نشانه‌های کم‌آبی

بیشتر افراد تصور می‌کنند که اگر در طول روز ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشند، دریافت این مقدار آب، برایشان کافی است در حالی که باید قبل از اینکه دهانشان خشک شود و احساس تشنگی کنند به میزان کافی آب بنوشند تا بدن با کمبود آب و مشکلات ناشی از آن مواجه نشود...

بیشتر افراد تصور می‌کنند که اگر در طول روز ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشند، دریافت این مقدار آب، برایشان کافی است در حالی که باید قبل از اینکه دهانشان خشک شود و احساس تشنگی کنند به میزان کافی آب بنوشند تا بدن با کمبود آب و مشکلات ناشی از آن مواجه نشود...

اگر کسی هم به هر دلیلی نمی‌تواند در طول روز به مقدار لازم آب و مایعات بنوشد، باید از انواع میوه‌ و سبزی‌هایی که آب فراوانی دارند به مقدار مناسب در طول روز استفاده کند تا از این طریق، آب لازم را به بدنش برساند. در غیر این صورت با بی‌توجهی به نوشیدن مایعات به میزان کافی، به ترتیب شاهد بروز این عوارض در کوتاه‌مدت و بلندمدت خواهیم بود:

۱. اولین نشانه کم‌آبی، خشکی دهان است بنابراین اگر به خشکی دهان توجه کافی داشته باشید و با نوشیدن آب حتی در حد یکی، دو جرعه، تشنگی‌تان را برطرف کنید، دیگر برای رفع آن به نوشیدن حجم زیادی آب نیاز نیست.

۲. اگر در طول روز وضعیت آب بدن در شرایط طبیعی نگه داشته نشود با کوچک‌ترین کاهش در میزان آب و الکترولیت‌های بدن در مدت زمان کوتاه به یبوست مبتلا خواهید شد.

۳. براساس نتایج مطالعه‌ها، کوچک‌ترین تغییر در شرایط تعادل مایعات در بدن، باعث بروز اختلال‌هایی در تمرکز ذهنی و مشکلات شناختی در مغز می‌شود. در این شرایط، فرد به کاهش تمرکز ذهنی در انجام فعالیت‏های روزانه‌اش که به هماهنگی بیشتری نیاز دارند، دچار خواهد شد و این اختلال می‏تواند حتی تا مرحله بیمارگونه نیز پیش رود.

۴. در زنان، به دلیل اینکه در دوران قاعدگی، دفع خون با مقداری آب و الکترولیت همراه است، اگر به میزان دریافتی مایعات و آب بدن توجه نشود، حداقل اختلال‌ها که کاهش تمرکز ذهنی است، بروز می‏کند و باتوجه به شدت کم‏آبی به صورت خفیف یا شدید نمایان می‏شود.

۵. در دوره یائسگی تغییر شرایط فیزیولوژیک و شیوه زندگی، بدن را به شدت در معرض کم‌آبی قرار می‌دهد بنابراین بهتر است با کمترین احساس تشنگی و خشکی مخاط دهان، آب و مایعات بنوشید تا از بروز اختلال‌های ناشی از کم‏آبی در بدن پیشگیری شود.

۶. هنگامی که بدن دچار کم‌آبی ‌شود، پوست صورت و بدن تکیده و خشک می‌شود.

۷. عادت نداشتن به نوشیدن آب کافی، باعث کاهش عملکرد و کارایی بدن، احتمال ابتلا به سنگ‌کلیه و بروز مشکلات کلیوی و کبدی و حتی تجمع سموم خواهد شد.

۸. اگرچه نوشیدن آب فواید بسیاری دارد و به همه افراد توصیه می‌شود آب بنوشند اما بیماران قلبی که مبتلا به نارسایی احتقانی قلب هستند یا افرادی که از نارسایی کلیوی رنج می‌برند، محدودیت دریافت مایعات دارند و نباید به میزان فراوان آب بنوشند، چون دریافت بیش از حد مایعات باعث ابتلا به مسمومیت در آنها می‌شود.

دکتر محمدرضا وفا

‌ دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران