دروغگویی در کودکان و نوجوانان

برخی از والدین اغلب نگران دروغ‌های کودک یا نوجوان خود هستند و ممکن است ندانند که باید چه روشی را در مقابل دروغهای او اتخاذ کنند. آیا آن را نادیده بگیرند؟ کودک را تنبیه کنند؟ …

برخی از والدین اغلب نگران دروغ‌های کودک یا نوجوان خود هستند و ممکن است ندانند که باید چه روشی را در مقابل دروغهای او اتخاذ کنند. آیا آن را نادیده بگیرند؟ کودک را تنبیه کنند؟ می توانند به تنهایی آن را مدیریت کنند یا باید کمک متخصصین را بطلبند؟ ولی در هر رفتار منفی که دروغگویی نیز جزء آن می باشد، ماهیت آن رفتار، علت انجام آن ، شدت و مدت آن مهم هستند و ما باید درباره آنها اطلاعات بدست آوریم.

دروغ‌هایی که احتمالاً مشکل جدی نمی‌باشند:

کودکان کم سن (۴-۵ ساله) اغلب داستان‌ها و افسانه‌های بلندی می‌سازند. این یک فعالیت طبیعی است. چون آنها از شنیدن داستان‌ها و ساختن آنها سرگرم شده و لذت می‌برند. این کودکان ممکن است تفاوت بین واقعیت و تخیل را تشخیص ندهند.

یک کودک بزرگ‌تر یا یک نوجوان ممکن است دروغی را برای مظلوم‌نمایی و دفاع از خود بگوید (به عنوان مثال اجتناب از انجام کاری یا انکار مسئولیت اعمالشان). والدین باید از طریق صحبت کردن با کوچک‌ترها در مورد اهمیت صداقت، راستگویی و درستکاری به نمونه‌های خاص دروغگویی پاسخ دهند.

بعضی از نوجوانان به این نتیجه می‌رسند که دروغ گفتن در موقعیت‌های خاص پذیرفته‌تر است. مثلاً وقتی نمی‌خواهند به دوست‌پسر یا دوست‌دختر خود دلیل اصلی جدایی خود را بگویند تا موجب خدشه‌دار شدن احساسات طرف مقابل نشوند. دیگر نوجوانان ممکن است برای پنهان نگه داشتن امور شخصی و خصوصی خود و یا برای اینکه از نظر روانی احساس استقلال و جدایی از والدین خود بکنند، دروغ بگویند (مثلاً انکار بیرون رفتن‌ با دوستان).

دروغ‌هایی که ممکن است مشکلات عاطفی را نشان دهند:

بعضی از بچه‌ها که فرق بین واقعیت و دروغ را می‌دانند، داستان‌های دقیقی را می‌گویند که کاملاً باورکردنی هستند. کودکان و نوجوانان معمولاً این داستان‌ها را با ذوق و شوق بیان می‌کنند چون با گفتن این دروغ‌ها توجه زیادی به آنها می‌شود و دیگران از شنیدن داستان آنان هیجان زده می شوند . همین امر باعث تقویت دروغگویی در آنها می شود.

برخی از کودکان و نوجوانانی که مسئول به نظر می‌رسند، ممکن است در یک الگوی تکراری دروغگویی بی‌افتند. آنها اغلب این طور احساس می‌کنند که آسان‌ترین راه برای پاسخگویی به درخواست‌های والدین، معلمان و دوستان، دروغ گفتن است. این کودکان معمولاً نمی‌خواهند بد یا بدذات باشند، بیشتر می خواهند دیگران را از خود راضی نگه دارند.

بعضی از کودکان و نوجوانان با دروغگویی ایجاد مزاحمت نمی‌کنند یا از دیگران سوء‌استفاده نمی‌نمایند و قصدشان از دروغ گفتن کلاه گذاشتن سر دیگران نیست ولی برخی دیگر که مشکلات رفتاری متعددی نیز دارند( مثل پرخاشگری، پرتحرکی، اذیت و آزار دیگران، آزار حیوانات، بی احترامی به حقوق دیگران و...) دروغ می گویند تا از دیگران سوء استفاده کنند و به اهداف نامناسب خود برسند یا خود را از پیامدهای قانونی اعمال خلافشان نجات بخشند.

برخی از نوجوانان ممکن است برای سرپوش گذاشتن بر مشکلات جدی خود دروغ بگویند. به عنوان مثال یک نوجوان با مشکل جدی الکل یا مخدر به طور مداوم برای پنهان کردن بعضی از حقایق دروغ می‌گوید مثلاً در مورد اینکه کجا بوده‌، چه کسانی با او بوده‌اند، چه کاری انجام داده‌ و یا پول خود را کجا خرج کرده‌است؟

اگر یک کودک یا نوجوان دروغ بگوید چه باید بکنیم؟

والدین نمونه‌های مهمی برای کودکانشان هستند. وقتی کودک یا نوجوانی دروغ می‌گوید، والدین باید وقتی را جهت صحبت و بحث جدی با او اختصاص دهند و در مورد موارد زیر صحبت کنند:

تفاوت دروغ گفتن و گفتن حقیقت

اهمیت صداقت در خانه و جامعه

چاره‌هایی برای دروغگویی

نتایج و پیامدهای دروغگویی

اگر یک کودک یا نوجوان یک الگوی دروغگویی را که جدی و تکراری است گسترش و ادامه می‌دهد. ممکن است نیاز به کمک حرفه‌ای داشته باشد. ارزیابی کودک و نوجوان توسط یک روانشناس به کودک و والدین او در فهم رفتار دروغگویی کمک خواهد کرد و توصیه‌هایی برای آینده او ارائه خواهد گردید.