كوارتز Quartz

▪ فرمول :
SiO۲
▪ سختی :
▪ جلا :
شیشه‌ای
▪ سطح شكستگی :
صدفی
یك كانی سیلیكاته و از دسته تكتوسیلیكاتها با فرمول ثابت و وزن مخصوص ۲/۶۵ است.
كوارتز معمولاً بی‌رنگ یا سفید است اما وجود ناخالصی …

فرمول :

SiO۲

سختی :

جلا :

شیشه‌ای

سطح شكستگی :

صدفی

یك كانی سیلیكاته و از دسته تكتوسیلیكاتها با فرمول ثابت و وزن مخصوص ۲/۶۵ است.

كوارتز معمولاً بی‌رنگ یا سفید است اما وجود ناخالصی و نقص بلورین و .......... آن را به رنگهای متنوع مانند بنفش، زرد، دودی، شیری و ......... در می‌‌آورد.

وجود انكلوزیون‌های رنگی حالتهای زیبایی در این كانی ایجاد می‌نماید مانند آونتوزین (دلربا) كه وجود كانیهای رنگین و براق سبب ایجاد درخشش ویژه‌ای در آن شده است. كوارتز با اسید فلوریدریك واكنشداده و در آن حل می‌شود.

ماكل در كوارتز به وفور دیده می‌شود. این كانی دارای خاصیت پیزوالكتریكی و پیروالكتریكی قوی می‌باشد.

پیدایش:

این كانی به مقدار زیاد در سنگهای آذرین روشن مانند گرانیت وریولیت دیده می‌شود. به دلیل سختی زیاد و مقاومت در مقابل فرسایش در بسیاری از سنگهای رسوبی دیده ‌شده حتی گاهی ماده اصلی سازندهسنگهای رسوبی است. این كانی به صورت رگه‌های معدنی نیز یافت می‌گردد.

كاربرد:

هزاران سال است كه كارهای هنری باارزشی بر روی بلورهای كوارتز به وجود می‌آورند.

به دلیل دارا بودن خاصیت پیزو الكتریكی و پیروالكتریكی در ردیاب زیردریایی‌ها به كار می‌رود.

همچنین در شیشه‌سازی و ساختن عدسی‌های ویژه بكار می‌رود، برخی از انواع آن به عنوان جواهر تراشیده می‌شوند. برخی از اقسام مهم كوارتز عبارتند از: كوارتز شفاف و بی‌رنگ یا در كوهی‌ـ كوارتز شیری‌ـكوارتز دودی‌ـ كوارتزبنفش‌ـكوارتززرد‌ـ آگات_Milkyquart۲‌ Agate_Sagenite _ _citrine_Amerthyst_ كوارتز رنگیRosequart۲

ویژگی‌های شناسایی:

كوارتز به واسطه جلای شیشه‌ای، شكستگی صدفی، سختی، شكل بلورها شناسایی می‌شود.

كوارتز شیری Milkgquart۲

بلور كوارتز به رنگ سفید و كدر با جلای چرب را كوارتز شیری می نامند.

رنگ شیری این كانی احتمالاً به دلیل وجود آنكلوزیونهای ریز مایع و گاز در درون بلورهای كوارتز است.

كوارتز بنفش یا آمتیست Amethyst

رنگ این كانی احتمالاً به دلیل وجود مقدار ناچیزی آهن و منگنز (شناخت سنگها جلد۱ـ دكتر قریب) نقص در شبكه بلورین تحت تأثیر پرتوهای پرانرژی می‌باشد.

آمتیست به صورت یك كانی جواهری، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سیترین یا كوارتز زرد Citrine

بلورهایی با رنگ زرد كه بسیار شبیه به توپاز هستند. حضور مقدار كمی آهن می‌تواند منجربه بروز رنگ زرد در كوارتز شود.

كوارتز رنگی (كوارتز صورتی، رز كواتز) Rose Quartz

معمولاً به شكل توده‌ای دیده می‌شود و فاقد شكل بلورین مشخص است. این نوع كوارتز در صورتی كه در معرض نور قرار می‌گیرد به مرور رنگ خود را از دستمی‌دهد. رنگ صورتی و یا قرمز آن را می‌توان به نقص بلورین و یا وجود مقداری عنصر تیتانیم در تركیب كانی نسبت داد.