یک فیلم کثیف

فیلم سینمایی «زندگی خصوصی» روایت زندگی فردی است که در روزهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی, در قالب یک مذهبی انقلابی تندرو ظاهر می شود

فیلم سینمایی «زندگی خصوصی» روایت زندگی فردی است که در روزهای نخست پیروزی انقلاب اسلامی، در قالب یک مذهبی- انقلابی تندرو ظاهر می شود. با گذشت سال ها اما، وی در نقش فردی فاسد، اپورتونیست و منافق به انکار بدیهیات دینی می رسد و...!

شنیده بودم که فیلم، زندگی اکبر گنجی را هدف قرار داده است. باوجود نشانه هایی چون فرو کردن پونز در پیشانی زنان و دختران بدحجاب یا انکار بدیهیات... مخاطب درنمی یابد که «ابراهیم» ما به ازای «گنجی» است.

«زندگی خصوصی» را اساساً فیلم کثیفی می دانم! بر این باورم که توصیف ماهیت یک فرد یا روند دگرشدگی وی، مجوز این نیست که واژه ها و صحنه ها و رفتارهای ناپسند]اروتیک[ را دستاویز قرار دهیم.

فیلم در ترسیم روابط خصوصی «ابراهیم» با زن مطلقه، چنان بی پرواست که اشمئزاز مخاطب فهیم را فراهم می آورد، اشمئزازی که یادآور «فیلم- فارسی» و مظاهر آن است.

هنر این است که در بیان یک داستان، در توصیف ماهیت افراد و... بی پروا آشکار شویم. هنرمند کسی است که به شکلی سلامت و متین دیدگاه و مقصود خود را بیان کند.

در فیلم یاد شده اساساً چرایی تغییر رویه ابراهیم مشخص نمی شود.

- آیا دگماتیسم سبب انحطاط ابراهیم می شود؟

- آیا ابراهیم از همان روزهای نخست انقلاب، دچار نفاق بوده است؟

- آیا مقامات دنیوی و قدرت و ثروت او را به وادی سقوط سوق داد؟

پاسخ پرسش های بالا مشخص نیست!

از دیگر سو؛ فیلم در توصیف وضعیت فعلی جامعه نیز دچار خطا و لغزش است.

در صحنه ای، یک رزمنده جانباز، در اوج نومیدی جامعه ایرانی را مشحون دروغ و به دور از اخلاق و سیاه تعریف می کند!

به واقع جامعه ما در سراشیب سقوط اخلاقی قرار دارد؟ یک جامعه درحال سقوط، آیا می تواند هر روز یک دستاورد علمی و صنعتی پیش رو نهد؟

یک جامعه درحال انحطاط، می تواند هر روز قدرتمندتر از گذشته در برابر انواع یورش ها و ناجوانمردی های داخلی و خارجی آشکار شود؟

«زندگی خصوصی» از کدام جامعه سخن می گوید؟ جامعه را مسخ احکام دانستن، راه شهدا را مسدود اعلام کردن و دغدغه حکومت را صرفاً بدحجابی معرفی کردن، جفا به حقیقت امروز جامعه و نظام دینی تلقی نمی شود؟

در صحنه ای از فیلم فردی با نام حاج حسین صفاریان دیده می شود که درواقع مابه ازای مدیرمسئول یک روزنامه ارزشگراست. ابراهیم خطاب به حاج حسین صفاریان جملاتی می گوید که دقیقاً از زبان ضدانقلاب شنیده می شود. دقیقاً درباره سردبیر سابق روزنامه یاد شده دیدگاهی مطرح می گردد که ضدانقلاب صاحب آن است.

آیا تخریب شخصیت عناصر ارزشگرا و انقلابی، رسالت یک هنرمند مدعی حقیقت گرایی است؟ آیا اتهام زنی، در شأن فرد مدعی هنرمند بودن است؟

«زندگی خصوصی» را یک فیلم سیاسی نمی دانم. فیلم سیاسی وجوهی دارد که در قد و قواره زندگی خصوصی نیست. این فیلم، کاری عوام زده و کاملاً سطحی است که ساخت آن مایه تأسف است.

پژمان کریمی