تماشای ایران از روی ریل

با قطار, سفری متفاوت, ارزان و سبز را تجربه کنید

با خاطره‌هامان پیوند دارد؛ آرام می‌رود و پیوسته. صدایش برای‌مان حس سفر دارد. واگن‌های به هم پیوسته‌ای که با صدها مسافر به سمت یک مقصد مشترک می‌شتابد. گاهی آرام، گاهی کمی سریع‌تر و گاهی نیز آرام‌تر؛ حس‌های توامانی برای‌مان دارد. حس زیارت، حس مشترکی است که برای بسیاری از ما با آهنگ قطار پیوند خورده است. بیشتر ما این خاطره را داریم که عصر یک روز تابستان در قطار نشسته‌ایم و فردا صبح‌هنگام که چشم باز کرده‌ایم اندکی بعدتر حرم زیبای رضای آل‌محمد پیش روی‌مان بوده است.

● سفر با قطار، سفری ایمن و متفاوت

ایمنی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های سفر است و قطار در مقایسه با سایر شیوه‌های حمل و نقل به جهت ایمنی در حد بسیار بالایی قرار دارد؛ حتی در کشور ما که حوادث سفرهای زمینی و هوایی به نسبت سایر کشورها در حد بالاتری قرار دارد، سفر با قطار با کمترین سوانح روبه‌روست. ضمن این‌که باید توجه داشت مولفه‌های دیگری نیز بر تفاوت سفر با قطار می‌افزاید. یکی از مهم‌ترین این مولفه‌ها ارزانی نسبی سفر با قطار است.

بگذارید با ارائه یک مثال این موضوع را بهتر بشکافیم. هزینه رفت و برگشت هوایی برای یک خانواده ۵نفره به مشهد حدود ۷۰۰هزار تومان است، این در حالی‌است که این هزینه با بهترین قطارها تا حدود نصف و کمتر کاهش پیدا می‌کند که به جهت اقتصادی بسیار حائز اهمیت است.

ارزان بودن سفر با قطار تنها منحصر به ایران نیست، در بسیاری از کشورها این ارزان بودن در پیوند با ایمنی قطار آن را به نخستین گزینه پیش روی مسافران تبدیل کرده است.

● سفر سبز با قطار

سفر با قطار یک ویژگی منحصر به فرد دیگر هم دارد؛ «حفظ محیط‌زیست». از بسیاری جهات سفر با قطار با اصول زیست‌محیطی سازگار است. نخست این‌که قطار به دلیل ایجاد دسترسی‌های محدود در دل طبیعت، باعث می‌شود که کمترین لطمه متوجه محیط‌زیست منطقه بشود. در همین ارتباط این نکته قابل ذکر است که ناوگان جاده‌ای هنگامی که گسترش پیدا می‌کند، به دلیل دسترسی‌های گسترده‌ایی که در مناطق بکر ایجاد می‌کند، در میان‌مدت عوارض جدی برای منطقه در پی دارد و به همین سبب با اعتراض گسترده حامیان محیط‌زیست روبه‌رو می‌شود. به عنوان مثال در ارتباط با مسیر تهران و مازندران بسیاری از کارشناسان بر این باورند که به جای احداث جاده با تقویت خطوط ریلی، می‌توان مسیر تهران تا مازندران را به حدود ۲ساعت کاهش داد، در حالی‌که عوارض زیست‌محیطی آن نیز حداقل خواهد بود.

مصرف سوخت نیز یکی دیگر از مولفه‌های حفظ محیط زیست است که حمل و نقل ریلی در آن نمره مثبت دارد. به عنوان مثال مصرف سوخت برای حمل هر تن بار توسط کامیون ۶ برابر قطار دیزلی و ۱۰ برابر قطارهای تندرو است.

همچنین اگر بخواهیم این رقم را با اتوبوس و وسایل نقلیه شخصی مقایسه کنیم کارشناسان مصرف سوخت قطار را در مقایسه با این وسایل حدود یک ششم عنوان می‌کنند. این آمارها هنگامی معنادارتر می‌شود که رقم نزدیک به ۲۵هزار کشته شده‌های تصادف‌های جاده‌ای را نیز در تحلیل‌های خود وارد کنیم. هنگامی که این تعداد را در تحلیل خود دخیل می‌کنیم، آن‌گاه صدای آرام قطار که البته سال‌هاست مسئولان قول داده‌اند بر سرعت آن بیفزایند برای‌مان معنای بیشتری پیدا می‌کند.

● گشتی با قطار دور ایران

از سال ۱۳۰۵، بیش از ۸۵سال می‌گذرد. ابتدا شمال و جنوب کشور به هم پیوست و آرام‌آرام شبکه ریلی جان گرفت. هر چند شبکه ریلی راه زیادی تا تولد یک قرنی خود ندارد، اما هنوز راه زیادی تا بلوغ دارد. شیراز به عنوان یکی از زیباترین شهرهای گردشگری تنها چند سال است که به این شبکه پیوسته است. رشت و انزلی و آستارا در انتظارند تا صدای بوق قطار در میان شالیزارهای‌شان بپیچید و همدان و سنندج نیز در نوبتند و البته بسیاری نیز در انتظارند تا نوای قطار جنوب در نهایت به عراق بپیوندد و آرزوی سفر به کربلا با قطار را از مرز رویاها بیرون بیاورد و به واقعیت برساند.

اما هنوز خیلی جاها هست که لذت سفر با قطار را در خود نهفته دارند. به عنوان مثال، با قطار می‌توان به دل تاریخ و طبیعت رفت. مازندران، سرزمین زیبایی‌های ایران و طبیعت بکر است و پل ورسک نماد تاریخ است که توانست تهران و مازندران را به هم پیوند دهد. پل ورسک از خیلی جهات هنوز شاهکار محسوب می‌شود و مهم‌تر از هر چیز به دلیل این‌که در آن از هیچ سازه فلزی استفاده نشده است و تنها ملات و سیمان و... بوده است، به بیان مهندس‌ها پلی است که با ملات غیرمسلح ساخته شده است و هنوز هم هنگامی که از جاده فیروزکوه که می‌گذری آن را می‌بینی زیبایی نهفته آن انگیزه یک سفر زمینی با قطار را در دل آدمی زنده می‌کند.

زیارت نیز جای خود دارد. مشهد، شلوغ‌ترین مسیر گردشگری کشور و پر ظرفیت‌ترین خط آهن کشور است و اغراق نیست اگر بگوییم راحت‌ترین و ارزان‌ترین راه برای پشت سر گذاشتن مسیر ۹۰۰ کیلومتری پایتخت تا مشهد، قطار است.

زیارت قم، نیز با قطار لطف دیگری دارد، هنگامی که دست تکان می‌دهی و قطار از شهر دور می‌شود و بزودی به قم می‌رسی و اگر در یک روز زیبای اردیبهشتی دل‌تان عطر گلاب خواست و فواره‌های زیبای فین و بازار سنتی کاشان، باز هم به سراغ قطار بروید.

خط جنوبی راه‌آهن ایران در شش ماهه دوم سال، شما را به سرزمین‌های بهاری می‌برد. در حالی که یک روز باران و برفی را در تهران پشت سر می‌گذارید، اگر یک شب را در قطار پشت سر بگذارید، صبح هنگامی که آفتاب بر سرزمین زندگی می‌تپد، آرام آرام خواهید دید که جالیزهای اطراف بندرعباس نگاه‌تان را نوازش خواهد کرد.

و اگر به سمت اهواز بروید، می‌توانید آبشارهای شوشتر را به نظاره بنشینید، تمام زیبایی‌های شوش را ببینید و چغازنبیل و...

قطار با خود آرامشی دارد که در سرعت هواپیما نمی‌توان آن را جستجو کرد. با قطار بسادگی می‌توان سفر کرد، آرامش داشت، راحتی، گاهی قدم زدن نیمه شب در راهرویی که واگن‌های پی‌درپی را به یکدیگر پیوند می‌دهد و...

با قطار سفری متفاوت، ارزان و سبز را تجربه کنید.

مریم چهاربالش