«پرتال» راهی به سوی دولت الکترونیک

اصطلاح دولت الکترونیک, به معنای کاربرد شبکه اینترنت توسط سازمان های دولتی برای ارائه خدمات و اطلاعات به مردم, شرکت ها و سایر سازمان های دولتی است

اصطلاح دولت الکترونیک، به معنای کاربرد شبکه اینترنت توسط سازمان های دولتی برای ارائه خدمات و اطلاعات به مردم، شرکت ها و سایر سازمان های دولتی است. یکی از مزایای دولت الکترونیکی این است که تمامی شهروندان، شرکت های تجاری، سازمان ها و کارمندان دولت را قادر می سازد تا از طریق یک وب سایت در شبکه اینترنت و بدون محدودیت های مکانی و زمانی به اطلاعات و خدمات دولتی دسترسی پیدا کنند. در گذشته برقراری هرگونه ارتباط کاری بین شهروندان و یا مدیران اداری با مؤسسات دولتی تنها با حضور ۲ طرف در یک اداره دولتی امکان پذیر بود اما در حال حاضر با پیشرفت و گسترش فناوری های ارتباطات و اطلاعات شهروندان می توانند خدمات و اطلاعات دولتی را به صورت بر خط(on line) دریافت کنند.

● پرتال، وب سایت اصلی دولت ها

بر اساس تعریف ویکی پدیا، «پرتال» وب سایتی است که به عنوان نقطه شروع مطرح است و به اصطلاح دروازه ورود به سایر منابع در اینترنت و یا اینترانت است.

پرتال به عنوان وب سایت اصلی دولت ها به شمار می رود و شهروندان حق انتخاب خدماتی را که دولت ارائه می دهد دارا هستند؛ به عنوان مثال هنگامی که یک شهروند به پرتال دولت خود متصل می شود و عنوان «خدمات شهروندان به صورت بر خط» را مشاهده می کند، با یک کلیک می تواند به فهرست تمام خدمات موجود دسترسی پیدا کند بدون آن که متوجه شود کدام اداره و یا سازمان متولی انجام خدمات است. در واقع یک پرتال فراهم آورنده استفاده آسان و دسترسی به تمام اطلاعات و خدمات دولتی است.

● اهداف راه اندازی پرتال

▪ دسترسی آسان شهروندان به اطلاعاتی که درباره خدمات دولتی نیاز دارند.

▪ دسترسی به منابع مختلفی از داده ها و اطلاعات دولتی از طریق یک وب سایت

▪ وارد کردن اطلاعات شخصی فقط برای یک بار به منظور ورود به سیستم و استفاده از منابع مختلف داده ای و اطلاعاتی

▪ ایجاد یک اجتماع برخط برای کاربران به منظور یافتن اطلاعات مورد نیاز و تشریک مساعی شهروندان

▪ برقراری تعامل بین مردم، برنامه های کاربردی و داده ها

در سراسر دنیا هزاران پرتال دولتی از نوع اطلاعاتی وجود دارد، صدها پرتال دولتی توانایی اجرای تراکنش و تعامل با یک سیستم و یا یک دپارتمان دولتی را داراست ولی تنها تعداد بسیار کمی از پرتال های دولتی وجود دارد که توانایی تعامل و تراکنش با چندین سیستم و یا چندین دپارتمان را دارد.

● خصوصیات یک پرتال دولتی

با توجه به این که نقش دولت یک نقش هدایت کننده و تاثیرگذار بر بخش های خصوصی است، این سؤال پیش می آید که استراتژی دولت در طراحی و پیاده سازی پرتال های دولتی با پرتال های تجاری و شخصی چه تفاوتی می کند؟ در ادامه به خصوصیات یک پرتال دولتی اشاره می شود:

▪ ذی نفعان مختلف

▪ دسترسی همگانی

▪ کاربرد و مقیاس

▪ حریم شخصی و امنیت

▪ وارد سیستم شدن فقط برای یک بار و استفاده از سرویس های موجود

▪ سیستم های متفاوت

▪ قابلیت استفاده و راحتی کاربران

۱) ذی نفعان مختلف

پرتال دولت الکترونیک باید تقسیم بندی های مختلف جغرافیایی کشور را تحت پوشش قرار دهد؛ اعم از شهرها، شهرستان ها، استان ها. هم چنین بخش های پرتال باید بر اساس گروه های مختلف شهروندان، کسب و کار و کارمندان دولت قابل دسترس شود.

۲) دسترسی همگانی

دولت حق انتخاب کاربران پرتال را ندارد، بلکه این کاربران هستند که استفاده از پرتال را انتخاب می کنند. بنابراین دولت باید تا آن جا که امکان دارد دسترسی همگان را فراهم کند. گسترش شبکه های ارتباطی و مهم تر از همه اینترنت باید در دستور کار دولت قرار گیرد تا افراد مختلف حق دسترسی یکسانی به پرتال پیدا کنند.

۳) کاربرد و مقیاس

در یک سازمان حجم انتقال اطلاعات قابل پیش بینی و تعداد کاربران مشخص است، اما برای یک پرتال دولتی نمی توان این پیش بینی را انجام داد. یک پرتال دولتی باید بتواند فعالیت های وسیعی را انجام دهد. طبق تحقیقات انجام شده تعداد کلیک های یک پرتال دولتی، مربوط به یکی از ایالت های آمریکا، طی ۶ ماه بیشتر از تعداد کلیک های سایت Amazon.com بوده است.

۴) حریم شخصی و امنیت

اساس و پایه یک پرتال دولتی دارا بودن امنیت بالاست. اطلاعات شهروندان و کسب و کار، اطلاعات خصوصی است و برای افراد اهمیت بالایی دارد. طراحی شبکه های هوشمند، رمزنگاری و دیواره های آتش که به جلوگیری از دسترسی های غیرمجاز و هک شدن کمک می کند در پرتال بسیار اهمیت دارد.

۵) سیستم های موجود متفاوت

یکی دیگر از نکات قابل بحث وجود سیستم های قدیمی در ساختارهای دولتی است که یک محیط ناهمگن را ایجاد کرده است. مسئله اساسی که مطرح می شود این است که دولت ها با صرف هزینه و زمان سیستم هایی را پیاده سازی کرده اند که نیاز به تعامل با پرتال دارد و بسیاری از این سیستم ها با فناوری جدید ناسازگار است.

۶) قابلیت استفاده و راحتی کاربران

نخستین تجربه افراد در استفاده از پرتال باید به گونه ای باشد که به مراجعه مجدد انجام شود. هنگام استفاده، کاربران باید به کارا بودن و جامع بودن و مؤثر بودن پرتال پی ببرند. سیستم پرتال باید دارای سرعت بالا و در همه ساعات شبانه روز قابل دسترس باشد.

آن چه به عنوان یک اصل در دولت الکترونیک مطرح می شود، دسترسی آسان به اطلاعات و خدماتی است که اداره ها و سازمان های دولتی ارائه می دهند. اگر دولت الکترونیکی به درستی طراحی و راه اندازی شود، شهروندان می توانند به راحتی وارد یک سایت اینترنتی شوند و به آن دسته از خدمات و اطلاعات دولتی که مورد نیازشان است دسترسی پیدا کنند .هم چنین شهروندان می توانند از این طریق، پرکردن فرم الکترونیکی، بسیاری از نیازمندی های کاری خود را برآورده کنند و مردم و مسئولان دولتی قادر خواهند شد دریافت و پرداخت هزینه ها را از طریق اینترنت انجام دهند.