انتقام مار یا پایان کار انسان ؟

آیا زندگی بدون تضادها و دوگانگی‌هایش باز هم زندگی خواهد بود؟ تناقض‌هایی که در این سال‌های آغاز قرن بیست و یکم بر ما می‌تازد، دست کم گواه آن است که بشر برخلاف باور بدبینان، …

آیا زندگی بدون تضادها و دوگانگی‌هایش باز هم زندگی خواهد بود؟ تناقض‌هایی که در این سال‌های آغاز قرن بیست و یکم بر ما می‌تازد، دست کم گواه آن است که بشر برخلاف باور بدبینان، در شرف انقراض نیست.

از تولد تا مرگ، هیچ‌گاه بشر بیش از امروز با چنین تناقض بزرگی مواجه نبوده است؛ تناقضی به هیات جریانی مضاعف که پیشرفت‌ها و افزونی‌ دانسته‌ها ویژگی آن است و به طور ناگهانی، برخی باورهای ما در خصوص نظام حاکم بر هر دو سر طیف بی‌نهایت بزرگ و بی‌نهایت کوچک متلاشی می‌شود. در یک‌سو هابل است؛ تلسکوپ عظیمی که انفجار ستارگان چند میلیارد ساله را به ما نشان داده و بیش از ده هزار کهکشان به کمک آن‌، شناسایی شده است و در سوی دیگر، مهندسی ژنتیک که به کمک بیوانفورماتیک، ساختار ژنوم انسان را در بینادی‌ترین بُعد آن تبیین کرده است.

این است فضایی که باید انسان از این پس خود را در آن جای دهد تا بر هویت خود در جهان هستی وقوف یابد. پیام اصلی کتاب «پایان کار انسان» این است که جلوی پیشرفت را با هیچ چیزی نمی‌توان گرفت. دانش امروزی امکانات و مقدوراتی در اختیار انسان قرار داده که با سرنوشت خود به رقابت برخیزد؛ سرنوشتی که تا همین چند سال بیش محتوم و تغییرناپذیر تصور می‌شد. یعنی بر عهده انسان خواهد بود که مسیر درست را از نادرست جدا کند و قدم در راهی گذارد که او را به زندگی بهتری رهنمون شود. دانش هدفی جز این نمی‌تواند و نباید داشته باشد؛ دانشی که حقوق و آزادی‌های شخصی را ملحوظ می‌دارد، خود را در خدمت بشر قرار می‌دهد و از رنج‌ها و آلام او می‌کاهد. پرفسور برنار دبره بر این باور است که پیشرفت اساسی علم پزشکی در این آغاز قرن بیست و یکم تسری و تصمیم‌یابی همانند سازی درمانی خواهد بود. رساله کم‌نظیر، اندیشه‌ها و تفکرات پرجاذبه و هیجان‌آور برناردبره را در خصوص اخلاقیات پزشکی با ما در میان می‌نهد و در مقام انسانی عالم، آگاه، نوع دوست و فعال در صحنه سیاست دیدگاه و عقاید خود درباره موضوعات آتشین و حساسی نظیر اصلاح نژاد را بیان می‌کند. این انقلاب در علم ژنتیک تصور و بینش سنتی ما را از واقعیت موجود انسانی به طور کامل زیر سوال می‌برد. برناردبره تشابهات حیرت‌انگیز میان علم و اسطوره‌ها را به میان می‌کشد و به آنچه این دو را به یکدیگر می‌پیوندند، اشاره می‌کند.

او همچنین از علومی نظیر دیرینه‌شناسی ژنتیکی سخن می‌گوید که در آینده امکانات و توانایی‌های دور از تصور در اختیار فراهم می‌آورند. پرفسور برناردبره، وزیر پیشین و نماینده مجلس از پاریس، رییس بخش اورولوژی بیمارستان کوشن است. از میان آثار متعدد وی می‌توان ما تو را خیلی دوست داشته‌ایم، مهرکشی، قانون نشدنی و نیز با همکاری پرفسور فیلیپ اون از دانستن و توانستن و همچنین هشدار به بیماران، پزشکان و نمایندگان مجلس را نام برد.

نویسنده: پرفسور برناردبره

مترجم: تورج شجاعی