محیط زیست را پاس بداریم

بشر به عنوان تکامل یافته ترین موجود کره خاکی در طول عمر نه چندان طولا نی خود بیشترین تاثیرات را برزمین و محیط زیست خود داشته است که آن هم به وجود شعور و عقل و علمی برمی گردد که به واسطه آن اشرف مخلوقات است

بشر به عنوان تکامل یافته ترین موجود کره خاکی در طول عمر نه چندان طولا نی خود بیشترین تاثیرات را برزمین و محیط زیست خود داشته است که آن هم به وجود شعور و عقل و علمی برمی گردد که به واسطه آن اشرف مخلوقات است، برخی جوامع از این عقل و شعور خدادادی حسن استفاده را نموده و نه تنها خود از عقل و علمشان بهره ها گرفته اند بلکه سایر انسانها و موجودات زنده نیز از آن بهره های فراوان برده اند اما بعضی دیگر آن را وسیله تباهی نوع خود و دیگر موجودات و محیط زیست بی زبانشان کرده اند اینها نه تنها خدمتی به جامعه بشریت نمی کنند بلکه اعمال و کردارشان باعث تباهی خود و دیگران و محیط زیستشان نیز می شود. محیط زیست نه تنها محل زندگی و تامین معیشت انسانهاست بلکه محیط زندگی هزاران موجود زنده دیگر است. موجوداتی که خانه و کاشانه ای جز محیطی که در آن زندگی می کنند ندارند و به تدریج براثر فشارهای وارده و تغییر محیط زندگی برای همیشه از بین رفته و نسلشان منقرض می شود. آیا ما این حق را داریم که نسل کشی کرده و آنها را که برای زندگی ما نیز هزاران فایده دارند برای همیشه از بین ببریم.

مهمترین عامل ایجاد تغییرات محیطی انسان هایی هستند که ولع بسیار زیادی برای کسب قدرت و ثروت دارند و برای رسیدن به آن نه تنها مردمان دیگر را استثمار می کنند بلکه با زیاده خواهی ها، ندانم کاری ها و مدیریت غلط خود آسیب های جبران ناپذیری به محیط زیست می زنند. انسانها در صورت پایمال شدن حقوقشان خود اعتراض کرده یا مهاجرت می کنند و بعضا با اعتراض دیگران مواجه می شوند که در اثر این اعتراض ها گاها وضعشان بهبود می یابد ولی متاسفانه تخریب محیط زیست به خصوص در کشورهایی که ابعاد وضعیت انسانی آن نامناسب است با اعتراض درخوری روبرو نشده و اگر اعتراضی هم صورت گیرد تاثیرچندانی برکردار و رفتار نابودکنندگان محیط زیست نمی گذارد. در بعضی موارد نیز، انسان هایی که از تمامی حقوق انسانی و بشری خود محرومند، با نوعی حس انتقام جویی محیط زیست و طبیعت بی گناه را مورد بهره برداری های مخرب و استثمار قرار می دهند. رفتار انسان ها با طبیعت و محیط زیست در اکثر کشورهای توسعه یافته به علت آنکه آن را بخشی از زندگی و حیات خود می دانند، اینچنین خشن و بی رحمانه نیست و به تمامی مظاهر طبیعت با احترام و تقدس برخورد می کنند.

متاسفانه براساس آمارهای جهانی در کشورهایی که حقوق انسانها رعایت نمی شود محیط زیست هم به شدت در حال نابودی است، انسانهایی که در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند و به کار کشاورزی مشغولند و مستقیما با زمین درگیرند براثر فقر و بیسوادی و فشارهای معیشتی هرکاری می کنند که خود را از چنین وضعیتی رهایی بخشند. برهمین اساس کشورهای در حال توسعه نقش اساسی در تخریب محیط زیستشان دارند. کشور ایران نیز جزو کشورهایی است که محیط زیست آن به شدت درحال تخریب است. به قول یکی از اساتید جغرافیا در ایران طی ۷ سال اخیر به اندازه ۷۰ سال و در طی ۷۰ سال اخیر به اندازه ۷۰۰ سال محیط زیست تخریب و فرسایش خاک صورت گرفته است که نتیجه مستقیم مدیریت همه جانبه و رفتار انسانی در کشور است.

نشانه های بسیاری در این زمینه وجود دارد که در یاچه ارومیه شاهد گویا و پیدای آن است. به گفته مقامات مسوول در حال حاضر حدود ۶۰درصد از مساحت این دریاچه خشک و به شوره زار تبدیل شده است و طی چند سال آینده به کلی خشک خواهد شد چندی پیش که از کنار آن گذشتم آب آن چنان پایین رفته بود که از دور هم نمی توان آن را دید. این در حالی است که میلیاردها تومان طی سالیان اخیر خرج شد که پلی بر روی آن زده شود هرچند این پل برای راحتی تردد مردمان این منطقه زده شد اما زیان های زیادی به محیط زیست دریاچه زد ولی بعد از خشک شدن می توان بدون پل و از کف دریاچه رد شد و هزینه ای که صرف آن شده است به هدر خواهد رفت.

براثر برآوردهای موجود هزاران تن نمک براثر وزش باد به اطراف دریاچه پراکنده شده و باعث گسترش شوره زار و از بین رفتن باغ ها و زمین های کشاورزی خواهد شد. مورد دیگری که باعث تخریب محیط زیست شده است نابودی جنگل ها و مراتع زاگرس به ویژه حوضهآبخیز دریاچه ارومیه در کردستان است براساس آمار موجود فقط در سال جاری هزاران هکتار از جنگل های این منطقه براثر ندانم کاری های انسانی و بعضا جنگ و خشونت در آتش سوخته است که اکنون نیز که فصل بارندگی شروع شده است ادامه دارد که به دلیل شکننده بودن محیط زیست منطقه و خشکسالی های پی درپی امیدی به ترمیم آنها وجود ندارد و هزاران موجودزنده آن برای همیشه از بین رفته اند.

آتش زدن بقایای محصولا ت کشاورزی به ویژه گندم و جو توسط خود کشاورزان که محصول اصلی کشاورزی منطقه می باشد عامل دیگری است که تاثیر بسزایی درخشکی هوا و فرسایش خاک و نابودی اکوسیستم های زیست محیطی منطقه دارد که متاسفانه تاکنون کسی به صورت جدی به آن نپرداخته است.

نویسنده : مسعود کردپور