یادی از خانواده داوید

داوید یک استاد زبده و ماهر موسیقی کلاسیک و یک معلم کامل برای آموختن چندین فن موسیقی بود گروه شاگردان ایرانی او با فاصله سنی زیادی از هم بودند حشمت سنجری, حسین دهلوی, مصطفی کمال پورتراب, احمد پژمان, مهران روحانی ,شاهین فرهت, فریدون شهبازیان, اردشیر روحانی, محمد سریر و دیگر شاگردان او که مربوط به نسلهای بعدی هستن مانند پیمان سلطانی و شاهین یوسفزمانی

داوید فرزندی از یک خانواده هنرمند بود، پدر برادر و همسرش همه از هنرمندان خوشنام بودند. ولی نکته ای که باعث محبوبیت داوید در میان هنرمندان موسیقی ایران شده، سالها تدریس و تلاش او برای ارتقا موسیقی کلاسیک در بین ایرانیان است.

البته نباید فراموش کرد که ازدواج پرفسور داوید با مرحوم قصری خواننده برجسته اپرای ایران تاثیرات زیادی در نزدیکتر شدن روابط این موسیقیدان بزرگ با کشور ایران و روابط فرهنگی بین ایران و اتریش داشت. این نزدیکی تا جایی بود که حتی شاگردان او در ایران، زمانی که برای سفر به اتریش میرفتند هنوز از مکتب او بهره می بردند.

داوید یک استاد زبده و ماهر موسیقی کلاسیک و یک معلم کامل برای آموختن چندین فن موسیقی بود. گروه شاگردان ایرانی او با فاصله سنی زیادی از هم بودند؛ حشمت سنجری، حسین دهلوی، مصطفی کمال پورتراب، احمد پژمان، مهران روحانی ،شاهین فرهت، فریدون شهبازیان، اردشیر روحانی، محمد سریر و ... دیگر شاگردان او که مربوط به نسلهای بعدی هستن مانند: پیمان سلطانی و شاهین یوسفزمانی.

علی رهبری پس از ورود به تهران قرار بود بزرگداشتی را برای این هنرمند گرانمایه -که بدون شک آشنایی موسیقیدانان بزرگ ایران با موسیقی نوین جهان مدیون وجود اوست-برگزار کند(برنامه هایی مانند بزرگداشت حشمت سنجری نیز در لیست اهداف کوتاه مدتش نیز قرار داشت) که این مهم با انصراف او از رهبری ارکستر سمفونیک تهران منتفی شد و موسیقیدانان ایرانی آخرین فرصت برای تقدیر از استاد پیرشان را از دست دادند!

به یمن وجود توماس کریستین داوید دو آهنگساز ایرانی ثمین باغچه بان و حسین دهلوی امکان ضبط دو اثر را با ارکستر سمفونیک رادیو وین پیدا کردند که امروز (توسط انتشارات ماهور) به انتشار رسیده، "رنگین کمون" (برای ارکستر سمفونیک، کر و دو خواننده سوپرانو و متسوسوپرانو که به ترتیب مرحوم منصوره قصری همسر داوید و ائولین باغچه بان همسر ثمین باغچه بان تکخوان این اثر هستند) "رنگین کمون" بر اساس اشعار کودکانه و موسیقی ثمین باغچه بان برای کودکان ساخته شده است؛ دیگری "بیژن و منیژه" که بر اساس داستان بیژن و منیژه فردوسی برای باله، توسط حسین دهلوی تصنیف شده است؛ این دو اثر به رهبری خود داوید اجرا و ضبط شده است.

کریستین داوید سابقه سالها تدریس موسیقی در دانشگاه تهران و رهبری ارکستر مجلسی تلویزیون همچنین تصنیف آثاری پیشرو در موسیقی کلاسیک را دارد. مشهور ترین اثر او (که بارها به اجرا گذاشته شده و به ضبط رسیده ) Sinfonia Concertanteاست که برای سه تکنواز (پیانو، ویولون و کلارینت) است.

در همین مجموعه تنظیم دیگری از کارمن، ساخته بیزه را می شنوید( که پیش از این هم به صورتهای مختلفی برای ویولون، ترومپت و ... توسط نامدارانی مانند Sarasate,Waxman تنظیم شده است) لازم به ذکر است که رهبری این اثر را فرزند مرحوم روبیک گریگوریان، لئون گریگوریان رهبر نامدار ایرانی به عهده داشته است.

در ادامه این مطلب، بیشتر با خانواده داوید آشنا میشوید؛ همچنین در روزهای آتی در مورد این دو هنرمند اثر گذار موسیقی (کریستین داوید و منصوره قصری) بیشتر خواهیم نوشت؛ شایان ذکر است که سه ماه پیش همسر کریستین داوید منصوره (بهجت) قصری در وین چشم از جهان فروبست.

● یوهان نپوماک داوید

یوهان نپوماک داوید یوهان نپوماک داویدJohann Nepomuk David ۱۹۷۷-۱۸۹۵ موسیقی دان و آهنگساز اطریشی است که آثار موسیقی او شامل ۸ سمفونی، چند کنسرتو شامل یک کنسرتو ارگ و دو کنسرتو ویولن، آثار متعددی برای ارگ، و تعداد زیادی موسیقی کورال است. سبک کلی آثار او از گرایش به موسیقی مودال در کارهای اولیه اش به سبک نسبتا خشن و تلخ تونال تبدیل شده است.نکات شاخص زندگی این آهنگساز به طور خلاصه از این قرارند:

▪ ۳۰ نوامبر ۱۸۹۵ در افردینگ Eferding متولد شد.

▪ در سالهای ۱۹۰۶ تا ۱۹۰۹ یکی از خوانندگان گروه کر آگوستینر Augustiner کلیسای سنت فلورین St. Florian بود.

▪ ۱۹۱۰ تا ۱۹۱۵ تدریس و کار با ارکستر دانش آموزی، آغاز کار آهنگسازی.

▪ ۲۲-۱۹۲۱ فرصت مطالعاتی برای تحصیل آکادمی موسیقی و دانشکده وین.

▪ ۲۴-۱۹۲۲ کارگردان و رهبر برنامه موزیکال Art place Linz.

▪ ۳۴-۱۹۲۴ کار تدریس، نوازنده ارگ و رهبر گروه کر در کلیسای اوانجلیست کرایست Evangelist Christ church در ولس wels. اولین انتشار نتهایش (قطعاتی برای ارگ)

▪ ۱۹۲۵ تولد پسرش توماس کریستین Thomas Christian و تشکیل گروه کر ولس.

▪ ۱۹۳۴ تولد پسر دومش لوکاس فلوریان Lukas Florian. انتصاب در کنسرواتوار لایپزیک Leipzig به عنوان مدرس آهنگسازی و کارگردان/رهبر گروه کر کانتوری Kantorei.

▪ ۱۹۴۲ انتصاب به مدیریت کالج موسیقی.

▪ ۱۹۴۵ بازگشت به اطریش

▪ ۶۳-۱۹۴۸ تدریس تئوری موسیقی و آهنگسازی در کالج موسیقی اشتوتگارت.

▪ ۵۲-۱۹۴۹ رهبر گروه کر بروکنر اشتوتگارت Stuttgart Bruckner choir

▪ ۱۹۷۰ دریافت دکترای افتخاری از دانشکده الهیات دانشگاه یوهان گوتنبرگ Johannes Gutenberg

▪ ۱۹۷۷ در اشتوتگارت درگذشت.

● توماس کریستین داوید

توماس کریستین داوید متولد ۱۹۲۵ در اطریش، اولین درسهای موسیقی را از پدرش فرا گرفت و پس از آن در سال ۱۹۳۶ به مدرسه توماس در لایپزیک رفت و عضو گروه کر Thomanerchor شد. در ۱۹۴۳ به آموزش پیانو، فلوت و آهنگسازی در Mozarteum لایپزیک پرداخت. در سال تحصیلی ۴۷-۱۹۴۶ تحصیل خود را در زمینه موسیقی با ادامه کار بر روی سازهای مختلف، آهنگسازی و کارگردانی ادامه میدهد و در سال ۴۸ به تحصیل موسیقی علمی در دانشگاه Tübingen میپردازد.

● فعالیتها:

در طی تحصیل خود در دانشکده Mozarteum سالزبورگ، به رهبری گروه کر موتزارت میپرداخت و از سال ۱۹۵۲ رهبری گروه کر مادریگال اشتوتگارت (که قبلا به نام گروه کر بروکنر شهرت داشت) را بر عهده گرفت.

در سالهای ۱۹۶۳ تا ۷۳ به دانشگاه تهران آمد تا در دانشکده موسیقی آن به تدریس بپردازد.در سالهای ۶۸ تا ۷۳ نیز رهبر اصلی ارکستر تلویزیون بود.

در سال ۱۹۷۳ به وین بازگشت و به تدریس و آهنگسازی پرداخت. از ۹۵-۱۹۸۰ به عنوان رهبر اول با ارکستر سمفونیک برلین همکار بود و در طی سالهای ۸۶ تا ۸۸ رییس OEKB و در سال ۹۲ به کارگردانی هنری اپرای قاهره منصوب شد.

از سال ۱۹۹۴ ارکسترهای متعددی را در تهران رهبری کرد و در این سالها در چندین ارکستر به نواختن فلوت، چمبالو و پیانو پرداخت، او به رهبری گروه کر و آهنگسازی نیز میپرداخت.

● کریستین داوید میگوید:

از نظر من موسیقی برانگیخته شدن روح و احساسات است. موسیقی فاصله بین شنونده و نویسنده موسیقی را پر میکند و پل ارتباطی آن دو است، زیرا بدون آن (اجرای شدن موسیقی نوشته شده) نتها مانند دانه ای هستند که بر زمینی خشک فرود آمده باشد.

متاسفانه در قرن ما، مسایل سیاسی از همه طرف بر موسیقی فشار می آورد. سیاست همواره وجود داشته است و موسیقی هرگز از آن دور نبوده، قضیه مانند فلفل در غذا است، فلفل به غذا طعم میدهد اما هیچ کس یک کپه از آنرا روی غذایش نمیریزد.

● لوکاس داوید

Lukas David لوکاس داوید Lukas David، متولد ۱۹۳۴ در اطریش و فرزند موسیقی دان برجسته یوهان داوید است.

او در کنسرواتوار لایپزیک و موسسه Mozarteumسالزبورگ و زیر نظر استادانی چون ناتان میلشتین Nathan Milstein(ویولونیست یهودی-روس تبعه آمریکا و از شاخصترین نوازندگان و معلمان این ساز) و تیبور وارگا Tibor Varga (ویولونیست برجسته مجار) به تحصیل پرداخت.

در ۱۹۵۹، او به تدریس ویولون در مدرسه موسیقی وین پرداخت. در سال ۱۹۶۶ نیز استاد موسیقی آکادمی موسیقی دتمولد Detmoldدر آلمان غربی پرداخت.

او از سال ۱۹۵۶ به شدت درگیر کار اجرای برنامه های سولو، موسیقی مجلسی و رهبری ارکستر بود و برنامه هایی در سراسر اروپا، آمریکا، آمریکای جنوبی، آفریقای جنوبی و کشورهای خاور نزدیک داشت.

آثار او توسط کمپانیهای معظم دویچه گرامافون Deutsche Grammophon، الکترولا Elektrola و سوپرافون Supraphon ضبط و پخش شده اند.

لوکاس داوید به موسیقی معاصر بسیار علاقه مند است. او اولین اجرا کننده جهانی آثار جدیدی بوده است که به او تقدیم شده اند و همچنین توانسته است تقریبا تمام قطعات (مشهور) کلاسیک، رمانتیک و معاصری را که برای ویولون تنظیم شده اند را مجددا اجرا نماید. دختر وی Anja David نیز از نوازندگان موفق پیانو و از همنوازان اوست.