پروازی در چهار مسیر

تحلیل انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه

انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه بیش از هر زمان دیگری چهره‌ای دشوار به خود گرفته است.

تنها سه هفته به دور اول انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه باقی مانده است اما هنوز هم رای‌دهندگان فرانسوی دمدمی‌مزاج به نظر می‌رسند و گویی تصمیمی قطعی نتوانسته‌اند بگیرند.

اگر تنها یك چیز باشد كه آنها از آن متنفرند، آن نتیجه از پیش تعیین شده انتخابات است.

آنها طی یك راهپیمایی در سال ۲۰۰۲ كاندیدای راستگرا به نام ژان ماری لوپن را به انتخابات دور دوم راه دادند و باعث شدند او از نامزد سوسیالیست پیشی گیرد.

مردم فرانسه یكبار دیگر در سال ۲۰۰۵ با رد كردن قانون اساسی اتحادیه اروپا طی یك رفراندوم اقدامی مشابه را انجام دادند.

امسال هم آنها در نظرسنجی‌های انجام شده طی اقدامی خارق‌العاده سومین مرد را كه فرانسیس بایرو نام داشت به جمع پیشتازان كاندیدای ریاست‌جمهوری كشورشان وارد كردند.

معلوم نیست كه اقدام اعجاب‌انگیز بعدی مردم فرانسه چه باشد. براساس آنچه نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد آقای بایرو كه سابقه ۲۱سال كرسی پارلمانی را در كارنامه خود رقم زده است، از حمایت خوبی برخوردار است.

با وجود این پرسش‌های سختی در مورد اینكه او چگونه حكومت خواهد كرد و با چه كسانی، به نظر می‌رسد سرعت تند او در صعود را كاهش داده است.

آخرین نظرسنجی‌ها هنوز جایگاه سوم را به او داده‌اند و او ۱۸ تا ۲۲درصد آرا را به خود اختصاص داده است و همچنان فاصله‌ای بین او و دو نفر پیشتاز وجود دارد.

این دو نفر نیكلا ساركوزی راست‌میانه و سگولن رویال سوسیالیست هستند.

تقریبا همه نظرسنجی‌های انجام شده از ابتدای سال‌جاری میلادی حاكی از آن است كه آقای ساركوزی در دور اول انتخابات جایگاه برتر را به خود اختصاص خواهد داد.

اما میزان این احتمال به تازگی كمتر شده است.

یك نظرسنجی كه در هفته جاری انجام شد احتمال احراز جایگاه اول را توسط او ۲۶درصد اعلام كرده است در حالی كه این احتمال برای خانم رویال ۲۵درصد بوده است.

نظرسنجی دیگری حاكی از آن است كه احتمال موفقیت این دو نفر در دور اول برابر است.و این احتمال برای هر دوی آنها ۲۷درصد است. نه تنها آمار مربوط به احتمال موفقیت آقای ساركوزی در حال كاهش است بلكه به نظر می‌رسد احتمال موفقیت خانم رویال در حال قدرت گرفتن است. این نامزد سوسیالیست نیاز شدید به جهشی ناگهانی دارد تاكنون مناظرات انتخاباتی او قانع‌كننده نبوده است. مناظرات او به نظر غیر منسجم و غیر شفاف است. او وعده‌های بسیار داده است اما نتوانسته است توضیح دهد كه چگونه هزینه‌های آنها را خواهد پرداخت. او توسط مشاور ارشد اقتصادی‌اش اریك بسون متهم شده است كه نه تنها نتوانسته است از پس مناظرات به خوبی برآید، بلكه حزب خود را نیز زیر سوال برده است. او متهم به آماتورگرایی و پویولیسم و قیهانه شده است. اریك بسون ادعا كرده است كه «آنچه سگولن رویال در مبارزات انتخاباتی خود در حال ساختن است، بی صداقتی و خطراتی است كه جناح چپگرا و كل فرانسه را مورد تهدید قرار می‌دهد». تنش بین گروه انتخاباتی خانم رویال و رهبران حزبشان كاملا مشهود است. خانم رویال نتوانسته است از تجربیات غول‌های حزب خود یعنی دومینیك استراس كان و لارنت فایبوس كه توسط حزبشان كنار گذاشته شدند استفاده كند در عوض او تنها از آنها پشتیبانی می‌كند. او از استراس كان كه وزیر اقتصاد سابق بوده خواسته است كه روی یك نظام مالیات بر درآمد كار كند و با این كار از همه اظهارنظرهای او چشم پوشی كرده است.

فایبوس و استراس كان هر دو معتقدند كه خانم رویال شكست خواهد خورد. یكی از صاحبنظران می‌گوید: «به همین دلیل است كه این دو نفر حداقل خدمات را به خانم رویال می‌رسانند». اكنون خانم رویال تصمیم گرفته است همه امور را به روش خود انجام دهد. او به تكنیك انتخاباتی قدیمی خود بازگشته است یعنی متعجب ساختن مردم با ایده‌های غیر سرسختانه. در هفته جاری او در عمل جبهه ضد سرمایه‌داری خود را برچید و گفت: «ما باید ایدئولوژی تنبیه و جریمه سودها را از بین ببریم». طبیعی است كه همه این حرف‌های ضد و نقیض توجه محافل چپگرای پاریسی را به خود جلب كرده است.

اولیویر بسانسنوت یكی از سه نامزد تروتسكیست انتخابات ریاست جمهوری ترو می‌گوید: «ما گزینه‌ای به نام نیكلا ساركوزی داریم كه پس از لوپن است. اگر چپگراها به همین روش ادامه دهند پس از نیكلاساركوزی خواهند بود. بنابراین می‌توان حدس زد چه كسی از این وضعیت سود می‌برد: ژان ماری لوپن.

اما شاید خانم رویال به هیچ وجه سعی در جذب آرای میانه‌روها ندارد. او بیشتر به رای‌دهندگان طبقه شاغل جامعه توجه دارد. شاید راهیابی او به انتخابات منجر به تقابلی آرام شود كه بین عقاید خواص باعقاید توده مردم در می‌گیرد. بسیاری از كارگران كارخانه‌ها نگران جهانی شدن هستند چون جهانی شدن برای آنها به معنای از دست دادن شغلشان و انتقال مشاغل به كشورهای كم‌‌هزینه خواهد بود. به همین دلیل آنها می‌خواهند مطمئن شوند كه كشورشان از دولتی با قدرت ملی‌گرایی بالا برخوردار خواهد شد.

پیرمارتین، یك دانشمند علوم سیاسی درمركز ساینسزپو می‌گوید: «این به معنای ملی‌گرایی نابخردانه نیست بلكه به معنای میهن‌پرستی است.»

اگر قرار باشد خانم رویال به ریاست جمهوری فرانسه نایل شود، نیاز دارد كه از ملت حمایت كند. اگرچه لوپن به سختی توانسته است در نظرسنجی‌ها رقمی بالاتر از ۱۴درصد را به خود اختصاص دهد، اما در دور اول انتخابات سال ۲۰۰۲ به رقم ۱۷درصد نایل شده بود. برخی از تحلیلگران بر این باورند كه او این بار حداقل ۱۸درصد آرا را در دور اول به خود اختصاص خواهد داد چون برخی از طرفداران او بنا به دلایلی در نظرسنجی‌ها خود را طرفدار ساركوزی نشان داده و به او رای داده‌اند.

اگر این طور باشد،‌ حدود ۵درصد از كسانی كه در نظرسنجی‌ها به ساركوزی رای داده‌اند، در روز انتخابات به لوپن رای خواهند داد. البته این برای پیروزی لوپن در دور اول كافی نخواهد بود اما بی‌شك به ساركوزی ضربه خواهد زد.

بنابراین شرایط آقای ساركوزی آسیب‌پذیرتر از آنچه به نظر می‌رسد است علاوه بر همه اینها هنوز حدود ۴۰درصد رای‌دهندگان می‌گویند ممكن است نظر خود را تغییر دهند. در شرایط عادی اگر اتفاق خاصی نیفتد و آقای بایرو روش جدیدی را در مناظره‌های خود در پیش نگیرد، این رقابت انتخاباتی بیشتر رقابتی سگو – ساركو خواهد بود. اما با توجه به اینكه فرانسه مردمی دارد كه شورش‌های خود را به شكل آرای انتخاباتی در صندوق‌ها خلاصه می‌كنند، همه پیش‌بینی‌ها در این مرحله تنها در حد یك حدس و گمان است.

مترجم: آذر حمیدیان