شنبه, ۱۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 4 May, 2024
مجله ویستا

عید فطر نقطه عطفی برای تکامل انسان است


عید فطر نقطه عطفی برای تکامل انسان است

اول شوال ۱۴۲۶ هجری قمری, عید سعید فطر است, عید فطر, توقفگاهی مناسب برای بازنگری حیاتمان است این عید می تواند به نقطه پرشی برای تکامل انسانی بدل شود, تکاملی که حیات بشری جز با آن معنا نخواهد داشت

مسلمانان روزه دار که ماه رمضان را روزه دار بوده و از خوردن و آشامیدن و بسیاری از کارهای مباح دیگر امتناع ورزیده اند، اکنون پس از گذشت ماه رمضان در نخستین روز ماه شوال اجر و پاداش خود را خدای متعال طلب می کنند.

امیرالمؤمنین علی(ع) در یکی از اعیاد فطر خطبه ای خوانده‏ اند و در آن مؤمنان را بشارت و مبطلان را بیم داده ‏اند:

ای مردم! این روز، روزی است که نیکوکاران در آن پاداش می‏ گیرند و زیانکاران و تبهکاران در آن مأیوس و ناامید می‏ شوند و این شباهتی زیاد به روز قیامتتان دارد، پس با خارج شدن از منازل و رهسپاری به جایگاه نماز عید، به یاد آورید خروجتان از قبرها و رفتنتان را به سوی پروردگار، با ایستادن در جایگاه نماز به یاد آورید ایستادن در برابر پروردگارتان را و با بازگشت ‏به سوی منازل خود، متذکر شوید بازگشتتان را به سوی منازلتان در بهشت‏ برین، ای بندگان خدا، کمترین چیزی که به زنان و مردان روزه ‏دار داده می ‏شود این است که فرشته ‏ای در آخرین روز ماه رمضان به آنان ندا می‏دهد و می‏گوید:

«هان! بشارتتان باد، ای بندگان خدا که گناهان گذشته‏ اتان آمرزیده شد، پس به فکر آینده خویش باشید که چگونه بقیه ایام را بگذرانید.»

عارف وارسته ملکی تبریزی درباره عید فطر آورده است: «عید فطر روزی است که خداوند آن را از میان دیگر روزها برگزیده است و ویژه هدیه بخشیدن و جایزه دادن به بندگان خویش ساخته و آنان را اجازه داده است تا در این روز نزد حضرت او گرد آیند و بر خوان کرم او بنشینند و ادب بندگی بجای آرند، چشم امید به درگاه او دوزند و از خطاهای خویش پوزش خواهند، نیازهای خویش به نزد او آرند و آرزوهای خویش از او خواهند ونیز آنان را وعده و مژده داده است که هر نیازی به او آرند، بر آورده و بیش از آنچه چشم دارند به آنان ببخشند و از مهربانی و بنده‏ نوازی، بخشایش و کارسازی در حق آنان روا دارد که گمان نیز نمی‏برند.»

روز اول ماه شوال را بدین سبب عید فطر خوانده ‏اند که در این روز، امر امساک و صوم از خوردن و آشامیدن برداشته شده و رخصت داده شد که مؤمنان در روز افطار کنند و روزه خود را بشکنند، فطر و فطور به معنای خوردن و آشامیدن، ابتدای خوردن و آشامیدن است و نیز گفته شده است که به معنای آغاز خوردن و آشامیدن است پس از مدتی از نخوردن و نیاشامیدن. ابتدای خوردن و آشامیدن را افطار می‏ نامند و از اینرو است که پس از اتمام روز و هنگامیکه مغرب شرعی در روزهای ماه رمضان، شروع می‏ شود انسان افطار می ‏کند یعنی اجازه خوردن پس از امساک از خوردن به او داده می‏ شود. عید فطر دارای اعمال و عباداتی است که در روایات معصومین(ع) به آنها پرداخته شده و ادعیه خاصی نیز آمده است.

از سخنان معصومین(ع) چنین بر می آید که در این روز مستحب است انسان بسیار دعا کند و به یاد خدا باشد و روز خود را به بطالت و تنبلی نگذراند و خیر دنیا و آخرت را بطلبد.

و در قنوت نماز عید می‏خوانیم: «... اسئلک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامهٔ و مزیدا ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تدخلنی فی کل خیر ادخلت فیه محمدا و آل محمد و ان تخرجنی من کل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد، صلواتک علیه و علیهم اللهم انی اسالک خیر ما سئلک عبادک الصالحون و اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون‏» بارالها! به حق این روزی که آنرا برای مسلمانان عید و برای محمد(ص) ذخیره ، شرافت، کرامت و فضیلت قرار دادی از تو می‏ خواهم که بر محمد و آل محمد درود بفرستی و مرا در هر خیری وارد کنی که محمد و آل محمد را در آن وارد کردی و از هر سوء و بدی خارج سازی که محمد و آل محمد را خارج ساختی، درود و صلوات تو بر او و آنها، خداوندا، از تو می‏طلبم آنچه بندگان شایسته ‏ات از تو خواستند و به تو پناه می‏ برم از آنچه بندگان خالصت‏ به تو پناه بردند.