چهارشنبه, ۱۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 1 May, 2024
بررسی سبک ها و شیوه های اجرایی آگوستو بوآل
اگوستو بوآل یک تئاتری ناب است از این جهت که برای این هنر نظریهپردازیهای کاربردی ارائه کرده است. امسال گویا به یقین پیشبینی شده بود که پس از ۷۸ سال زندگی به خواب ابدی خواهد رفت چون پیام روز جهانی تئاتر در سال ۲۰۰۹ میلادی را او نوشت تا یکبار دیگر بر حضور خود در زمینه تئاتر جهان تاکید کرده باشد. حضوری که برای همه قابلیت مطالعه و تامل دارد.
او حتا در تئاتر قابلیتها و پتانسیلهای چندگانه دارد که هر یک به نوعی در خدمت پیشرفت و شکوفایی تئاتر معاصر بوده است. بوآل فرزند زمانه خویش است و چیزی را پیشنهاد میدهد که در روزگار ما برگرفته از شرایط اجتماعی و سیاسی و اقتصادی است و طوری نظریه خود را به عینیت متصل میکند که برای همه قابل درک باشد. او به دنبال ارتباطی دو سویه است و هنرمند را از تماشاگر جدا نمیکند، بلکه با اتصال این دو بستر تئاتر و زندگی را در هم میآمیزد تا آنچه به اجرا در میآید برگرفته از جریان خود زندگی روزمره باشد. مردم هم جزیی از این تئاتر و زندگی هستند و خود پا پیش میگذارند تا با مطرح شدن مسائل بتوانند حتیالمقدور راه حلی هم برای خروج از آن پیشنهاد بدهند.
ایجاد یک وضعیت عینی و ملموس بستر تئاتر آگوستو بوآل است. او اندیشه خود را معطوف به لحظه اکنون میکند تا با توجه به اتفاقات و پیش آمدهای ریز و درشت بتواند همه را متوجه این موضوع کند و با وجود بیتفاوت نبودن تماشاگر او را کنشمند کند. بوآل بازیگر را از بین مردم انتخاب میکند و متون او نیز ریشه در اجتماع و مسائل روزمره دارد. مکان اجرا نیز هر جایی میتواند باشد که با یک جرقه و کنش اولیه همه ناخواسته دعوت میشوند تا بخشی از متن، اجرا و بازی بدون رعایت قراردادهای معمول باشند؛ چون لحظه تعیین کننده نهایی است و یک موضوع با هر بار اجرا، متن خاص خود را با توجه به کنشمندی در لحظه از سوی بازیگران مردم پیدا میکند.
بوآل از اواخر دهه ?? تا شروع دهه ?? میلادی شیوهای جدید از تئاتر مردمی را در سائوپائولوی برزیل ایجاد کرد که به سرعت در آمریکای لاتین رشد و گسترش یافت. دلیل عمده این رشدیافتگی نیز به شرایط بحرانی آمریکای لاتین بر میگشت که همه کشورها یا به دنبال تثبیت استقلال خود از یوغ استثمارگران غربی و یا در داخل به دنبال گریز از حکومتهای مستبد، دیکتاتور و وابسته بودند. انقلاب و شورشهای جریان چپ که از سوی آمریکا تهدید میشد و همه به دنبال برون رفت از این وضعیت خشن اقلیمی بودند که هنوز هم شعلههای آن در برخی از نقاط آمریکای لاتین دیده میشود.
جمع گرایی نظریه بوآل را شکل میداد و باید در یک کارگاه مشترک متن و اجرای خود را مینوشتند و به صحنه میآوردند. فردیت ملاک نبود، چون تفکر سوسیالیستی برای مردم آمریکای لاتین و دیگر کشورهای تحت ستم میتوانست در آن شرایط برای برون رفت از بیچارگی مدنظر قرار گیرد. توده مردم باید آموزش میدیدند و این نکات یادآور نظریههای برتولت برشت بود که در میانههای قرن بیستم در اروپا به عنوان یک راه حل برای پیشنهادات اجرایی مطرح شد و هنوز هم این نظریهها برای آموزش و یادآوری آن نکات از سوی دانش آموختگان دانشگاهی تئاتر پیگیری میشود. اما نظریه آگوستو بوآل هنوز هم یک راه کاربردی و به روز تلقی میشود، چون اهداف سیاسی را به عنوان یک رکن مد نظر ندارد بلکه این سیاق میتواند برای بسیاری از مسائل روز دنیا برای ایجاد همفکری گروهی به کار گرفته شود.
نمایشنامههای بوآل که برگرفته از داستان زندگی مردم زحمتکش بود، بیشتر در روستاها و محلههای فقیرنشین و برای بی سوادان اجرا میشد. بوآل به دنبال شیوه و فنی در تئاتر بود که تماشاگر نه فقط تماشاگر، بلکه در نمایش هم مشارکت جدی و لاینفک داشته باشد. این شیوه به تئاتر مردم ستمدیده نامگذاری شد.
دلیل تمایز این شیوهها هم با شیوههای دیگر در این است که به آرزو ، خواست و دلمشغولی مردم میپردازد و شرایط زندگی آنان را به صحنه میآورد. بوآل به دنبال ایجاد تغییر در زندگی مردم است تا از فریب خوردن احتمالی مردم بر اثر کار، عادات و تاریخشان پیشگیری شود. او از طریق تئاتر مردم را برای انجام این تغییرات آماده میکند.
آگوستو بوآل و گروهش ضمن برخورداری از شیوههای تئاتر تبلیغی، تئاتر آموزشی، تئاتر فولکلوریک و تئاتر کولاژ که مبدأشان آنها نبودند ، از ۴ شیوه دیگر هم بهرهمند میشدند که خودشان بنیانگذارش بودند. تئاتر شورایی، تئاتر مجسمه، تئاتر روزنامهای و تئاتر نامرئی از جمله سبک و شیوههای اجرایی خاص آگوستو بوآل بودند که هنوز هم در هر جایی از دنیا این شیوهها برای مطرح شدن مسائل اجتماعی قابل اجرا شدن هستند.
تئاتر شورایی با مطرح شدن یک ایده در دل یک متن از پیش تعیین شده آغاز میشود و تماشاگران در ادامه اجرا به مشارکت فراخوانده میشوند تا خود نیز جزیی از اجرا شوند و اینجاست که مرز بین زندگی و تئاتر برداشته میشود تا آن هدف و نیت مدنظر با برجستگی بیشتر برای افشای حقیقت به کار گرفته شود. این تئاتر در هر مکان و زمانی قابل اجرا شدن است و در مکان معمول به نتیجه بهتر ختم خواهد شد چون مشارکت عمومی مردم برای بستر سازی این نوع تئاتر، ملاک و معیار غیرقابل کتمان است.
در تئاتر مجسمه همه بازیگران و تماشاگران یکی هستند. همه در یک مکان گرد آمدهاند تا با مطرح کردن مسالهای مانند اعتیاد، ایدز، بیکاری، بیپولی و فقر و غیره به یک اجرای مشترک برسند که این ایده در نهایت تبدیل به تصویری مجسمهگونه خواهد شد. یک نفر در مقام مجسمهساز پا به میدان میگذارد و از دیگر شرکت کنندگان به عنوان موم، خمیر و گل استفاده میکند تا در قالب یک جسم بیجان در صحنه حاضر بشوند و این مجسمه ساز تا جایی پیش میرود که ایده را به راحتی لمس می کند و بعد مجسمه ساز دوم از بین همان تماشاگران انتخاب میشود تا در تکمیل و تغییر ایده اولیه بکوشد. این مسیر با انجام دیگر مراحل در نهایت تاثیر لازم را بر جمع خواهد گذاشت تا بتواند کنشمندی یا مقابله خود را با آن مساله اعلام کند. بنابراین اندیشه گروهی در تکامل این ایده حضور عینی دارد و همین آنها را از بی تفاوتی نسبت به مسائل جمعی دور میگرداند.
در شیوه تئاتر نامرئی؛ یک گروه از بازیگران بی آن که بخواهند مردم را از هدف اجرایی خود آگاه کنند، در لباس تماشاگران یک متن را به اجرا در میآورند و در ادامه ناخواسته مردم که تماشاگران بالقوه هستند، وارد دنیای متن می شوند و خود نیز به عنوان بازیگران بالفعل کنشهای حیاتی و قابل باور و حقیقی خود را نسبت به موضوع و مساله مطروحه در وضعیت اعلام میکنند. این گونه است که یک اجرا از شکل اجرایی صرف بیرون آمده و به عنوان یک کنش اجتماعی بسط مییابد. مثلا پوشاک بچه یک دفعه گران میشود. برای این منظور یک فروشگاه برای اجرای متنی در این باره مفید خواهد بود و به ناچار تماشاگران - بازیگران در دل موقعیت، نظر خود را نسبت به گرانی اعلام میکنند و حالا کنش آنان به جامعه سرایت میکند تا در این باره اعتراض مردمی از سوی دولت و مسئولان ذیربط جدی گرفته شود و راه حلی برای برون رفت از گرانی پوشاک بچه که از ضروریات زندگی امروز است پیدا شود. به همین شکل میتوان توسط گروههای اجرایی مسائل مردمی را در برابر مردم قرار داد تا خود آگاهانه دربارهاش کنشمند شوند و بتوانند تا از پس حل مسئله برآیند و البته گاهی نیز این نمایشها بحران ساز میشوند که به عنوان آنتیتز در برابر یک تز، سنتز سنجیدهای را پیش روی همگان قرار خواهد داد و اینجاست که کارکرد تئاتر و به روز شدن آن برای دنیای مدرن بیشتر به عینیت در میآید تا همه امیدوارانه در راه بهرهمندی از این هنر بکوشند و آن را از شکلهای معمول و خسته کننده نجات بدهند. ابداعات و جسارتهای هنرمندانه نیز در گسترش این شیوه مداخله خواهد داشت و همیشه مفری برای ورود به مسائل تازهتر در این شیوه دیده میشود.
در شیوه روزنامه که پس از کودتای ۱۹۶۸ در برزیل توسط بوآل و گروهش به کار گرفته شد، هدف، افشای دروغهای شاخ و دم داری بود که روزنامه دولت کودتا به خورد مردم میدادند. کافی بود که در اتوبوس یا اداره یا کارخانه یا مدارس و دانشگاهها و مزارع، متن خبرها به گونهای خوانده شود که حالت نمایش به خود بگیرد تا با بازی دادن کلمات و جملههای دروغین ضمن آگاه شدن تماشاگر، او را واداشت تا در افشای حقایق و انتقال آن به دیگران بکوشد. این شیوه، نمایشی را تولید میکند که از یک جا آغاز و تا خلوت آدمهای دیگر کشانده خواهد شد. این روزنامه خواندن در یک پارک یا اتوبوس میتواند از شکل جدی و رسمی بیرون بیاید و به شکل نمایشی وارد زندگی عموم مردم شود.
رضا آشفته
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران احمد وحیدی وزیر کشور مجلس شورای اسلامی مجلس چین خلیج فارس دولت دولت سیزدهم شورای نگهبان حجاب مجلس یازدهم
روز معلم تهران سیل قوه قضاییه آموزش و پرورش شهرداری تهران فضای مجازی سلامت پلیس دستگیری شورای شهر تهران شورای شهر
بانک مرکزی ارز بابک زنجانی خودرو قیمت دلار قیمت خودرو ایران خودرو دلار سایپا مالیات بازار خودرو قیمت طلا
تلویزیون سریال فیلمبردار سینمای ایران سینما نون خ موسیقی تئاتر دفاع مقدس فیلم کتاب رسانه ملی
اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس نوار غزه یمن نتانیاهو ترکیه افغانستان
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید سپاهان تراکتور بایرن مونیخ باشگاه استقلال لیگ برتر فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی
هوش مصنوعی تبلیغات ناسا اینستاگرام اپل فناوری همراه اول آیفون گوگل
داروخانه خواب دیابت مسمومیت کاهش وزن چاقی سلامت روان بارداری آلزایمر