل تیز مثل چاقوی جراحی و سوزن آلوده هستند. اگرچه احتمال آلودگی در این روش خیلی کم است ولی به دلیل تعدد موارد اهمیت زیادی دارد. علاوه بر اینها تماس با پوست زخمی یا مخاطات (گوارشی – تناسلی) و مایعات بدن مثل مایع مغزی، مایع مفصلی و... نیز آلوده کننده است. ادرار، مدفوع، خلط، عرق و مواد استفراغی اگر خونی نباشند معمولا آلوده کننده نیستند. با این حال، خوشبختانه احتمال آلوده شدن پرسنل بهداشتی در اثر تماس با بیماران دچار ایدز بسیار کمتر از هپاتیت بی و هپاتیت سی است.

دکتر رضا کریمی

متخصص بیماری‌های داخلی