فروپاشی دیوار برلین گامی به سوی آزادی و صلح

روز ۱۸آبان امسال مصادف بود با ۹نوامبر سالروز فروپاشی دیوار «برلین», دیواری که در چند دهه یک ملت را دوپاره کرد و آنها را جدا ازهم نگاهداشت دیوار برلین, ارثیه شرایط ژئوپولتیک جغرافیای سیاسی پایان جنگ دوم جهانی و دوقطبی شدن جهان است

روز ۱۸آبان امسال مصادف بود با ۹نوامبر سالروز فروپاشی دیوار «برلین»، دیواری که در چند دهه یک ملت را دوپاره کرد و آنها را جدا ازهم نگاهداشت. دیوار برلین، ارثیه شرایط ژئوپولتیک (جغرافیای سیاسی)پایان جنگ دوم جهانی و دوقطبی شدن جهان است. آلمان شکست خورده دو پاره شد، برلین نیز دچار همین سرنوشت گردید. دولت های متفق «اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی، ایالات متحده آمریکا، فرانسه و انگلستان» در جریان کنفرانس «یالتا» که به کنفرانس «تقسیم جهان» به ویژه آلمان مشهور شد، تصمیم گرفتند که پس از شکست آلمان، ضمن تقسیم این کشور به دو بخش شرقی و غربی،شهر برلین پایتخت «رایش سوم» را نیز به دو بخش تقسیم کنند، به طوری که در بخش غربی برلین نیروهای آمریکا، انگلیس و فرانسه و در بخش شرقی برلین که ضمنا پایتخت آلمان شرقی می شد قوای کمونیستی آلمان شرقی و اتحاد شوروی به طور مشترک مستقر شوند.

از آن پس کشور آلمان و نیز برلین به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شد. به گزارش ایرنا مردم آلمان شرقی که از زندگی در زیر لوای کمونیسم ناراضی بودند و خلاف میل باطنی خود ناچار به اقامت در بخش شرقی و همزیستی با کمونیسم شده بودند می کوشیدند به هر وسیله و بهانه ای که شده از بخش شرقی برلین به بخش غربی فرار کنند. هر روز تعداد فراریان از قلب منطقه کمونیستی آلمان شرقی به جهان آزاد بیشتر می شد. سیل این مهاجرت های پنهانی و قاچاقی به برلین غربی آن قدر افزایش یافت که سرانجام «نیکلای خروشچف» دبیر اول حزب کمونیست و نخست وزیر اتحاد جماهیر شوروی به «والتر اولبریخت» دبیر کل حزب کمونیست آلمان شرقی و رئیس جمهوری آن کشور دستور داد برای جلوگیری از سیل مهاجرت ها در دو طرف دروازه «براندنبورک» یک دیوار بلند بتونی محصور در سیم های خاردار ایجاد کند. در ۱۳اوت ۱۹۶۱برابر با ۲۲مرداد ۱۳۴۰خورشیدی این دستور صادر شد و کار ساخت دیوار بتونی برلین آغاز شد. ۱۴ هزار نظامی و ۶هزار سگ تربیت شده محافظت از این دیوار را به عهده گرفتند.این موانع برای آن ایجاد شده بود که مردم آلمان شرقی قادر به فرار به آلمان غربی نباشند. آمارهای اراائه شده حاکی است بین سال های ۱۹۴۹تا ۱۹۶۱میلادی حدود ۳ میلیون نفر آلمان شرقی را ترک کردند که دلایل عمده آن «نبود آزادی» و «سختی معیشت» در آلمان شرقی بود. پس از احداث دیوار بسیاری از کسانی که تلاش داشتند از این دیوار عبور کنند جان خود را از دست دادند و بسیاری نیز به جرم تلاش برای ترک آلمان شرقی دستگیر و زندانی شدند.

● «فرو ریختن دیوار برلین»

اتخاذ سیاست درهای باز بین دو بخش برلین که به دستور «اولبریخت» رهبر آلمان شرقی در اول دسامبر ۱۹۶۲اعلام شد، رابطه دو آلمان را تا حدی بهبود بخشید به طوری که خانواده های آلمانی که پس از احداث دیوار برلین مدتی بود از دیدار اقوام خود محروم شده بودند توانستند در ماه های ژانویه هر سال بین دو منطقه برلین تردد کرده و یکدیگر را ملاقات کنند. این روند گرچه به بهبود اوضاع کمک کرد اما پایان نارضایتی ها نبود و مانع از تلاش ساکنان آلمان شرقی برای فرار به آلمان غربی نمی شد،تا اینکه سرانجام «میخائیل گورباچف» رئیس جمهوری شوروی در ۶ژوئیه ۱۹۸۹ تز خانه مشترک اروپایی را مطرح ساخت و در روز ۹ نوامبر، ۱۹۸۹ یعنی نزدیک به سی سال پس از احداث دیوار برلین، در چارچوب ژئوپلیتیک نوین، یعنی پایان بلوک شوروی، دیوار برلین فرو ریخت. بعدازاین واقعه در سراسر آلمان به ویژه در برلین همه مردم به شادی و سرور پرداختند و سرانجام در ۱۲ سپتامبر ۱۹۹۰ اصل وحدت آلمان پذیرفته شد و دو نیمه شرقی و غربی آلمان پس از ۴۶ سال به یکدیگر پیوستند و آلمان واحد دوباره تشکیل شد. این دیوار که ۴۶ سال پیش با سرعت هر چه تمام تر برای جدایی آلمان شرقی و غربی ساخته شد سرانجام در تلاش برای از بین بردن تمام خاطرات تلخ حکومت کمونیست ها توسط مردم در هم کوبیده شد. اکنون فقط بخش هایی از این دیوار و به ویژه ایست بازرسی چارلی معروف به «چارلی پوینت» برجای مانده و نقاطی که فراریان از آلمان شرقی در آن هدف گلوله سربازان قرار گرفته اند و جان خود را از دست داده اند با نشانه هایی مشخص شده است و مکانی برای بازدید جهانگردان بشمار می رود.

● دیوارهای حائل

دیوار برلین فروریخت ولی هنوز دیوارهای دیگری در نقاط مختلف جهان در حال احداث است. از دیوارهای تنش آفرین که امروز برپا شده است می توان از دیوار حائل در «فلسطین اشغالی» و نیز «اعظمیه» بغداد نام برد. آمریکایی ها با اشغال عراق به مردم عراق وعده صلح و دموکراسی دادند، اما با ادامه اشغالگری خود به مخالفت ها و تنش ها دامن زدند و سپس به زعم خود برای بازگرداندن آرامش و امنیت دست به احداث دیوار حائل زدند. ارتش آمریکا یک دیوار بتونی بلند و طولانی به منظور جدا کردن محلات شیعه نشین از سنی نشین در منطقه«اعظمیه» بغداد احداث کرده است به خوبی نشان از ناموفق بودن استراتژی بوش در مورد عراق و ناکامی طرح امنیتی جدید بغداد دارد.آمریکا می کوشد باجدایی بین شیعیان و اهل تسنن، بین صفوف مسلمانان تفرقه و جدایی بیندازد. ولی در این خیال خام خود شکست خواهد خورد. یکی از تأثر برانگیزترین دیوارها در فلسطین اشغالی ساخته شده است. رژیم صهیونیستی به طور عمده، در اطراف شهرک های صهیونیست نشین، با ایجاد سنگرها و تعبیه شبکه دوربین های مدار بسته یک دیوار مجازی تمام عیار را برای جداسازی ساکنان این شهرک ها از دیگر فلسطینیان تشکیل داده است. جدای از آن، این رژیم یک دیوار بتونی که نام «دیوار امنیت» (Security (fenceرا به خود گرفته از آوریل ۲۰۰۲ ساخته است که در کرانه های باختری رود اردن از کنار «خط سبز» (مرز های سال ۱۹۶۷) عبور می کند. این دیوار بتونی به بلندی حدود ۹متر است که با زنک خطر های برقی مجهز شده و در بیشتر نقاط پشت آن گودال هایی حفر شده و اطرافش با سیم خاردار محصور شده است. این دیوار از «خط سبز» ۶۰ تا ۸۰ متر فراتر می رود و طول آن ۷۰۰ کیلومتر در نظر گرفته شده است.

وجود آن علاوه بر وارد کردن آسیب های روانی به ساکنان منطقه و تشدید فضای امنیتی، اقتصاد محلی را نیز از طریق تقسیم زمین ها، روستاها و محلات و سد کردن رفت و آمد عادی کارگران فلسطینی به اسرائیل و یا بین شهر های فلسطینی نشین، نابسامان کرده است. این دیوار های حائل برپایه زور ساخته شده اند بدون آن که طراحان آن به پایان سرنوشت دیگر دیوارهای ساخته شده با زور بیندیشند و از سرانجام دیوار برلین عبرت بگیرند. دیوار برلین که خط تقسیمی بود بین دو اندیشه لیبرالیسم و کمونیسم توسط قدرت مردمی فرو ریخت و سرانجام دیوار حائلی که اسرائیل در برابر فلسطینیان ساخته است نیز فرو خواهد ریخت. این دیوار نمی تواند سدی در برابر اراده آهنین فلسطینیان برای رهایی و آزادی باشد. دیوار بغداد که آمریکایی ها برای ایجاد منطقه به اصطلاح امن قصد ساخت آن را دارند نیز قبل از ساخته شدن، محکوم به شکست است و تمام دیوارهای دیگری که به منظور اعمال قدرت، زور و برای در بند کشیدن آزادی و سلطه بر انسان های دیگر بر پا می شود روزی فرو خواهند ریخت.