چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
روحانی و پیچیدگی های سیاست داخلی آمریکا
دکتر حسن روحانی با دو سخنرانی خود در اجلاس سران سازمانملل در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۳ و اجلاس مجمع عمومی خلع سلاح هستهای در ۲۶ سپتامبر مبانی مهمی را در راستای دسترسی به صلح پایدار درمنطقه خاورمیانه و در جهان مطرح کرد.
بنابراین تکیه به اصول مطرحشده و تعبیر آنها برای موفقیت در سیاستگذاری از دورنمای صلحطلبی لازم به نظر میرسد، بهخصوص اینکه درگیریها و چالشهای عمده جمهوری اسلامی با غرب همگی در پیش پای دولت قرار دارند. روحانی در اجلاس سران با برشماری واقعبینانهای از نمونههای خشونتزا و جنگافروز یک دهه گذشته از رهبران جهان میطلبد «آری به صلح و نه برای جنگ» بگویند. ضمن تاکید براینکه «تضمین صلح و دموکراسی و تامین منافع مشروع همه کشورها در جهان و از جمله در منطقه خاورمیانه، با نظامیگری محقق نمیشود» در قبال صدای مسلط اما غیرقانونی و ناکارآمد این سالها که «گزینه جنگ روی میز است» دورنمای «صلح در دسترس است» را طرح و به سازمانملل پیشنهاد کرد طرح«جهان علیه خشونت و افراطیگری» را در دستور کار خود قرار دهد و بهجای گزینه ناکارآمد «ائتلاف برای جنگ» در مناطق مختلف جهان به«ائتلاف برای صلح پایدار» بیندیشد.
افسوس از اینکه روحانی نظریات صلحجویانه خود را با طرح «گفتوگوی تمدنهای» محمد خاتمی که منجر به تصمیم سازمان شد که اولین دهه قرن ۲۱ را به دهه گفتوگوی تمدنها ثبت کنند اتصال نداد و از این فرصت به اینکه نظریاتش در راستای تداوم منش پیشنهادی خاتمی در ایجاد روابط بینالمللی نوین قرار دارد استفاده نکرد. اما مساله مهم دیگری که شاید تا بهحال مورد توجه قرار نگرفته باشد اما با اهمیت است، درک دقیق روحانی از وجود جناحهای سیاسی درون حاکمیت در آمریکاست، زیرا حل دیپلماتیک مناقشه هستهای با آمریکا بدون شناخت راهبردهای مختلف و حتی متضاد این جناحها منجر به اشتباهاتی ترمیمناپذیر خواهد شد.
برای نمونه مبتکران اصلی تشدید تحریمهای سالجاری علیه ایران جمهوریخواهان و لابی اسراییل در کنگره آمریکا بودند که رییسجمهوری آمریکا را بهسوی تشدید درگیری با ایران سوق دادند. نمونه دوم دنبالهروی از موضع اسراییل در بلوکهکردن کنفرانس سازمانملل برای منطقه خاورمیانه خالی از تسلیحات کشتارجمعی میباشد که قرار بود در نیمه دوم دسامبر ۲۰۱۲ در هلسینکی تشکیل شود و این درحالی است که اوباما به این منوال شانس بزرگی را برای حل مناقشه هستهای با ایران در مناسبترین چارچوب حقوقی بینالمللی وخلع سلاحهای هستهای در کل خاورمیانه از دست داد. نمونه سوم تصمیم اوباما پس از بهکاربردن سلاح شیمیایی در سوریه بود که وی اسد را بهعنوان مقصر اعلام کرد و تصمیم گرفت دست به بمباران مجازاتی چندروزه بزند و این تصمیم خود را در کنگره آمریکا به رای نمایندگان بگذارد.
اما سناتور «مک کین» متن پیشنهادی رییسجمهوری در کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا را آنگونه تغییر داد که جنگ سوریه به بمباران چندروزه محدود نشود و رییسجمهوری به جنگ طولانی و با هدف تغییر رژیم کشانده شود. خوشبختانه ابتکار روسیه مانع از گزینه جنگ شد، اما این تجربیات نشان میدهند که «نئوکان»ها در مورد توافقات احتمالی اوباما با دولت روحانی در باب مناقشه هستهای نیز بیکار نخواهند نشست. اینکه اوباما در ۳۰ سپتامبر اعلام کرد وی «کلیه مذاکرات آمریکا با ایران را با اسراییل در میان خواهد گذارد و گزینه جنگ نیز هنوز روی میز است» نشانهای در تایید این پیشبینی است. در هر صورت نمیتوان نادیده گرفت که «نئوکان»ها با اهداف سلطهگرایانه خود و همدستان منطقهای آنها بخصوص اسراییل و عربستان سعودی کوشش خواهند کرد به تحریکاتی مخربانه علیه راهحلهای دیپلماتیک و صلحجویانه مناقشه هستهای دست بزنند؛ بنابراین به نظر لازم میرسد که دولت روحانی از هماکنون و همزمان با کوشش برای رسیدن به تفاهم در چارچوب مذاکرات ۱+۵ خود را برای ارایه گزینه مطلوب دیگری نیز آماده کند مقصود از این گزینه همان کنفرانس سازمانملل برای خاورمیانه خالی از سلاحهای کشتارجمعی (کنفرانس هلسینکی) است که اسراییل مانع از تشکیل آن شد و به باور نویسنده برای جمهوری اسلامی در راستای دفاع از منافع ملی و اهداف صلحجویانه نوعی رسالت تاریخی و مسوولیت اخلاقی به وجود آورد که ساکت ننشیند و در تشکیل آن نقش عمدهای را بهعهده گیرد.
درحقیقت دکتر روحانی با سخنرانی دوم خود در نیویورک که در ۲۶سپتامبر در اولین اجلاس مجمع عمومی سازمانملل درخصوص خلع سلاح هستهای ایراد کرد، زمینه مناسبی را در این راستا به وجود آورد. روحانی در این سخنرانی بسیار مهم خود، ضمن تاکید بر اینکه «هرگونه استفاده از سلاح هستهای، نقض منشور مللمتحد و جنایت علیه بشریت است»؛ بنابراین «تنها راه رفع تهدید این سلاحها، امحای کامل آنهاست» مصرانه از دولتهای هستهای درخواست کرد «به امضای هرچه سریعتر و بدون تحفظ پروتکل مربوط به معاهده منطقه عاری از سلاحهای هستهای، منطقه جنوب شرق آسیا و اسناد مربوط به آن مبادرت کنند.»
از همه مهمتر اینکه روحانی در همان سخنرانی تاکید کرد «دولتهای غیرمتعهد عضو پیمان عدم اشاعه هستهای مصرانه خواستار برگزاری فوری کنفرانس ایجاد منطقه عاری از سلاحهای هستهای و دیگر سلاحهای کشتارجمعی در خاورمیانه، با مشارکت همه کشورهای این منطقه هستند تا از هرگونه پیامد ناخواستهای در این زمینه، پیشگیری شود.» اما همانطور که در بالا اشاره شد با توجه به اینکه آمریکا با فشار اسراییل مانع شروع رسمی این کنفرانس شد و ممکن است در آینده هم از شروع آن جلوگیری کند، ایران نمیتواند به درخواست شروع کنفرانس اکتفا کند و منتظر تغییر سیاست اسراییل یا آمریکا شود، همانطورکه هردو این کشورها بیش از ۱۵سال از اینکه سازمانملل تشکیل این کنفرانس را به تصویب برساند، هم جلوگیری کردند و این درحالی است که شروع این کنفرانس موقعیت مناسبی برای ایران به وجود میآورد که پرونده هستهای آن از شورای امنیت به این نهاد که اعضای آن از حقوق متساوی برخوردارند، انتقال پیدا کند و گزینه تهدید، تحریم و حرکت بهسوی جنگ بیزمینه شود، زیرا از یکطرف مهمترین استدلال ایالاتمتحده در درگیری با ایران، جلوگیری از اشاعه سلاحهای هستهای است و از طرف دیگر هم هدف اصلی کنفرانس سازمانملل هم این است که تسلیحات کشتارجمعی در همه کشورهای خاورمیانه از جمله در ایران ممنوع شوند، بنابراین این کنفرانس تنها محلی است که در صورت شکست مذاکرات ۱+۵ میتواند با تکیه بر حقوق بینالمللی مناقشه هستهای با ایران را در دستور کار خود قرار دهد و به نتیجه مثبتی هم برسد.
محسن مسرت
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
ایران دولت سیزدهم روز دختر دولت رئیس جمهور سید ابراهیم رئیسی رافائل گروسی مجلس شورای اسلامی حجاب رهبر انقلاب انتخابات انتخابات مجلس
قتل هواشناسی تهران شهرداری تهران فضای مجازی پلیس بارش باران آموزش و پرورش وزارت بهداشت سلامت شهرداری سازمان هواشناسی
قیمت طلا خودرو نمایشگاه نفت مالیات حقوق بازنشستگان گاز مسکن قیمت خودرو قیمت دلار ایران خودرو بازار خودرو بانک مرکزی
نمایشگاه کتاب نمایشگاه کتاب تهران تلویزیون محمدمهدی اسماعیلی کتاب سینمای ایران سریال دفاع مقدس موسیقی تئاتر سینما فیلم
اینوتکس دانشجویان دانش بنیان
رژیم صهیونیستی غزه اسرائیل فلسطین جنگ غزه رفح حماس آمریکا روسیه چین حمله به رفح ترکیه
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ قهرمانان اروپا دورتموند لیگ برتر ذوب آهن نساجی بازی لیگ برتر ایران لیگ برتر فوتبال ایران رئال مادرید
تبلیغات اپل عیسی زارع پور اینترنت گوگل سامسونگ ناسا نوآوری آیفون آب مایکروسافت
سرطان قلب آسم کمردرد اعتیاد ناباروری بیماران خاص بیمه سبزیجات