هنر استفاده از سنت های نیكو

هنر آن نیست كه كسی با حربه تكفیر و غیردینی كردن بخواهد هر سنتی را نفی كند و مثلاً به این بهانه كه نوروز پیش از اسلام هم بوده است, از اساس, آن را نفی نماید چنان كه می بینیم ائمه مانیز چنین نكرده اند و هنر آن نیست كه كسی بدون تحقیق و اصلاح, هر سنتی كه از گذشته بود رابپذیرد و بر آن مهر تأیید بزند چنان كه برخی خرافه پرستان امروزی می كنند

چون روزِ نوروز شود، غسل كن و پاكیزه‏ترین جامه‏های خود را بپوش و به بهترین بوهای‏خوش، خود را خوشبو گردان و در آن روز، روزه دار...(وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۲۸۸)

آنچه ذكر شد گوشه‏ای از احادیث موجود در روایات اسلامی در مورد عید نوروز می‏باشد كه این‏حدیث شریف از امام صادق۷ نقل شده است. عید نوروز یك سنت بومی و یكی از اعیاد ایرانی -اسلامی است كه با توجه به جنبه‏های مثبت فراوانی كه در آن وجود دارد از سوی ائمه دین موردتأیید قرار گرفته است. چنان كه می‏دانیم، دین مبین اسلام برخی سنتهای نیك پیش از خود رامورد تأیید قرار داد كه از جمله آن‏ها می‏توان به سنت ماه‏های حرام در میان اعراب اشاره كرد كه‏اسلام بعداً آن را »امضا« و تأیید كرد. عید نوروز را نیز می‏توان از این جمله بر شمرد كه دین‏مبین اسلام با تأكید بر جنبه‏های مثبت آن به تأیید آن پرداخت.

البته در مورد مثالی كه ذكر كردیم یعنی ماه‏های حرام، اسلام ضمن پذیرش اصل آن، برخی‏جنبه‏های ناسالم در حول و حوش این سنت را اصلاح نمود مثلاً عربها گاهی ماه‏های حرام راجابجا می‏كردند و آن‏ها را عقب و جلو می‏كردند كه اسلام برای جلوگیری از سوءاستفاده‏ها، این‏كار را تعطیل كرد.

چنان كه می‏دانیم دین اسلام فقط برای اعراب شبه‏جزیره حجاز نیامده است. پس تعجبی ندارد كه‏سنتهای خوب مردم دیگر سرزمین‏ها هم كه مخاطب اسلام بوده‏اند با اصلاح و زدودن جنبه‏های‏منفی آن مورد تأیید اسلام قرار گیرد. در مورد عید نوروز نیز همین طور است. جنبه‏های خرافی‏و مشكل‏ساز این عید باید زدوده شود و اصل آن‏كه مورد تأیید ائمه دین قرار گرفته است، محفوظبماند. از جنبه‏های مثبت این عید و ایام نوروز می‏توان به موارد زیر اشاره كرد:

۱) صله رحم و دید و بازدیدهای فامیلی و خانوادگی كه پیوندهای اجتماعی را تقویت و قوت‏جامعه را بیشتر می‏كند.

۲) احترام به بزرگان و توجه به سالخوردگان و عیادت و دیدار ایشان

۳) احیای روحیه زندگی جمعی و توجه به اطرافیان و خارج شدن از وضع تأسف‏آور بی‏ارتباطی‏در زندگی جدید

۴) توجه به نو شدن طبیعت و توجه دادن انسان به نو نمودن روح و روحیه خود و ایجاد عزم واراده برای از نو آغاز كردن كارها و برنامه‏های خیر

۵) رفع كدورتها و ایجاد همدلی

۶) سیر و سفر در زمین كه علاوه بر استفاده‏های جسمی و روانی می‏تواند تجربه‏آموز وعبرت‏آموز باشد. و...

و اما به برخی از جنبه‏های منفی و نادرستی كه باید از این سنت حسنه زدوده شود نیز می‏توان‏اشاره نمود كه عبارتند از:

۱) اسراف و تبذیر و ولخرجی و...

۲) خودنمایی و تجمل و...

۳) تعطیلات بیش از حد و صدمه‏زدن به اقتصاد

۴) مردم‏آزاری و مزاحمتهایی از قبیل ترقه و آتش‏بازی.و...

هنر آن نیست كه كسی با حربه تكفیر و غیردینی كردن بخواهد هر سنتی را نفی كند و مثلاً به این‏بهانه كه نوروز پیش از اسلام هم بوده است، از اساس، آن را نفی نماید )چنان كه می‏بینیم ائمه مانیز چنین نكرده‏اند( و هنر آن نیست كه كسی بدون تحقیق و اصلاح، هر سنتی كه از گذشته بود رابپذیرد و بر آن مهر تأیید بزند )چنان كه برخی خرافه‏پرستان امروزی می‏كنند(. هنر آن است كه‏خوب و بد سنتها را بشناسیم و مطابق روش و دستورالعمل اهل بیت عصمت و طهارت: سنتهای‏خوب را رواج دهیم و از بدی‏ها دوری كنیم.