بیماری های شایع فصل سرما

سه بیماری سرما خوردگی, آنفلوآنزا و ذات الریه باکتریایی در فصل پاییز و زمستان شایع است اگر چه گاهی به دلیل شباهت های موجود این سه بیماری با هم اشتباه می شود, اما واقعیت این است که شناخت صحیح علائم و نشانه های این بیماری ها در برخورد صحیح و درمان بموقع آنها کمک خواهد کرد

سه بیماری سرما‌خوردگی، آنفلوآنزا و ذات‌الریه باکتریایی در فصل پاییز و زمستان شایع است. اگر چه گاهی به دلیل شباهت‌های موجود این سه بیماری با هم اشتباه می‌شود، اما واقعیت این است که شناخت صحیح علائم و نشانه‌های این بیماری‌ها در برخورد صحیح و درمان بموقع آنها کمک خواهد کرد.

سرماخوردگی در اثر ویروسی به همین نام ایجاد می‌شود. این ویروس با حمله به مخاط بینی و حلق باعث آبریزش بینی، آبریزش از چشم، درد و خارش گلو و سرفه می‌شود. تب معمولا ملایم است و بیمار بعد از دو تا سه روز کسالت، حال عمومی خوبی پیدا می‌کند.

ویروس سرما‌خوردگی به ریه‌ها حمله‌ور نمی‌شود، بنابراین اگر فرد در طول بیماری یعنی سه روز استراحت کند و مایعات گرم بنوشد، بیمار بدون هیچ عارضه‌ای خوب می‌شود.

بیماری سرماخوردگی باعث تب شدید نمی‌شود و سرفه‌های خلط‌دار و درد سینه و تنگی‌نفس ایجاد نمی‌کند. برای درمان این بیماری نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک نیست و استراحت و تغذیه مناسب برای بهبودی کافی است.

بیماری دوم آنفلوآنزاست. ویروس آنفلوآنزا بسیار مهاجم‌تر از سرماخوردگی است. این ویروس به مخاط دستگاه تنفسی بالایی یعنی بینی، حلق و دهان حمله می‌کند.

علاوه بر این، به دستگاه تنفسی عمقی یعنی ریه‌ها نیز حمله می‌کند. تب شدید، کوفتگی عضلات و کسالت شدید که در اثر این ویروس ایجاد می‌شود، معمولا با کمترین عارضه بهبودی پیدا می‌کند؛ ولی آنفلوآنزاهایی که به دلیل ویروس‌های تغییر‌یافته ایجاد می‌شود، گاهی باعث عوارض شدید می‌شود.

عوارض شدید آنفلوآنزا ـ که شامل ذات‌الریه است ـ بیشتر در افراد پیر، حامله، افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مثل سرطان و بیماران دچار بیماری‌های ریوی مثل برونشیت بروز می‌کند. برای درمان آنفلوآنزا گاه استفاده از داروهای ضد ویروس در کنار استراحت و تغذیه مناسب لازم است.

بیماری سوم یعنی ذات‌الریه، البته منحصر به یک میکروب خاص نیست. بسیاری از ویروس‌ها و باکتری‌ها می‌تواند باعث پنومونی یا ذات‌الریه ـ که معادل فارسی آن سینه‌پهلو است ـ شود. سینه‌پهلو باعث سرفه، خلط زردرنگ، تب بالا و تنگی‌نفس می‌شود.

بیمار هنگامی که نفس عمیق می‌کشد، دچار درد در قفسه سینه می‌شود. دوره این بیماری معمولا طولانی‌تر و حدود یک‌هفته است و برای درمان آن حتما باید آنتی‌بیوتیک مناسب مصرف کرد.

آزیترومایسین در حال حاضر برای مواردی از ذات‌الریه که نوع میکروب آن مشخص نیست، توصیه می‌شود ولی البته در مواردی که نوع میکروب مشخص شود، باید انواع دیگری از آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله انواع تزریقی استفاده شود.

نکته بسیار مهمی که باید به آن توجه کرد، این است که بیماران سرماخورده یا دچار آنفلوآنزا ‌باید در دوران بیماری استراحت کرده و با تغذیه مناسب و نوشیدن مایعات گرم به سیستم دفاعی بدنشان فرصت مبارزه با ویروس‌ها را بدهند.

در غیر این‌صورت، باکتری‌ها فرصت حمله به ریه‌ها را یافته و ذات‌الریه که بیماری خطرناکی است، پدید می‌آید.

نکته مهم‌تر این است که ا فاده از آنتی‌بیوتیک یا داروهایی مثل دگزامتازون باعث درمان کامل سرماخوردگی و آنفلوآنزا نمی‌شود، بلکه گاه باعث بهبودی موقت شده و بیمار به اشتباه فعالیت‌های روزانه و گاه سنگین را شروع می‌کند و این باعث عارضه‌دار‌شدن بیماری می‌شود.

دکتر رضا کریمی

فوق تخصص بیماری‌های غدد