آنچه خانم های جوان باید در مورد سلامت بدانند

حتما تا به حال آزمایش تیروئید داده اید و حروف انگلیسی و اعداد مقابل آنها شما را گیج کرده است اما یادتان باشد این اعداد و حروف وضعیت موتور داخلی بدن شما را منعکس می کنند

حتما تا به حال آزمایش تیروئید داده‌اید و حروف انگلیسی و اعداد مقابل آنها شما را گیج کرده است اما یادتان باشد این اعداد و حروف وضعیت موتور داخلی بدن شما را منعکس می‌کنند.

تیروئید یک غده به شکل پروانه است که در جلوی گردن قرار گرفته اما باور اینکه این غده کوچک این همه کار انجام می‌دهد عجیب است. نخستین کار این است که ۲ هورمون تیروئید، تیری بدوتیرونین و تیروکسین را ترشح می‌کنند که در بدن می‌چرخند و به تمامی اندام‌های بدن می‌رسند. این هورمون‌ها متابولیسم بدن را به وسیله کمک به بدن، و آزادکردن انرژی آنها یا ذخیره‌سازی آنها بالا می‌برند. تیروئید را شاید بتوان به یکی از آن مادربزرگ‌های قوی و با شخصیت که کل خانواده را مدیریت می‌کند شبیه دانست. هورمون‌های تیروئید تقریبا روی تمام ارگان‌های بدن تاثیر می‌گذارد و به آنها می‌گوید که باید سریع‌تر یا کندتر کار کنند و به سیستم‌های بدن می‌گوید چگونه انرژی‌ موجود را مصرف کنند. کمبود هورمون تیروئید می‌تواند باعث این شود که احساس خستگی و سرما کنید، خواب‌تان مختل شود و دوره‌های ماهانه‌ نامنظم داشته باشید.

انجمن ملی تیروئید آمریکا توصیه می‌کند؛ اگر بالای ۳۵ سال دارید باید حداقل هر ۵ سال یک بار آزمایش هورمون‌های تیروئید بدهید. آزمایش هورمون‌های تیروئید حداقل ۲ هورمون را اندازه‌گیری ‌می‌کنند، یکی هورمون‌ محرک تیروئید و دیگری هورمون تیروکسین آزاد تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند بسیاری از مشکلات را از بین ببرد.

● تنظیم از بالا

عملکرد تیروئید توسط غده هیپوفیز که در قاعده مغز قرار دارد، تنظیم ‌می‌شود. این غده هورمون‌ محرک تیروئید را ترشح می‌کند که به خون ترشح می‌شود و به غده تیروئید می‌رسد و به این غده فرمان می‌دهد که هورمون‌های بیشتری تولید کنند.

دانستن چگونگی عملکرد تیروئید می‌تواند به شما در تفسیر آزمایش‌های تیروئید کمک کند. زمانی که میزان هورمون‌های T۳ و T۴ در خون کم می‌شود، میزان هورمون افزایش می‌یابد و این باعث می‌شود تیروئید مقدار بیشتری هورمون تولید کند. زمانی که مقدار هورمون به سطح طبیعی برسد آن وقت مقدار TSH هم به حد طبیعی برخواهد گشت. در واقع رابطه میان هورمون محرک‌تیروئید و هورمون‌های تیروئید رابطه‌ای معکوس است. بنابراین وقتی که میزان هورمون‌های T۳و T۴ در بدن زیاد باشد ترشح هورمون TSH کمتر می‌شود.

نکته : امروزه بسیاری از آشپزهای شناخته شده و رستوران‌ها به جای استفاده از نمک‌های معمول از نمک‌های دریایی استفاده می‌کنند ـ به دلیل مزه و شکل بهتر ـ در ضمن برای بسیاری از افراد هم به‌دلایل مختلف، رژیم غذایی کم‌نمک (یا بدون نمک) در نظر گرفته می‌شود

● خطر در کمین خانم‌های باردار

پرکاری تیروئید

این حالت در زنان شایع‌تر از مردان است اما کلا حالت خیلی شایعی نیست و فقط حدود یک درصد زنان یک جامعه را درگیر می‌کند. یکی از شایع‌ترین فرم‌های بیماری (هایپرتیروئیدیسم)، بیماری (گریوز) است که زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن آنتی بادی‌هایی ترشح می‌کند که به غده تیروئید حمله می‌کنند و باعث افزایش ترشح هورمون‌ از این غده می‌شوند. این حالت در اعضای خانواده‌های افرادمبتلا شایع‌تر است. در گروهی از مبتلایان به بیماری گریوز اولین علامت، تورم پشت چشم‌هاست. همین‌طور تپش قلب یا اضطراب و عصبانیت هم می‌تواند جزو علائم این حالت باشد. سایر علت‌های پرکاری تیروئید عبارتند از: تیروئیدیت یا التهاب تیروئید که گاهی به وسیله یک ویروس ایجاد می‌شود و معمولا باعث ایجاد حس ناخوشایند و سفتی در گلو می‌شود. بیشترین موارد پس از پایان بارداری اتفاق می‌افتد و ممکن است گاهی بهبود بیابد و گاهی هم تشدید شود.

● چگونه ید را به برنامه غذایی اضافه کنید؟

غده تیروئید به ید موجود در مواد خوراکی‌ برای تنظیم عملکرد خود نیاز دارد. در واقع با همین ید است که هورمون‌های تیروئید ساخته می‌شود. اما به‌رغم مشخص بودن این مسئله و صحبت‌های زیاد در مورد آن، هنوز بسیاری از مردم اطلاعات کافی در این مورد را ندارند.

در ایالات متحده آمریکا از دهه ۲۰ به بعد دیگر موارد کمبود ید در موارد بسیار اندکی دیده شد زیرا از آن زمان به نمک‌های خوراکی ید اضافه شد. اگر ید موجود در غذا کم باشد که در بسیاری از کشورهای جهان به دلیل وضعیت خاص جغرافیایی و اقلیمی اینگونه است، مشکلی به نام بزرگ‌شدگی تیروئید یا گواتر رخ می‌دهد که در بسیاری از نقاط جهان یک مشکل مهم است.

اما فکر نکنید در آمریکا و جهان غرب هیچ فردی به گواتر مبتلا نخواهد شد. امروزه بسیاری از آشپزهای شناخته شده و رستوران‌ها به جای استفاده از نمک‌های معمول از نمک‌های دریایی استفاده می‌کنند ـ به دلیل مزه و شکل بهتر ـ در ضمن برای بسیاری از افراد هم به‌دلایل مختلف، رژیم غذایی کم‌نمک (یا بدون نمک) در نظر گرفته می‌شود، این موارد ممکن است باعث کم‌شدن ید در مواد‌غذایی مصرفی فرد و در نتیجه بروز گواتر در او شود.

پزشکان متخصص تغذیه، به‌خصوص در کشورهای در حال توسعه، توصیه می‌‌کنند تمام مردم از نمک‌های یددار استفاده کنند. یادتان باشد نمک‌های یددار گران‌تر از نمک‌های معمولی هستند و برای همین بسیاری از رستوران‌ها و فست‌فودها از آن استفاده نمی‌کنند پس حواس‌تان را جمع کنید و در خانه نمک ید‌دار مصرف کنید.

● سرمایی‌های چاق بخوانند

کم‌کاری تیروئید

میزان کم هورمون‌های تیروئید باعث می‌شود که متابولیسم بدن کند شود. گاهی اوقات علت تیروئید کم‌کاری در خود غده تیروئید است، گاهی هم مشکل در غده هیپوفیز است که نمی‌تواند به میزان کافی هورمون محرک تیروئید ترشح کند و در نتیجه تیروئید تحریک نمی‌شود تا هورمون‌های بیشتری تولید کند. وقتی این حالت اتفاق می‌افتد میزان متابولیسم بدن کاهش می‌یابد و عملکرد سیستم‌های بدن کند شده و انرژی و گرمای کمتری تولید می‌شود. در این حالت ممکن است احساس خستگی و بی‌حالی داشته باشید و خیلی راحت‌ وزن‌تان افزایش پیدا کند. اگر کم‌کاری تیروئید درمان نشود ممکن است به یک حالت وخیم تبدیل شود.

● این دانه‌ها را جدی بگیرید

توده‌ها و گره‌های کوچک غده تیروئید را ندول تیروئیدی می‌نامند.

برخی از ندول‌ها بسیار سفت و برخی دیگر به شکل کیست هستند. اکثریت ندول‌های تیروئیدی خوش‌خیم هستند و خیلی خطرناک نیستند. اما یادتان باشد که هر ندولی در تیروئید را جدی بگیرید چرا که:

درصد کمی از ندول‌های تیروئید ممکن است سرطانی باشند. این ندول‌ها ممکن است مقدار زیادی هورمون‌های تیروئید ترشح کنند و باعث بروز حالت پرکاری شدید تیروئید شوند.

آن‌ها ممکن است آن‌قدر بزرگ شوند که عروق و اعصاب و سایر ارگان‌های حیاتی ناحیه گردن را تحت فشار بگذارند.

به‌طور معمول حدود ۵ درصد از مردم جامعه طی زندگی خود به ندول‌های تیروئید مبتلا می‌شوند.

● این سرطان ترسناک نیست، ‌اما...

از میان ندول‌های تیروئید فقط ۵ درصد آنها سرطانی می‌شوند. اگر توده‌های سرطانی محدود به‌خود غده تیروئید باشند درمان آنها جراحی و برداشتن توده‌ است که ممکن است همراه با آن کل یا بخشی از غده هم برداشته شود. بعد از جراحی، ممکن است بمباران توده سرطانی رادیواکتیو به‌منظور از بین بردن باقی مانده سلول‌های سرطانی هم لازم شود.

اگر شما یا یکی از نزدیکان شما به سرطان تیروئید مبتلا شد این نکته یادتان باشد که این سرطان عموما پیش آگهی خوبی دارد و اکثر مبتلایان به آن به درمان خوب پاسخ می‌دهند. البته مثل تمام سرطان‌ها کلید موفقیت در تشخیص سریع است.

اگر هر توده یا ندولی در تیروئید خود یا در قسمت جلویی گردن‌تان حس کردید سریعا با پزشک تماس بگیرید.

سیب سبز

باز نشر اختصاصی: مجله اینترنتی Bartarinha.ir