تحلیلی بر روابط هند و آمریكا

افزایش فشار آمریكا بر هند برای تغییر در سیاست خارجی این كشور از جمله در مورد ایران این روزها یكی از مهمترین بحث ها در سطوح مختلف سیاسی و ابراز دیدگاه های رسانه ای هندوستان محسوب می شود هر چند مقامات رسمی هند هرگونه تحمیل سیاسی از سوی آمریكا را تكذیب می كنند, اما برخی منابع مطلع از تشدید فعالیت های دیپلماتیك آمریكا و اسراییل در دهلی نو در آستانه نشست شورای حكام در مورد پرونده هسته ای ایران خبر می دهند

گفته می‌شود، آمریكا و اسراییل با بهره‌گیری از توان بالا برای اجرای برنامه‌ریزی سیاسی خود با هدف صدمه رساندن به روابط ایران و هند تلاش جدی را دنبال می‌كنند. در یك بررسی از جو رسانه‌ای هند، این ادعا قابل اثبات است كه آمریكا برای تاثیر گذاشتن بر سیاست خارجی هند در حالی كه برنامه‌های پیام دار توام با هشداری را درمقابل این كشور اجرا می‌كند، تشویق‌های سخاوتمندانه‌ای را نیز برای تطمیع و جلب نظر سیاسیون غرب گرای هند اعمال كرده است. این موضوع نه‌تنها سخن برخی دیپلمات‌های خارجی بلكه باور بسیاری از قلم زنان و گزارش نویسان در مطبوعات هند است كه آمریكایی‌ها سعی دارند رای هند در شورای حكام را در جهت تحركات ضد ایرانی خود جلب كنند. با كنار رفتن "ناتوار سینگ " وزیر خارجه آرمانگرای هند از صحنه سیاست طی هفته جاری، این نظریه كه آمریكا با برنامه ریزی قبلی وارد صحنه سیاسی هند شده و تلاش می‌كند روابط تهران - دهلی‌نو را دستخوش سردی و شاید تنش نیز بكند، بیشتر قوت گرفته است. فشار آمریكا بر سیاسیون آرمانگرای هندی كه دیدگاه عدم تعهد و استقلال سیاست خارجی را دنبال می‌كنند در مقابل موضع حمایتی از سیاسیون غرب گرای جوان كه سیاست عدم تعهد را قدیمی و آمال نزدیك شدن هند به غرب را در سردارند، می‌توان در فضای كنونی رسانه‌ای در دهلی‌نو لمس كرد. برخی دیپلمات‌ها و كارشناسان كنار گذاشتن "ناتوار سینگ" از صدر سیاست خارجی هند را یك " شبه كودتا" به نفع چهره‌های غرب گرا در مقابل شخصیت‌های آرمانی و حامی ایران در دولت هند قلمداد می‌كنند. یك روزنامه هندی در مقاله‌ای ضمن اعتراف به فشار آمریكا بر چارچوب سیاست خارجی هند می‌نویسد: رای دهلی علیه برنامه هسته‌ای ایران تصمیم ناگهانی نبود. روزنامه اردو زبان "منصف" كه در ایالت آندراپرادش منتشر می‌شود این هفته در گزارشی افزود: آمریكا می‌خواهد هند را از ایران دور كند. در ‪ ۱۸‬جولای سال جاری میلادی زمانیكه مذاكرات معاهده اتمی هند و آمریكا در جریان بود واشنگتن روشن كرد كه اگر دهلی خواهان راكتور اتمی است باید علیه برنامه اتمی ایران رای دهد. كمیته همكاری و روابط بین‌الملل آمریكا نیز اعلام كرده است كه این كشور ‪ ۱۱‬روز قبل از رای دهلی یعنی روز هشت سپتامبر دریافته بود كه هند از آمریكا حمایت خواهد كرد. "نیكلاس برنز"، معاون امور سیاسی وزارت خارجه آمریكا در خصوص مذاكرات معاهده اتمی با هند گفته است تا زمانیكه دهلی در كنار دیگر موارد از موضع واشنگتن در قبال ایران حمایت نكند، این معاهده امضا نخواهد شد. روز ‪ ۲۴‬سپتامبر هند از موضع آمریكا برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت حمایت كرد و روز ‪ ۳۰‬سپتامبر رییس جمهوری آمریكا در تماس تلفنی با نخست وزیر هند اعلام كرد كه نسبت به بیانیه مشترك همكاری اتمی ‪ ۱۸‬جولای تجدید نظر خواهد كرد. دیپلماسی هند به ریاست " مان موهان سینگ " نخست وزیر این كشور با توجه به فشار شدید احزاب سیاسی به خصوص جناح چپ برای حمایت از ایران در شورای حكام، در دو هفته گذشته ضمن ایجاد هماهنگی‌هایی با چین و روسیه به این سمت گرایش پیدا می‌كند كه با ایجاد یك اجماع از انجام رای‌گیری در مورد برنامه هسته‌ای ایران در نشست آتی شورای حكام جلوگیری شود. این در حالیست كه برخی ناظران سیاسی معتقدند اگر چنین وضعیتی رخ ندهد شواهد فعلی و فشار فزاینده آمریكا حاكی از آن است كه دهلی‌نو رای خود را تكرار خواهد كرد. در بررسی از برآینده دیدگاه رسانه‌ای هند نیز این محور به‌چشم می‌خورد كه رای مثبت قبلی هند به قطعنامه سه كشور اروپایی در دوم مهرماه گذشته را باید "یك حادثه مهم در عرصه سیاست دهلی‌نو " محسوب كرد. مجله "فرنت لاین" در آخرین شماره خود در مقاله‌ای با صراحت می‌نویسد: صدای شكسته شدن استخوان‌های هند در نتیجه فشار آمریكا در داخل و خارج كشور شنیده می‌شود. به هرحال برخی از كارشناسان روابط بین‌الملل در دهلی‌نو در ابراز دیدگاه‌های خود در مورد تحولات در روابط هند و آمریكا می‌گویند نشست پیش رو شورای حكام در مورد پرونده هسته‌ای ایران به نوعی رویاروی در صحنه داخلی هند بین آرمانگرایان و غرب گراها تبدیل شده است. به‌گفته آنان چهره‌های غرب گرا كه از امكانات خوبی نیز برخورداند تلاش دارند با پشتیبانی خارجی وضعیت را طوری رغم بزنند كه شاید بشود گفت " هدیه بزرگ كریسمس " به آمریكا باشد.