تاجریزی پیچ

تاجریزی پیچ از جمله گیاهان بالارونده و دارای ساقه‌ای به ارتفاع یک تا دو متر و حتی بیشتر است. گیاه تاجریزی پیچ به وفور در حاشیه جنگل‌ها و در کنار رودخانه‌ها به حالت وحشی می‌روید. …

تاجریزی پیچ از جمله گیاهان بالارونده و دارای ساقه‌ای به ارتفاع یک تا دو متر و حتی بیشتر است. گیاه تاجریزی پیچ به وفور در حاشیه جنگل‌ها و در کنار رودخانه‌ها به حالت وحشی می‌روید. برگ‌های این گیاه در قاعده ساقه به شکل قلب و در قسمت‌های فوقانی به سه لوب مشخص تقسیم شده‌اند. در فاصله ماه‌های خرداد تا شهریور گل‌های کوچکی به رنگ بنفش که به صورت چتری هستند روی گیاه خودنمایی می‌کنند.‏

قسمت مورد استفاده گیاه، ساقه آن است که معمولاً انواع مسن‌تر از یک سال آن پس از خشک شدن به صورت قطعاتی با اندازه‌های متفاوت مورد استفاده قرار می‌گیرند. رنگ ساقه‌های مسن خاکستری حنایی یا زرد قهوه‌ای و اگر این ساقه‌ها جوان باشند به رنگ خاکستری مایل به سبز یا زرد مایل به سبز هستند. از این گیاه به حالت تازه بوی نامطبوعی احساس می‌شود امّا پس از خشک شدن این بو از بین می‌رود.‏

تاجریزی پیچ به طور ملایم اثر ملین دارد، مدر و نیرو دهنده‌ بدن است. همچنین معرق و به عنوان تصفیه کننده خون به شمار می‌رود. مصرف این گیاه برای درمان بیماری‌های مزمن جلدی همانند اگزما، خارش، داءالصدف، سودا و نیز تبخال بسیار مفید است.‏

تاجریزی پیچ در زمان‌های قدیم برای رفع درد استخوان، رفع ترشحات زنانگی، درمان استسقاء، برونشیت‌های مزمن، نزله مزمن، سیاه سرفه، آسم، نقرس، رماتیسم، زردی، آلبومینوری و غیره به کار می‌رفته است.‏

مصرف بی‌رویه از این گیاه و تاجریزی سیاه باعث ایجاد مسمومیت می‌شود.‏

میوه این گیاه سته و بیضوی و دارای حالت آویخته که پس از رسیدن به رنگ قرمز است و محتوی دانه‌های کوچک و مسطح و فراوان است.‏

میوه این گیاه در درمان و رفع حالت برافروختگی و نیز از لختگی خون جلوگیری می‌کند. مصرف این میوه در درمان درماتوزهایی همچون جوش‌ها و دانه‌های پوست صورت که در بلوغ ظاهر می‌شوند که در اصطلاح به آنها جوش غرور جوانی می‌گویند، بسیار مؤثر است. همچنین این درماتوزها در زنانی که دوران یائسگی را سپری می‌کنند‎ ‎نیز مشاهده می‌شود که بهترین راه درمان استفاده از میوه گیاه تاجریزی پیچ است. یکی دیگر از خواص این میوه‌ها درمان سودا، اگزما و پسوریازیس که نوعی بیماری پوستی است که با پیدایش صفحات کوچک فلس مانند و خشک در آرنج، سر زانو، پوست سر، نشیمنگاه و گاهی در سر تا سر پوست بدن ظاهر می‌شود و در اثر خاراندن به راحتی از آنها خون خارج می‌شود، اثر درمانی خوبی از خود نشان داده است. علاوه بر این پزشکان مصرف آن را در رفع عوارض سیفلیس مفید دانسته اند.‏

از برگ این گیاه نیز استفاده‌های پزشکی مهمی به عمل می‌آید. از جمله این که به عنوان نرم‌کننده در بیماری‌های جلدی روی پوست بدن مؤثر است. همچنین بواسیر و ناراحتی‌های آن را از بین می‌برد. له شده‌ برگ‌های تازه آن در محل ضرب دیدگی و آبسه پستان، برای درمان و رفع ناراحتی‌ها بسیار مؤثر است.‏

وجود ماده‌ای به نام «سولانین» در این گیاه، اثر تسکین دهنده‌ دردهایی مانند دردهای معدی، دردهای عصبی، تابس، دردهای ناشی از اسپاسم ماهیچه‌ای و اثر آرام‌کننده در بیماری پارکینسون و نیز خارش‌های مزمن جلدی مانند اگزمای پوست سر و غیره دارد.‏

این گیاه در آذربایجان، حوالی تبریز، نواحی شمالی ایران، لاهیجان و بلوچستان می‌روید.‏